„Dziewczynka z zapałkami” – streszczenie. Jaki jest morał tej historii?

„Dziewczynka z zapałkami” to jedna z najbardziej znanych baśni Hansa Christiana Andersena. Opowieść nie należy do tych radosnych, jest pełna smutku i mroku. Choć nie ma również wyraźnego morału, często, nie tylko w szkołach, wykorzystuje się tę historię, aby mówić o empatii czy wrażliwości na potrzeby innych ludzi. Fabuła baśni nie jest specjalnie długa ani skomplikowana, dlatego przygotowaliśmy krótkie opracowanie. O czym jest „Dziewczynka z zapałkami”?

„Dziewczynka z zapałkami” – streszczenie

„Dziewczynka z zapałkami” to jedna z najsmutniejszych, ale jednocześnie najbardziej znanych baśni na świecie. Opowieść o biednym dziecku kończy się tragicznie, a cała historia pełna jest smutku, okrucieństwa oraz tęsknoty.

Streszczenie „Dziewczynki z zapałkami”

Nocą, w sylwestrowy wieczór, bosa dziewczynka błąka się po mieście, bezskutecznie próbując sprzedać zapałki. Nikt nie interesuje się losem dziecka, wszyscy przechodnie w przedświątecznej gorączce pędzą do swoich obowiązków i do świętowania z rodziną. Ignorowana przez wszystkich, zmęczona i głodna, ukrywa się między domami, aby nieco się rozgrzać.

Rozpala kolejno cztery zapałki, snując marzenia o lepszym życiu, bezpiecznym, ciepłym schronieniu i zaspokojeniu głodu. W blasku pierwszej zapałki widzi ciepły piec, przy którym mogłaby ogrzać zdrętwiałe dłonie. Druga zapałka przynosi wizję soczystej pieczonej gęsi – posiłku, którym mogłaby się wreszcie porządnie najeść. Trzecia rozświetla przytulną choinkę, symbol rodzinnego ciepła. Gdy ostatnia zapałka zaczyna się palić, pojawia się jej ukochana babcia. Przerażona tym, że kobieta zaraz zniknie i dziewczynka znów zostanie całkiem sama, bohaterka zapala całą paczkę zapałek. Jedna z iskierek zaczyna spadać, przypominając spadającą gwiazdę, według dawnych opowieści babci miało symbolizować zbliżającą się śmierć.

Babcia uśmiecha się do dziewczynki, bierze ją za ręce i zabiera do krainy wolnej od cierpienia i zimna, przed oblicze Boga. Następnego dnia przechodnie znajdują ciało zmarłego dziecka, kolejnej ofiary bezlitosnego świata.

Zobacz: Jakie były duchy w Opowieści Wigilijnej? Streszczenie najważniejszych wątków

„Dziewczynka z zapałkami” – pytania do tekstu

Wybrane baśnie Andersena są często omawiane na lekcjach języka polskiego, dlatego niektórzy uczniowie muszą przygotować się do ewentualnej kartkówki czy sprawdzianu. Poniżej kilka przykładowych pytań.

1. Dlaczego dziewczynka próbuje sprzedać zapałki?
2. Jak przechodnie traktują główną bohaterkę?
3. W jaki sposób baśń krytykuje ówczesne społeczeństwo?
4. Co ukazuje się po kolei dziewczynce po zapaleniu zapałki?
5. Co widzi dziewczynka w kolejnych wizjach?
6. Kiedy i gdzie rozgrywa się akcja baśni?
7. W jaki sposób dziewczynka straciła swój pantofelek?
8. Zapach jakiego jedzenia wabił dziewczynkę?
9. Co ukazało się zmarzniętej dziewczynce, gdy zapaliła pierwszą zapałkę?
10. Czego symbolem była spadająca gwiazda?

Sprawdź: Test z lektury „Chłopcy z Placu Broni”. Te pytania skutecznie zweryfikują Twoją wiedzę

Morał „Dziewczynki z zapałkami”

„Dziewczynka z zapałkami” jest głęboką krytyką społecznej niesprawiedliwości i ludzkiej obojętności. Baśń ukazuje okrutny świat, w którym najsłabsi – dzieci z marginesu społecznego – są całkowicie pomijani, podczas gdy zamożni mieszkańcy skupiają się na własnym komforcie i świętowaniu. Dziewczynka staje się jedną z wielu ofiar panującego systemu społecznego, który pozwala umierać niewinnym dzieciom z powodu skrajnego ubóstwa. Jej historia zdaje się sugerować, że ludzie powinni być bardziej uważni i wrażliwi na innych ludzi. Prawdziwe człowieczeństwo mierzy się nie bogactwem czy pozycją społeczną, lecz zdolnością do empatii, współczucia i dostrzegania cierpienia innych.

Jednocześnie baśń przynosi pewne metafizyczne, choć smutne pocieszenie. Śmierć nie jest końcem cierpienia, lecz wyzwoleniem, możliwością znalezienia miłości i spokoju, których nie da się odnaleźć w brutalnej rzeczywistości. 

Zobacz: Akademia Pana Kleksa – test z lektury z odpowiedziami [do druku]. Jak przygotować się do sprawdzianu?

Czytelnicy pytają o krótki opis „Dziewczynki z zapałkami”