Wzdęcia i gazy u noworodka [przyczyny, objawy i skuteczne sposoby]

Przyczyny gazów u noworodka

Gazy jelitowe u noworodka są wynikiem fizjologicznego procesu trawienia substancji zawartych w pożywieniu, a zwłaszcza białka i laktozy. Należy pamiętać, że układ pokarmowy małego dziecka nie jest jeszcze w pełni dojrzały i dopiero przyzwyczaja się do przyjmowania i wchłaniania pokarmów. Dodatkowo przez pierwsze miesiące życia nie zasiedlają go drobnoustroje stanowiące naturalną florę bakteryjną, przez co jest bardziej podatny na wystąpienie wszelkiego rodzaju problemów gastrycznych, o czym świadczą głośne gazy.
Wzdęcia i bąki u noworodka pojawiają się także w wyniku połykania przez dziecka powietrza w trakcie płaczu oraz ssania piersi lub smoczka butelki. Pęcherzyki powietrza wędrują przez przełyk do żołądka i jelit. Następnie muszą się z nich wydostać, co powoduje gazy. U noworodka, który je łapczywie, płacze podczas karmienia, jest nieodpowiednio przystawiony do piersi lub ma źle dobraną butelkę problem z gazami pojawia się o wiele częściej, niż u innych dzieci.
Uważa się także, że gazy u dziecka karmionego piersią są powodowane błędami dietetycznymi jego mamy, a przede wszystkim obecnością w diecie dużej ilości produktów wzdymających. Zalicza się do nich kapustę, warzywa strączkowe, brokuły, brukselkę, szpinak, rodzynki, mleko i przetwory mleczne oraz cebulę. Problem z gazami u noworodka mogą wywołać także alergie i nietolerancje pokarmowe. W przypadku dzieci karmionych sztuczną mieszanką dolegliwości ze strony układu pokarmowego mogą być spowodowane trudnością ze strawieniem wszystkich składników mieszanki.
Wśród przyczyn głośnych gazów u noworodka wymienia się infekcje wirusowe oraz bakteryjne, a także choroby układu pokarmowego. Gazom towarzyszą wówczas także inne objawy żołądkowo-jelitowe. Dolegliwości te wymagają konsultacji z lekarzem rodzinnym lub pediatrą.

Objawy gazów u noworodka

Wielu rodziców zastanawia się jak rozpoznać, że dziecko ma wzdęcia lub gazy. Objawy trudno przeoczyć. Przede wszystkim zauważalne jest powiększenie się obwodu brzucha maluszka, a ponadto bąki u noworodka są najczęściej słyszalne, zwłaszcza kilkanaście minut po jedzeniu.
Bolesne gazy u noworodka powoduje nadmiar powietrza w jelitach. Niemowlę jest niespokojne, rozdrażnione, głośno płacze i podkurcza nóżki. Ponadto brzuszek dziecka jest twardy. Może zdarzyć się także odbijanie lub ulewanie pokarmu.
Jeżeli doszło do infekcji układu pokarmowego, zwykle pojawiają się śmierdzące gazy u niemowlaka, którym towarzyszy ból brzuszka, ogólne osłabienie, brak apetytu, podwyższona temperatura ciała, wymioty lub biegunka. Są to objawy, których rodzice z pewnością nie pomylą ze zwykłymi wzdęciami po jedzeniu.

Skuteczne sposoby na gazy u noworodka

Bąki i wzdęcia są dla dziecka nieprzyjemnym doznaniem. Zwłaszcza, jeśli są one nasilone i towarzyszy im ból brzuszka. Zatem, jak pozbyć się gazów? Istnieje szereg domowych sposobów, które rodzice mogą wypróbować samodzielnie w domu. Wspomagają one wydalenie gazów z układu pokarmowego oraz łagodzą związany z nimi dyskomfort.

Sposób na gazy u noworodka to:

• masaż brzuszka – 30 minut po karmieniu mama lub tata mogą wykonywać kuliste ruchy otwartą dłonią poruszając się po brzuszku dziecka zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Pomoże to uwolnić zalegające w jelitach powietrze;
• odbijanie po karmieniu – po skończonym karmieniu malucha należy delikatnie unieść do pionu lub oprzeć na ramieniu  i poczekać aż mu się odbije. Tę czynność można wykonać też w trakcie karmienia, zwłaszcza w nocy;
• układanie dziecka na brzuszku – w ciągu dnia po skończonym karmieniu warto podczas zabawy ułożyć dziecko na brzuszku (delikatny ucisk spowoduje uwolnienie gazów);
• ciepła kąpiel – w przypadku nasilonych wzdęć, którym towarzyszy ból brzuszka można wykonać ciepłą kąpiel, która rozluźni i zrelaksuje maluszka. Podobnie zadziała ciepły kompres z pieluszki;
• probiotyki i prebiotyki – suplementy diety zawierające szczepy bakterii kwasu mlekowego wspomogą niedojrzały układ pokarmowy dziecka zasiedlając go “dobrą” florą bakteryjną. Wiele z nich można kupić w kroplach, które łatwo podać niemowlęciu;
• herbatka z kopru włoskiego – w aptekach są dostępne bez recepty herbatki z kopru dla niemowląt, które działają wiatropędnie.

Jeżeli dziecko karmione mlekiem modyfikowanym często cierpi na wzdęcia i gazy, warto przyjrzeć się składowi mieszanki i skonsultować z pediatrą jej zmianę. Może się okazać, że niemowlę ma problem z trawieniem składników pokarmu.

Do lekarza należy udać się także, gdy problem często nawraca, a domowe sposoby są nieskuteczne.

Wzdęcia i gazy u noworodka: pytania i odpowiedzi

Jak odróżnić kolkę od wzdęć?

Gazy i wzdęcia u noworodka mogą zostać pomylone z kolką niemowlęcą – zespołem objawów, który występuje u dzieci między 3. tygodniem a 5. miesiącem życia. Należą do nich:

• głośny krzyk lub płacz, którego nie daje się ukoić,
• zaczerwienienie twarzy,
• zaciskanie piąstek,
• podkurczanie nóżek,
• wzdęcie brzuszka i gazy.

Kolkę od wzdęć odróżnia przede wszystkim czas jej występowania – minimum 3 razy w tygodniu, zwykle w godzinach popołudniowych lub wieczornych, a łączny czas trwania objawów przekracza 3 godziny. Dolegliwości te pojawiają się u prawidłowo rozwijającego się dziecka i ustępują samoistnie przed ukończeniem 5. miesiąca życia. Uważa się, że kolka jest spowodowana czynnościowymi zaburzeniami układu pokarmowego o niejasnej etymologii. Natomiast wzdęcia występują nieregularnie, o różnych porach i mają różne natężenie.

Czy dzieci karmione piersią rzadziej mają problem z gazami?

Z powodu niedojrzałości układu pokarmowego gazy i wzdęcia mogą pojawić się u każdego dziecka, bez względu na sposób karmienia. Przy prawidłowo dobranym smoczku i mleku modyfikowanym u niemowląt karmionych sztucznie mogą występować one z taką samą częstotliwością, co u maluchów ssących pierś mamy.

Czy gazy u noworodka są normalne?

Gazy u noworodka są jak najbardziej normalną i dość częstą dolegliwością. Zwykle są związane z procesami trawienia pokarmów i niedojrzałością układu pokarmowego. Zdarza się także, że są wywołane połykaniem powietrza podczas płaczu lub karmienia. Nie ma powodów do niepokoju, jeżeli nie towarzyszą im inne objawy (biegunka, wymioty, osłabienie, gorączka, krew w kale).