Wiek, w którym dzieci zaczynają przygodę z internetem z roku na rok maleje. Rośnie natomiast lista zagrożeń, które w wirtualnym świecie na nie czekają. Jakiego typu są to zagrożenia? Jak się przed nimi zabezpieczyć? O tym i nie tylko opowie Wam nasz ekspert z G DATA. Jeśli Twoje dziecko korzysta z internetu, a Ty nie wiesz czym są phising, cookie, czy spyware, to koniecznie zapoznaj się z naszym wywiadem:

Bezpieczny internet dla dziecka

Transkrypcja wywiadu

Kim jest nasz ekspert?

Łukasz Nowatkowski reprezentujący firmę G DATA Software, która zajmuje się tworzeniem systemów zabezpieczeń antywirusowych dla komputerów osobistych, urządzeń mobilnych, a także serwerów.

Czy hakerzy i twórcy niebezpiecznego oprogramowania celują w konkretną grupę wiekową osób?

Nie ma określonej grupy docelowej. Najczęściej już pierwszy kontakt z siecią kończy się przykrą sytuacją. Często nieświadomie. O tym w jakim wieku dziecko zetknie się z próbą oszustwa decydują rodzice. To oni określają w jakim wieku dziecko rozpocznie swoją przygodę z internetem.

Na jakie zagrożenia w internecie najczęściej mogą trafić dzieci?

Dzieci bardzo często korzystają z tego samego urządzenia co rodzic. Na takie urządzenie może pobrać niechcący program, który wykradnie hasła rodziców lub ich dane do kart kredytowych.
Jeżeli dopuścimy dziecko zbyt szybko do mediów społecznościowych, to na pewno skontaktuje się z nim osoba postronna, która będzie próbowała namówić je do różnych rzeczy. Może się okazać, że dziecko jest samo w domu i osoba postronna spróbuje się dowiedzieć, gdzie mieszka. Dziecko nie wie z kim rozmawia, najczęściej odbywa się to na czacie. Nawet jeśli rozmowa jest w formie wideo, to wizerunek można sfabrykować.

W jaki sposób jeszcze internetowi przestępcy oszukują dzieci?

Najczęściej za pomocą chwytliwych nagłówków typu „pobierz super dodatek do twojej ulubionej gry”. Dziecko zamiast dodatku najczęściej pobiera program, który służy do szpiegowania komputera i wykradania danych.

Jak rodzice mogą ochronić dziecko?

Rodzice sami nie powinni się bać internetu. Powinni być guru dla dziecka w świecie internetowym i pokazywać mu co jest bezpieczne, a co nie. Przede wszystkim poradzić się firm, które się w tym specjalizują, np. G DATA i skorzystać z zabezpieczeń, które oferują. Nadzorując aktywność dziecka za pomocą aplikacji zabezpieczającej, mamy pewność, że robi ono w sieci to, na co mu pozwoliliśmy.

Czym jest kontrola rodzicielska?

Kontrola rodzicielska pozwala ograniczać dostęp do niechcianych zasobów internetu. Można w niej tworzyć listy stron lub słów zakazanych. Można też w drugą stronę określić, które strony lub aplikacje dziecko może uruchamiać. Aplikację kontrolującą można zainstalować na komputerze lub urządzeniu mobilnym.
Dzięki kontroli rodzicielskiem możemy także ograniczyć czas, który dziecko spędza w internecie. Kontrola rodzicielska sprawia, że nie musimy ręcznie sprawdzać historii przeglądarki oraz kontrolować zegarka w czasie, gdy dziecko przegląda strony internetowe.

Czy wyzwania typu „Wróżka ognia” lub „Niebieski wieloryb” są realnym zagrożeniem? Jak się przed nimi zabezpieczyć?

Za pomocą filtrów można blokować strony, na których dzieci rejestrują się do tego typu wyzwań.
Trudno powiedzieć czy tego typu wyzwania to „urban legend”. Medialnie zostały one mocno rozdmuchane i w sieci na pewno pojawi się wielu naśladowców. Nastolatkowie wchodzą na różnego rodzaju strony i sprawdzają, czy te wyzwania są prawdziwe.

Gdzie kończy się zaufanie?

Rodzice powinni zakomunikować dziecku, że na ich urządzeniach zainstalowana jest kontrola rodzicielska. Wspólnie ustalamy do jakich stron i przez jaki czas dziecko ma dostęp. W przeciwnym razie możemy wychowywać małego hackera, który będzie próbował obejść nasze zabezpieczenia. Najważniejsze jest zaufanie z obu stron i rozmowa. Musimy wytłumaczyć dziecku, dlaczego coś jest dla niego odpowiednie lub nie.

Czy Youtube jest bezpieczny dla dziecka?

Gdy my byliśmy młodsi, to nie było Youtube i chodziło się do kolegów, żeby oglądać jak się gra w daną grę. W tej chwili dzieci wchodzą na Youtube lub inne serwisy na których pokazywane są sposoby przejścia gry lub zbudowania jakiegoś obiektu. Niestety instrukcje te są bardzo często okraszone dosyć „interesującym” komentarzem. Materiałów tych nie tworzą profesjonaliści, tylko osoby w młodym lub bardzo młodym wieku z ubogą jakością językową. Oprócz wulgaryzmów, twórcy takich poradników bardzo często rozpowszechniają linki do złośliwego oprogramowania w opisach filmu.

Czy możemy zablokować na Youtubie niechciane kanały czy musimy cały serwis?

W kontroli rodzicielskiem możemy zdefiniować konkretne fragmenty adresu URL, dzięki czemu zablokujemy dany kanał. Nie musimy blokować całego serwisu Youtube, na którym można znaleźć wiele wartościowych treści dla dzieci.

Czy aktywność rodziców w social mediach może być niebezpieczna?

Najczęściej tak zwane Instamamy publikują bardzo dużo zdjęć swoich dzieci. Z tych zdjęć można dowiedzieć się o użytkowniku bardzo dużo. Czy jest zamożny? Kiedy i gdzie spędza wakacje? I wiele innych. Na podstawie tej wiedzy oszuści wysyłają później wiadomości prywatne z linkami do stron, które będą rzekomo tożsame z upodobaniami takiej mamy. Wszystko po to, żeby kliknęła i najlepiej pobrała program szpiegujący. Ewentualnie wpisała swoje dane dostępowe do konta (niekoniecznie bankowego). Może także próbować wymusić wysłanie SMSa potwierdzającego zawarcie transakcji. Efektem tego będzie stała subskrypcja, która będzie pobierała z konta mamy pieniądze raz lub kilka razy w miesiącu.

Najważniejsza w internecie jest rozwaga!

Więcej o bezpieczeństwie dziecka w sieci dowiecie się na stronie: KlikajBezpiecznie.pl

Krótki słowniczek związany z zagrożeniami w sieci

Adware

Oprogramowanie, które powoduje wyświetlanie w komputerze materiałów reklamowych. Podobnie jak w przypadku oprogramowania typu „spyware”, część tych programów jest instalowana za pełną wiedzą i zgodą użytkownika, a część nie. Mimo że często bardziej przeszkadza niż stanowi zagrożenie, oprogramowanie typu „adware” może również monitorować działania użytkownika w sieci WWW i informować o nich inne osoby za pośrednictwem Internetu.

Cookie

Krótki wpis tekstowy przechowywany na komputerze użytkownika określający jego upodobania dotyczące serwera lub witryny WWW, która dokonała zapisu.

Złośliwe oprogramowanie

(ang. „malware” od frazy „malicious software”) — oprogramowanie utworzone w celu spowodowania szkód w systemie lub danych, naruszenia prywatności, kradzieży informacji lub bezprawnego wdarcia się do komputerów. Obejmuje wirusy, robaki internetowe, konie trojańskie, niektóre programy śledzące znaki wprowadzane na klawiaturze, oprogramowanie typu „spyware” oraz boty.

Haker

 
Doświadczony programista, włamywacz grasujący w sieciach komputerowych, aby uzyskiwać nieautoryzowany dostęp do systemów komputerowych w celach destrukcyjnych lub przestępczych.

Keylogger

Keylogger jest to rodzaj oprogramowania szpiegującego, które potajemnie rejestruje naciśnięcia klawiszy, więc złodzieje mogą uzyskać informacje o Twoim koncie, kartach kredytowych, nazwy użytkowników, hasła i inne dane osobowe.

Koń trojański

Koń trojański to typ wirusa, który udaje, że jest użyteczny lub pomocny, podczas gdy w rzeczywistości uszkadza Twój komputer i kradnie dane.

Phishing

Typ oszustwa internetowego, które podstępem wyłudza od użytkownika jego osobiste dane. Phishing obejmuje kradzież haseł, numerów kart kredytowych, danych kont bankowych i innych poufnych informacji.

Ransomware

Ransomware (znane również pod nazwą rogueware lub scareware) ogranicza dostęp do systemu komputerowego i wymaga zapłacenia okupu, aby blokada została usunięta. Najbardziej niebezpieczne ataki typu ransomware zostały spowodowane przez złośliwe oprogramowanie WannaCry, Petya, Cerber, Cryptolocker i Locky.

SPAM

Niechciana korespondencja rozsyłana drogą elektroniczną w postaci poczty e-mail, zazwyczaj o charakterze masowym. Istotą spamu jest rozesłanie dużej liczby informacji komercyjnych o jednakowej treści do nieznanych sobie osób. Treść tych wiadomości nie ma większego znaczenia. Spam można porównać do ulotek zostawianych pod drzwiami naszych mieszkań lub dołączanych do naszej korespondencji. W większości przypadków spam służy do celów komercyjnych, a różnego rodzaju firmy za jego pośrednictwem namawiają nas na kupno danych artykułów lub wabią wygraną wycieczką. Czasem jednak spam jest narzędziem służącym do ataku na użytkowników, poprzez próby wydobycia poufnych informacji przez osoby podszywające się pod bank lub inną instytucję.

Spyware

Spyware to rodzaj złośliwego oprogramowania, które jest wykorzystywane przez hakerów do szpiegowania, aby zyskać dostęp do Twoich poufnych informacji, danych bankowych lub aktywności online. Pokażemy Ci, w jaki sposób możesz zabezpieczyć się przed szpiegowaniem.

Wirus komputerowy

Wirus komputerowy jest programem lub fragmentem kodu, przedostaje się do komputera bez Twojej wiedzy lub pozwolenia.