Zapalenie tchawicy to stan, który może być spowodowany infekcją wirusową lub bakteryjną. Występuje częściej u dzieci, ale zachorować mogą także dorośli. Choroba daje dość charakterystyczne objawy, zwłaszcza w nocy. Zobacz, jak rozpoznać oznaki zapalenia tchawicy i jak postępować w przypadku ich wystąpienia.
Zapalenie tchawicy – co to za choroba?
Tchawica to najdłuższy narząd układu oddechowego. Jej błonę śluzową pokrywa nabłonek oddechowy z rzęskami, które wydzielają lepki śluz i usuwają zanieczyszczenia z dróg oddechowych. Kiedy do tchawicy dostaną się patogeny, które nie zostaną usunięte, może dojść do zapalenia tego narządu. Stan zapalny tchawicy często współwystępuje z zapaleniem krtani lub oskrzeli [1].
Zapalenie tchawicy – jakie rozpoznać objawy?
Objawy wirusowe zapalenia krtani, w tym katar, kaszel, gorączka, bóle mięśni i ból gardła, występują do tygodnia przed ostrym pogorszeniem stanu pacjenta [2]. Zazwyczaj choroba przebiega ciężej u dzieci niż u osób dorosłych. Chorzy dorośli najczęściej narzekają na męczący kaszel, duszności oraz nadmierne odkrztuszanie śluzowo-ropnej wydzieliny w następstwie infekcji bakteryjnej [1, 2].
Natomiast u najmłodszych objawy są bardziej nasilone i obejmują [1]:
- napady suchego kaszlu;
- ból w klatce piersiowej podczas kasłania;
- tkliwość tchawicy;
- chrypkę;
- świst krtaniowy;
- problemy z drożnością dróg oddechowych;
- przyspieszony oddech;
- oznaki ostrej niewydolności oddechowej.
Charakterystycznym objawem dla zapalenia tchawicy jest kaszel napadowy, który pojawia się w nocy między 23:00 a 4:00, kiedy chory leży w łóżku [1].
Co jest przyczyną zapalenia tchawicy?
Chorobę mogą powodować wirusy lub bakterie. Zdecydowanie częściej diagnozuje się wirusowe zapalenie tchawicy spowodowane m.in. przez wirusy paragrypy, rynowirusy, adenowirusy, koronawirusy lub wirusy grypy typu A. Czasami u dorosłych zapalenie tchawicy jest konsekwencją zakażenia wirusem opryszczki, ospy wietrznej i półpaśca [1]. Stan zapalny o podłożu bakteryjnym zwykle jest konsekwencją nadkażenia. Poprzedza go wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych [2].
Jak diagnozuje się zapalenie tchawicy?
Rozpoznanie zapalenia tchawicy opiera się przede wszystkim na badaniu klinicznym i dokładnym wywiadzie. Pacjenci mogą zgłaszać gorączkę, duszność, chrypkę, a także niewydolność oddechową. Stosowanie w nebulizacji epinefryny i glikokortykosteroidów zazwyczaj nie przynosi poprawy stanu klinicznego pacjenta. Ostateczną diagnozę można postawić na podstawie bezpośredniej wizualizacji dróg oddechowych podczas laryngoskopii lub bronchoskopii. Badania te pozwalają na uwidocznienie zakażonych dróg oddechowych. W stanie zapalnym widać zaczerwienioną, obrzękłą tchawicę z gęstym śluzowo-ropnym wysiękiem. Nie ma konieczności wykonywania tych badań, gdy diagnoza lekarska nie budzi wątpliwości [2].
Zapalenie tchawicy – leczenie
W celu rozpoczęcia odpowiedniego leczenia zapalenia tchawicy należy ustalić, co jest przyczyną choroby. Podstawą diagnostyki jest zróżnicowanie podłoża bakteryjnego, które wymaga przyjmowania antybiotyków od infekcji wirusowej, w której stosuje się leczenie objawowe. W przypadku gorączki można sięgnąć po leki przeciwgorączkowe. Do zwalczania bólu mięśni lub tchawicy sprawdzą się dostępne w aptece bez recepty leki przeciwbólowe [3]. Gdy napady męczącego kaszlu podrażniają gardło, warto sięgnąć po tabletki do ssania lub aerozol z substancjami czynnymi, które uśmierzają ból i hamują rozwój stanu zapalnego.
Na zapalenie tchawicy, a zwłaszcza w ułatwieniu oddychania, pomagają również domowe sposoby. Przede wszystkim należy wyeliminować z otoczenia czynniki, które nasilają kaszel, np. dym tytoniowy lub alergeny. Należy regularnie wietrzyć pomieszczenia i stosować pokojowe nawilżacze powietrza. Podrażnienie tchawicy łagodzą również inhalacje z soli fizjologicznej lub olejków eterycznych.
Czym grozi nieleczone zapalenie tchawicy?
Powikłania po zapaleniu tchawicy, zwłaszcza o podłożu bakteryjnym, mogą prowadzić m.in. do zachłystowego zapalenia płuc, zespołu ostrej niewydolności oddechowej, obrzęku płuc, sepsy, zwężenia tchawicy lub niedotlenienia [2]. Dlatego, jeśli męczące dolegliwości nie ustępują w ciągu tygodnia, należy jak najszybciej umówić się na wizytę z lekarzem rodzinnym.
Na zlecenie marki Chlorchinaldin
Bibliografia:
- Blot M. i in., Update on childhood and adult infectious tracheitis, 2017 (witryna internetowa: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7125831/ (dostęp: 10.04.2024)).
- Burton L. i in., Bacterial Tracheitis, 2022 ( witryna internetowa: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470240/ (dostęp: 10.04.2024)).
- Czarnik A., Diagnostyka i leczenie wybranych infekcji oraz stanów zapalnych dróg oddechowych. Wytyczne dla lekarzy POZ, 2021 (witryna internetowa: https://www.termedia.pl/poz/Diagnostyka-i-leczenie-wybranych-infekcji-oraz-stanow-zapalnych-drog-oddechowych-Wytyczne-dla-lekarzy-POZ,44492.html (dostęp: 10.04.2024)).