Ból żołądka w ciąży [przyczyny, domowe sposoby i leczenie farmakologiczne]

Ból żołądka w ciąży

Ból żołądka w czasie ciąży przytrafia się dosyć często i prawie każda przyszła mama chociaż raz doświadczyła tej nieprzyjemnej dolegliwości. Bardzo często wzbudza ona niepokój, jednak w większości przypadków ból żołądka w ciąży nie jest związany z poważną chorobą. Należy obserwować swój organizm i w razie konieczności udać się do lekarza w celu wykonania badań diagnostycznych.

Dolegliwości żołądkowe w ciąży mogą pojawić się na każdym jej etapie. Najczęściej obserwuje się je we wczesnej ciąży, kiedy w ciele kobiety zachodzą intensywne zmiany hormonalne, powodujące bóle żołądka, poranne nudności i wymioty. Problemy gastryczne w ciąży obserwuje się także w III trymestrze, kiedy powiększająca się macica powoduje zmianę ułożenia narządów w jamie brzusznej, przez co żołądek jest stale uciśnięty. Często wystarczy niewielka porcja pokarmu lub nagła zmiana pozycji, aby wystąpiły nieprzyjemne dolegliwości. Bólowi żołądka mogą towarzyszyć inne objawy:

• nudności,
• wymioty,
• biegunka,
• uczucie pełności w brzuchu,
• zgaga,
• nieprzyjemny posmak w buzi,
• osłabienie i złe samopoczucie,
• brak apetytu,
• ból i zawroty głowy.

Jeżeli pojawia się ciągły i okropny ból żołądka, który nasila się, a ponadto występują powyższe objawy lub podwyższona temperatura ciała, warto pomyśleć o wykonaniu badań diagnostycznych i – jeśli to konieczne – wdrożeniu odpowiedniego leczenia.

Ból żołądka we wczesnej ciąży

Ból żołądka na początku ciąży jest związany z porannymi mdłościami. Po zapłodnieniu w ciele kobiety zachodzą intensywne zmiany, które mają przygotować organizm do ciąży i porodu. Zmienia się także poziom stężeń różnych hormonów. Przede wszystkim wzrasta poziom gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG) – jest ona odpowiedzialna za utrzymanie funkcji ciałka żółtego, które produkuje progesteron. Ból żołądka we wczesnej ciąży może pojawić się już w 2 tygodniu od zapłodnienia. Dla wielu kobiet jest to pierwszy objaw ciąży.

Bóle żołądka w pierwszych tygodniach ciąży i skurcze jelit towarzyszą wymiotom, które również są spowodowane zmianami stężenia hormonów. Nie wymagają one leczenia, natomiast nieprzyjemne i uciążliwe dolegliwości mogą złagodzić domowe sposoby. Należy jednak pamiętać, że intensywne wymioty mogą być przyczyną groźnego dla zdrowia i życia odwodnienia oraz nadmiernej utraty substancji odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jeżeli wymioty trwają długo lub zwracanej treści jest dużo, a przy tym pojawia się osłabienie konieczne jest pilne zgłoszenie się do lekarza w celu uzupełnienia płynów.

Co oznacza ból żołądka przed porodem?

Ból żołądka w 3 trymestrze i pod koniec ciąży jest zwykle spowodowany intensywnym powiększaniem się macicy, która uciska narządy znajdujące się w jamie brzusznej. Niekiedy wywołuje go zjedzenie nawet niewielkiej ilości pokarmu lub zmiana pozycji ciała. Bóle brzucha w 9. miesiącu ciąży, któremu towarzyszą regularne skurcze oraz dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowym kręgosłupa mogą zwiastować zbliżający się poród.

Ból żołądka w ciąży: przyczyny

Ból żołądka w ciąży może mieć różne nasilenie i charakter. Jego cechy mogą wskazywać na konkretną przyczynę nieprzyjemnych dolegliwości. Najczęściej spotykane są:

• kłucie żołądka w ciąży,
• pieczenie żołądka w ciąży,
• ucisk żołądka w ciąży,
• skurcze żołądka w ciąży,
• tępy ból żołądka w ciąży.

Ból może towarzyszyć nam na stałe, pojawiać się tylko po spożyciu posiłku lub w momencie odczuwania głodu. Najczęstszą przyczyną, poza zmianami hormonalnymi, jest niestrawność i zła dieta kobiety ciężarnej.

Zmiana preferencji smakowych i uleganie ciążowym zachciankom przyczyniają się do wybierania pokarmów, które mogą podrażnić delikatną błonę śluzową żołądka i jelit. Są to przede wszystkim potrawy ciężkostrawne, wysoko przetworzone, które zawierają w sobie dużą ilość tłuszczów zwierzęcych. Uczucie ciężkości w brzuchu i skurcze żołądka w ciąży mogą pojawić się także w wyniku zjedzenia zbyt dużej ilości pokarmu. Często pojawia się także  zgaga. Chcąc uniknąć tak nieprzyjemnych dolegliwości przyszłe mamy powinny zmodyfikować swoją dietę i spożywać 5-6 posiłków dziennie, ale o małej objętości.

Obolały brzuch w ciąży może też być też skutkiem choroby wrzodowej. Wrzody powodują ostry i silny ból żołądka w ciąży, który nasila się po jedzeniu.

W III trymestrze ciąży, kiedy macica jest na tyle duża, że powoduje przemieszczenie się narządów jamy brzusznej pojawia się też ucisk na żołądek. Nie jest on przyjemny, ale też dolegliwości bólowe nie uniemożliwiają normalnego funkcjonowania ciężarnej. Alarmujący jest natomiast silny ból żołądka w ciąży, któremu towarzyszą wymioty, podwyższona temperatura ciała i ból z prawej strony brzucha. Może on być spowodowany przez zapalenie wyrostka robaczkowego. Stan ten wymaga pilnej interwencji chirurgicznej.

Ból żołądka w ciąży: leczenie

Przyszłe mamy ze względu na bezpieczeństwo rozwijającego się w macicy płodu zazwyczaj bardzo ostrożnie podchodzą do leczenia i stosowania środków farmakologicznych. Jak nie szkodząc dziecku złagodzić ból żołądka, jak leczyć niestrawność i co pomoże na ból żołądka?

Jeżeli przyczyną dolegliwości są błędy żywieniowe, należy zmodyfikować dietę i sposób przyjmowania pokarmów. Codzienne menu ciężarnej powinno zawierać 5-6 lekkostrawnych posiłków o małej objętości, które należy spożywać powoli i w spokoju. Warto wykluczyć potrawy ostre i wzdymające, a także słodycze i fast-foody. Modyfikacja diety powinna opierać się przede wszystkim na obserwowaniu reakcji swojego organizmu: jeżeli jakiś produkt powoduje pogorszenie samopoczucia, trzeba go wyeliminować.

Nie jest wskazane zażywanie jakichkolwiek środków farmaceutycznych bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Leczenie skurczów żołądka i wymiotów polega przede wszystkim na intensywnym nawadnianiu doustnym lub dożylnym w postaci kroplówek. Warto wesprzeć się domowymi sposobami na ból żołądka.

Ból żołądka: domowe sposoby

Kiedy pojawi się ból żołądka, domowe sposoby mogą okazać się nieocenione w łagodzeniu dolegliwości, zwłaszcza u kobiet w ciąży. Domowe leczenie opiera się na stosowaniu wyłącznie naturalnych środków, które w żaden sposób nie szkodzą rozwijającemu się w macicy dziecku. Szczególnie zalecane są:

• picie naparu z mięty, rumianku lub imbiru,
• regularne picie siemienia lnianego (1 raz dziennie),
• ciepła kąpiel, która rozluźni mięśnie brzucha,
• delikatny masaż powłok brzucha,
• odpoczynek i unikanie sytuacji stresowych.

Profilaktyka: jak zapobiegać bólowi żołądka?

Istotna jest także wiedza, jak zapobiegać bólowi żołądka. Profilaktyka nieprzyjemnych dolegliwości to przede wszystkim prawidłowo dobrana dieta. Ogólne zasady odżywiania dla kobiet ciężarnych to:

• spożywanie 5-6 lekkostrawnych posiłków dziennie,
• spożywanie posiłków o małej objętości,
• nieuleganie zachciankom ciążowych,
• niepodjadanie między posiłkami,
• wyeliminowanie potraw ostrych, tłustych i wysoko przetworzonych,
• ograniczenie kawy i mocnej herbaty,
• picie minimum 2,5 litra wody dziennie,
• zrezygnowanie z napojów gazowanych i słodkich,
• spożywanie dużej ilości warzyw i owoców.

Posiłki powinny być spożywane w spokoju i powoli. Pośpiech jest przyczyną połykania powietrza, które zalega w żołądku, co prowadzi do wzdęć, uczucia pełności w jamie brzusznej, dyskomfortu oraz bólu żołądka. Warto także regularnie pić 1 szklankę siemienia lnianego dziennie. Jego długotrwałe spożywanie ochrania błonę śluzową żołądka przed działaniem czynników zewnętrznych i łagodzi jej podrażnienia.

Ból żołądka w ciąży: kiedy do lekarza?

Ból żołądka niekiedy może świadczyć o poważniejszych zaburzeniach związanych z układem pokarmowym, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, kiedy udać się do lekarza, a kiedy do szpitala. Bezwzględnym wskazaniem do szukania pomocy specjalistycznej jest ból żołądka, któremu towarzyszy krwawienie z dróg rodnych oraz skurcze macicy. Do lekarza powinna zgłosić się także kobieta, która odnotuje u siebie podwyższoną temperaturę ciała, znaczne osłabienie oraz intensywne wymioty i biegunkę. Bezwzględnym wskazaniem do tego, by jechać do szpitala jest silny ból brzucha i podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego.