Czym jest słoniowacizna? Jak ją leczyć?

Wady wrodzone lub nabyte uszkodzenia naczyń chłonnych mogą prowadzić do zastoju chłonki, a w konsekwencji do powstania obrzęku limfatycznego. Obrzęk ten zajmuje zarówno skórę, jak i tkankę podskórną i jest wyraźnie widoczny, w dodatku powoduje szereg nieprzyjemnych dolegliwości. Jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas, prowadzi do stanu, który nazywany jest słoniowacizną i stanowi poważny problem zdrowotny. Na czym polega słoniowacizna, skąd się bierze i jak z nią walczyć? Odpowiadamy!

Czym jest słoniowacizna, czyli obrzęk limfatyczny tkanek?

Słoniowacizna to obrzęk tkanek, a ściślej rzecz ujmując – ostatni stopień obrzęku limfatycznego w wyniku zastoju limfy produkowanej przez węzły chłonne. Limfa, nazywana inaczej chłonką, jest płynem ustrojowym krążącym w naczyniach limfatycznych. Gdy dochodzi do zaburzeń w odpływie chłonki, pojawia się duży i stale powiększający się obrzęk skóry i tkanki podskórnej. Jeśli utrzymuje się on przez dłuższy czas, następuje deformacja skóry, destrukcja naczyń limfatycznych, włóknienie, w dodatku pojawiają się odczynowe zmiany skórne. Właśnie ten stan określany jest mianem słoniowacizny1. Obrzęki kończyn nie są tylko defektem wizualnym, a problemem zagrażającym zdrowiu.

Słoniowacizna – przyczyny. Jakie są?

Najczęściej słoniowacizna powstaje wskutek wad wrodzonych lub uszkodzenia bądź zaczopowania pni chłonnych. W medycynie stosuje się podział na pierwotny i wtórny obrzęk limfatyczny tkanek, który to jest związany z jego pochodzeniem1.

  • Pierwotny obrzęk limfatyczny – problem stanowią nieprawidłowości w obrębie układu limfatycznego, np. defekty naczyń lub ich niepożądane zamknięcie, które utrudniają przepływ limfy. Obrzęk ten pojawia się w przebiegu różnych rzadkich chorób genetycznych, m.in. wrodzonego obrzęku limfatycznego typu I lub II1;
  • Wtórny obrzęk limfatyczny – jest to stan nabyty, który wywołać może choćby uszkodzenie naczynia chłonnego odprowadzającego limfę, które wcześniej prawidłowo funkcjonowało. Wśród przyczyn tego rodzaju obrzęku wymienia się m.in. ostre zapalenie naczyń limfatycznych, przewlekłe nawracające choroby zapalne (np. róża, gruźlica) czy reumatoidalne zapalenie stawów1.

Typowe objawy słoniowacizny kończyn dolnych i górnych

Do charakterystycznych objawów wywołanych zastojem limfy należą1:

  • zniekształcenie kończyny i powiększenie jej obwodu,
  • “ciastowaty” w dotyku obrzęk,
  • opuchnięte kostki,
  • kwadratowe palce,
  • uczucie ciężkości nóg.

Objawy te powinny skłonić do konsultacji z lekarzem.

Słoniowatość nóg – diagnostyka

Słoniowacizna jest obrzękiem tkanek ostatniego stopnia, co w praktyce znaczy tyle, że to przysłowiowy ostatni dzwonek, aby postawić diagnozę, wdrożyć odpowiednie leczenie i zapobiec groźnym powikłaniom. Wstępne rozpoznanie choroby odbywa się na podstawie obrazu klinicznego. Dla potwierdzenia swoich podejrzeń lekarz najczęściej zleca pacjentowi dodatkową diagnostykę, np. badania laboratoryjne i obrazowe czy badanie dopplerowskie naczyń kończyn dolnych1,2.

Jak wygląda leczenie słoniowacizny?

Leczenie słoniowacizny obejmuje stosowanie wszelkiego rodzaju środków i sposobów prowadzących do odprowadzenia płynu zalegającego w tkankach. Pomocna w tym zakresie może okazać się przede wszystkim terapia uciskowa, czyli noszenie odzieży o odpowiednio dobranym do potrzeb stopniu ucisku. Dobre efekty dają też specjalne masaże i kompresjoterapia3.

W zależności od rezultatów kuracji lekarz może zalecić ponadto drenaż limfatyczny, kompresję pneumatyczną lub gimnastykę odbarczającą. W cięższych przypadkach zastosowanie znajduje liposukcja, a w ostateczności leczenie mikrochirurgiczne i operacje chirurgiczne1,4.

Płatna promocja marki Diosminex.


Bibliografia:

  1. Kocińska K., Choroby układu naczyń limfatycznych, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/73423,choroby-ukladu-naczyn-limfatycznych (dostęp: 2023.02.02.)).
  2. Rymarz E., Mieczkowska J., Łopatyński J., Obrzęki kończyn dolnych – etiopatogeneza, rodzaje, diagnostyka, Medycyna ogólna, 2007, 13 (XLII), 3.
  3. Piotrowicz R., Ciecierski M., Jawień A., Obrzęki limfatyczne – leczenie, Przewodnik Lekarza, 7/2000 vol 3.
  4. Szuba A., Leśniak W., Obrzęk limfatyczny (chłonny), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2019, (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.37 (dostęp: 2023.02.02.)).

Dodaj komentarz

Rodzice

Vaper: kto to jest?

Przysłuchując się rozmowom dzisiejszych nastolatków można czasami mieć wrażenie, że porozumiewają się one za pomocą dziwnego języka, który brzmi równie obco, co mandaryński. Zrozumienie sensu ich wypowiedzi może się wydawać...

Czytaj dalej →
Rodzice

Nie próbujmy leczyć się samodzielnie

Błędem, który bardzo często popełniają pacjenci jest to, że sami chcą oni wystawiać sobie diagnozy. Wydaje nam się, że jeżeli poświęcimy chwilę czasu na lekturę dotyczącą danego schorzenia to wiemy...

Czytaj dalej →
Planowanie ślubu oraz wesela

Jak przystroić dom Panny Młodej?

Przystrojenie domu Panny Młodej oraz ewentualnie Pana Młodego leży w kwestii świadków. Przynajmniej taka jest tradycja. Nie musimy się jej sztywno trzymać. Często zdarza się, że to sami zainteresowani, czyli...

Czytaj dalej →
Muzyka na wesele

15 pytań do DJa weselnego

DJ na weselu to coraz bardziej popularna forma oprawy muzycznej na tego rodzaju przyjęciach. Coraz częściej można spotkać oferty w których DJ prowadzi imprezę na przykład z akordeonistą, gitarzystą lub...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo
Enable registration in settings - general