“Gluten” – modne w ostatnich miesiącach słowo, którego popularność stale wzrasta. A może nie tyle “gluten” co raczej słowa “bez glutenu”. Szał na dietę bezglutenową trwa i coraz więcej osób stara się go wyłączyć ze swojej diety. Czy słusznie? W większości przypadków jest to fanaberia, która nie ma żadnych podstaw medycznych. Dla niektórych jednak życie bez glutenu to konieczność, a jego obecność w diecie grozi poważnymi konsekwencjami. Powoduje to choroba nazywana celiakią. Czym dokładnie jest ona spowodowana i jakie są jej objawy?

Celiakia: czym jest ta choroba?

Celiakia to choroba immunologiczna. Polega na nietolerancji glutenu. Czym jest gluten? To grupa białek obecnych w ziarnach pszenicy, żyta, owsa i jęczmienia. Celiakia nazywana jest również chorobą glutenową, a także alergią na gluten, co jest określeniem niepoprawnym, ponieważ alergia na te białka jest zupełnie inną jednostką chorobową.

Celiakia zazwyczaj ujawnia się w dzieciństwie. Często diagnozowana jest już u niemowląt, które silnie reagują na gluten dostarczany im w składzie pokarmu mamy lub w mleku modyfikowanym. Badania wskazują, że na chorobę glutenową zapadają częściej dziewczynki niż chłopcy.

A na czym polega dokładnie ta choroba? Gdy do organizmu wprowadzany jest gluten, w krwi chorej osoby dochodzi do gwałtownego wzrostu pewnych białek, które uszkadzają błonę śluzową jelita. Jelito jest wyściełane błoną, która zaopatrzona jest w miliony malutkich wypustek. Zwiększają one powierzchnię jelita i ich głównym zadaniem jest wchłanianie składników odżywczych. Gluten powoduje wzrost ilości białek we krwi, które niszczą te kosmyki. Gdy zaczynają one zanikać, organizm czerpie coraz mniej wartościowych składników odżywczych z przyjmowanych pokarmów, co niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji.

Celiakia: przyczyny

Mechanizmy odpowiadające za pojawienie się tej choroby nie są jeszcze do końca zbadane. Naukowcy podejrzewają, że ma ona podłoże genetyczne. Część badaczy skłania się również ku teorii, że jest to schorzenie autoimmunologiczne. Celiakia często uaktywnia się u osób, które przeszły poważne choroby lub u tych, których odporność jest bardzo niska.

Celiakia: objawy

Zaobserwowanie celiakii u małych dzieci jest najłatwiejsze w momencie, gdy są jeszcze karmione mlekiem. Jeżeli towarzyszą im biegunki i wzdęcia, pediatra z pewnością zaleci mamie odstawienie w pierwszej kolejności nabiału, a następnie produktów zawierających gluten. Poprawa stanu układu pokarmowego maluszka szybko da jasny obraz sytuacji.

Nieco trudniej zaobserwować chorobę u osób dorosłych. Nierzadko rozwija się ona przez wiele lat bez dawania jednoznacznych objawów. Jeśli się pojawiają, to zazwyczaj związane są z pracą układu pokarmowego. Często pojawiają się wzdęcia, bóle brzucha, zaparcia lub wręcz przeciwnie – rozwolnienia. Z czasem zaczynają się problemy ogólne ze zdrowiem, ze względu na ograniczoną przyswajalność składników odżywczych związaną z zanikiem wypustek jelitowych. Objawia się to pogorszonym samopoczuciem, ogólnym rozbiciem i zmęczeniem, brakiem apetytu, brakiem energii. Może temu towarzyszyć wypadanie włosów, łamliwe paznokcie, anemia, zanik miesiączek u kobiet. Są to objawy typowe dla wielu jednostek chorobowych, dlatego w przypadku zaobserwowania ich, warto przyjrzeć się reakcjom swojego organizmu na gluten, zwłaszcza jeśli chodzi o pracę układu pokarmowego.

Celiakia: badania

W celu zdiagnozowania choroby glutenowej należy wykonać badania mające za zadanie zmierzenie poziomu przeciwciał IgA przeciwko transglutaminazie tkankowej, czyli tTG. Wykonywana jest także diagnostyka w kierunku przeciwciał EmA i GAF. Ich obecność zazwyczaj świadczy o problemie z tolerancją glutenu.

Kolejną formą diagnozowania choroby jest ocena stanu ścian jelita. Za pomocą endoskopu lekarz ogląda wnętrze jelit i pobiera wycinek śluzówki do badania. Zanik wypustek jelitowych świadczy o ingerencji choroby.

Celiakia: leczenie

Na chorobę tę istnieje jedyna skuteczna metoda leczenia. Jest nią dieta bezglutenowa. Należy w zupełności i na zawsze wykluczyć ze swojego jadłospisu produkty zawierające gluten. Z początku jest to trudne, ale szeroka oferta produktów bezglutenowych ułatwia życie osoby chorej na celiakię.

Nie należy wracać do jedzenia glutenu nawet wtedy, gdy objawy całkowicie miną. Choroby glutenowej nie da się wyleczyć, pozostaje ona jedynie uśpiona. Ponowne spożywanie glutenu spowoduje jej natychmiastową ponowną aktywność.

Dodaj komentarz

Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo