Statystyki mówią same za siebie: w Polsce ponad 30% dzieci wychowuje się bez jednego z rodziców. Dotychczas zaledwie 13% samotnych rodziców mogło liczyć na alimenty. Na skutek niekorzystnych dla dłużników alimentacyjnych zmian w prawie w 2017 roku odsetek płacących wzrósł do 24,9%. W 2019 szykują się dalsze zmiany w prawie alimentacyjnym!
Alimenty 2019: zmiany, na które czekaliśmy
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) w dniu 22 maja 2018 roku zaprezentowało projekt zapowiadanego już „pakietu alimentacyjnego”. Zmiany w alimentach mają na celu poprawę ich ściągalności, bo choć procent płacących rośnie, wciąż jest na niezadowalającym poziomie. Do tej pory kluczowe okazały się zmiany w prawie, które dotychczas uznawało płacenie całości lub części należnej dziecku kwoty alimentów raz na kilka miesięcy za przejaw dobrej woli niepłacącego rodzica.
Nowa ustawa przewiduje, że rodzice zalegający z płatnością w kwocie równoważnej 3-miesięcznej wysokości alimentów podlegają grzywnie, ograniczeniu lub pozbawieniu wolności. Dłużnicy mogą uniknąć kary, jeśli w ciągu 30 dni od wyroku sądu spłacą swoje zobowiązania wobec dziecka.
„Alimenty to nie łaska rodziców, to obowiązek wobec własnych dzieci. Trzeba skończyć z akceptacją sytuacji, że jest przyzwolenie do tego, że stosujemy szereg wybiegów, żeby nie wywiązać się z obowiązku wobec własnych dzieci” – mówiła minister Elżbieta Rafalska.
Twórcy tzw. pakietu alimentacyjnego bardzo szeroko ujmują temat. Przewidują m.in. sankcje dla pracodawców, którzy ukrywają dochód dłużników alimentacyjnych lub niedopełniają swoich obowiązków związanych z zajęciem części wynagrodzenia. Oprócz długo oczekiwanych propozycji mających na celu ukrócenie akceptacji dla osób niepłacących na własne dzieci, ministerstwo planuje też szereg działań mających pomóc znaleźć pracę bezrobotnym dłużnikom alimentacyjnym.
Ministerstwo chce wprowadzić usprawnienia w komunikacji pomiędzy instytucjami mającymi informacje na temat dłużników a komornikami oraz planuje zwiększenie uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy. Podwyższeniu ma ulec także kryterium dochodowe uprawniające do do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Obecnie projekt jest na etapie konsultacji społecznych. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od momentu jej ogłoszenia.
Alimenty natychmiastowe
Zmian w alimentach ma być więcej. Kolejnym rozwiązaniem proponowanym przez rząd i pozwalającym zachować płynność finansową po rozwodzie lub rozstaniu z partnerem są alimenty natychmiastowe. Aby je otrzymać wystarczy złożyć wniosek w internecie. Decyzja o przyznaniu świadczenia ma zapadać w przeciągu zaledwie kilku dni.
Wysokość alimentów natychmiastowych będzie uzależniona od minimalnego wynagrodzenia netto i ilości dzieci w danej rodzinie. W chwili obecnej rodzic samotnie wychowujący jedno dziecko otrzymałby 460 zł, dwoje: 840 zł, a troje: 1140 zł. Co ważne przyznanie alimentów natychmiastowych nie zamyka standardowej drogi do zasądzenia zwykłych alimentów, których wysokość może być wyższa od natychmiastowych. Tego typu sprawy sądowe potrafią jednak ciągnąć się miesiącami, więc szybka decyzja o przyznaniu dodatkowych środków dla rodziców samotnie wychowujących dzieci może być kluczowa dla bezpieczeństwa finansowego rodziny.
Ustawa jest na etapie konsultacji społecznych. Wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od momentu jej ogłoszenia.
Wysokość alimentów 2019: ile może otrzymać dziecko?
Zgodnie z przepisami alimenty należą się każdemu dziecku, niezależnie od tego, czy jego rodzice byli wcześniej w związku małżeńskim. Należy wystąpić o nie wówczas, gdy rodzic, który nie opiekuje się na co dzień dzieckiem, nie chce płacić umówionej kwoty na jego utrzymanie. Sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka lub pozwanego rodzica decyduje o wysokości alimentów biorąc pod uwagę tzw. usprawiedliwione koszty utrzymania dziecka oraz zarobki rodziców.
Co kryje się pod pojęciem kosztów usprawiedliwionych? Otóż są to wydatki uzasadnione kosztami mieszkaniowymi, wydatkami na edukację oraz codzienne życie (wyżywienie, ubrania). Po ustaleniu tej kwoty najczęściej dzielona jest na połowę i w ten sposób otrzymuje się wysokość alimentów. Przy dużej różnicy w możliwościach zarobkowych rodziców zachowuje się odpowiednie proporcje w kwotach, które każde z nich wydaje co miesiąc na dziecko. Czy są jakieś ograniczenia? Tak! W polskim prawie przewidziano widełki alimentacyjne, które określają minimalną i maksymalną wysokość alimentów.
Alimenty z funduszu alimentacyjnego
Jak pokazują statystyki ponad 75% rodziców nie płaci zasądzonych alimentów. Gdy ich egzekucja okazuje się nieskuteczna, rodzic samotnie wychowujący dziecko może zwrócić się do funduszu alimentacyjnego. Przysługuje on:
- dzieciom do ukończenia 18 roku życia lub do ukończenia nauki w szkole oraz szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do 25 roku życia,
- bezterminowo, jeśli dziecko ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- gdy rodzina nie przekracza kryterium dochodowego wynoszącego 725 zł na osobę w rodzinie. Zmiany w alimentach ogłoszone 22 maja 2018 roku zakładają zwiększenie tej kwoty do 800 zł na osobę w rodzinie.
Zmiany w prawie alimentacyjnym planowane na 2019 rok nie tylko uderzą w niepłacących, ale też z miejsca poprawią sytuację samotnych rodziców. Alimenty natychmiastowe są rozwiązaniem, dzięki któremu rodzic nie będzie już musiał czekać kilku miesięcy, które zazwyczaj upływają od momentu złożenia wniosku o alimenty 2019 do chwili ich przyznania. Miejmy nadzieję, że na planowanych zmianach w prawie najbardziej skorzystają najmłodsi…
12 komentarzy