Jelitówka u dzieci – czym jest i jak z nią walczyć?

Czym jest jelitówka u dzieci?

Jelitówka, którą nazywa się również grypą żołądkową, to ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy. U małego pacjenta pojawiają się wymioty, bóle brzucha oraz dokuczliwa biegunka. Przyczyną choroby są patogeny, które przenikają do układu pokarmowego i zaburzają jego funkcjonowanie. U dzieci w wieku od 6 miesięcy do trzech lat układ pokarmowy i odpornościowy nie są w pełni dojrzałe, toteż pacjenci ci narażeni są na stosunkowo ciężki przebieg zakażenia.

Trzeba pamiętać o tym, że ostre biegunki stanowią najczęstszą przyczynę hospitalizacji najmłodszych dzieci. Według szacunków przynajmniej jeden epizod jelitówki dotknął każde dziecko w Europie przed ukończeniem 3 roku życia.

Większość przypadków jelitówki u dzieci wywoływana jest przez wirusy. Są to między innymi:

• rotawirusy – zakażenie rotawirusami wyróżnia się najcięższym przebiegiem spośród wszystkich innych wirusów, jednocześnie stanowią one najczęstszą przyczynę grypy żołądkowej u dzieci,
• norowirusy – zazwyczaj atakują dorosłych, toteż w przypadku dzieci są mniej groźne,
• adenowirusy – w ich przypadku objawy utrzymują się dłużej niż w przypadku infekcji rotawirusowej, jednak charakteryzują się lżejszym przebiegiem,
• adenowirusy – częściej odpowiedzialne są za występowanie wymiotów,
• salmonella – w jej przypadku gorączka u małego pacjenta jest niska bądź nie występuje. Infekcja trwa dłużej, a pacjent odczuwa ostry ból brzucha oraz często oddaje luźne stolce,
• bakterie campylobacter – powodują podbarwione krwią biegunki, chory odczuwa także ból brzucha i gorączkę. Objawy zazwyczaj mijają po kilku dniach. Jeśli nie ustępują, konieczna może okazać się antybiotykoterapia.

Trzeba pamiętać o tym, że jelitówka u dzieci to choroba bardzo wysoce zaraźliwa. Zakażenie rotawirusami, które są główną przyczyną choroby, przenosi się drogą kropelkową, bądź też przez przedmioty, których dotykał chory.

Jakie są objawy jelitówki u dzieci?

Od czasu, w którym dziecko miało kontakt z patogenem, do pojawienia się pierwszych objawów choroby, mija 12-72 godziny. Po tym czasie u malucha pojawiają się nudności i wymioty, które należą do pierwszych objawów schorzenia. Może towarzyszyć im podwyższona temperatura ciała. U małego pacjenta w następnej kolejności pojawi się biegunka, bóle brzucha, brak apetytu oraz ogólne osłabienie. W przypadku infekcji spowodowanej przez rotawirusy, mogą zaistnieć także objawy ze strony układu oddechowego.

Trzeba pamiętać o tym, że objawy towarzyszące grypie żołądkowej u dzieci mogą towarzyszyć także zatruciu toksynami bądź też zapaleniu wyrostka robaczkowego.

Jeśli dziecko narzeka na wyjątkowo silny ból brzucha i wysoką gorączkę, najlepiej od razu umówić wizytę u specjalisty. Rodzice powinni także zachować szczególną ostrożność w sytuacji, kiedy:

• biegunka utrzymuje się powyżej 2 dni bądź też maluch oddaje więcej niż 8 stolców na dobę,
• u malucha pojawiły się intensywne wymioty, które uniemożliwiają doustne nawadnianie – mogą prowadzić do odwodnienia,
• u dziecka utrzymuje się wysoka gorączka powyżej 39 stopni,
• maluch oddaje stolce z krwią,
• u dziecka pojawiły się objawy odwodnienia – płacz bez łez, wyschnięte usta, nasilone pragnienie, suche błony śluzowe,
• u niemowlęcia można zaobserwować ciemiączko i zapadnięte oczy,
• dziecko jest apatyczne i nadmiernie senne,
• dziecko cierpi na przewlekłe choroby, takie jak niewydolność nerek bądź też cukrzyca typu pierwszego,
• dziecko jest młodsze niż 2 miesiące.

W takich sytuacjach zaleca się szybki kontakt z lekarzem. Może okazać się, że maluch będzie wymagał dożylnego nawadniania oraz hospitalizacji w trybie pilnym.

Jak długo trwa jelitówka u dzieci?

Jelitówka u dzieci zazwyczaj trwa od 7 do 10 dni. Poprawę stanu zdrowia małego pacjenta można zaobserwować po upływie kilku dni. To, jak szybko dziecko powróci do pełni sił, zależne jest od skali powikłań i stopnia ciężkości choroby. Najbardziej intensywne objaw choroby trwają zazwyczaj 1-2 dni. Po upływie tego czasu u malucha wciąż może utrzymywać się ogólne osłabienie i brak apetytu.

W jaki sposób leczyć jelitówkę u dzieci?

Odwodnienie wskazywane jest jako najgroźniejsze powikłanie grypy żołądkowej. Dlatego w leczeniu bardzo ważne jest, by kłaść duży nacisk na nawodnienie organizmu. Rodzice podczas jelitówki u dziecka muszą zwrócić uwagę na:

• regularne i częste podawanie płynów w małych porcjach – w przypadku nasilonych wymiotów dobrze jest podawać małe objętości płynu co kilka minut,
• podawanie elektrolitów – pozwalają one uzupełnić cenne składniki, co zapobiega zaburzeniom gospodarki wodno-elektrolitowej. W aptece kupić można doustne płyny nawadniające, przeznaczone także dla dzieci. Preparaty dostępne są w atrakcyjnych smakach, które zachęcają malucha do ich spożycia. Zazwyczaj występują w postaci proszku do rozpuszczenia w wodzie bądź też musujących tabletek. W przebiegu choroby małym pacjentowi można podawać także przegotowaną wodę, niegazowaną wodę mineralną, mleko, napar z rumianku bądź też niesłodzoną herbatę. Do napojów niezalecanych należą napoje gazowane, soki winogronowe i jabłkowe,
• podawanie probiotyków – probiotyki mogą łagodzić przebieg infekcji i przyspieszać powrót do zdrowia. Ich pozytywny wpływ na organizm w jelitówce u dzieci został udokumentowany.

Uwaga – w przypadku jelitówki u dzieci nie zaleca się podawania leków przeciwbiegunkowych, które hamują motorykę przewodu pokarmowego. Wszystko dlatego, że przedłużają one kontakt jelit z patogenami oraz opóźniają proces usuwania toksyn z organizmu chorego.

Dziecko podczas choroby zazwyczaj traci apetyt. Nie powinno zmuszać się go do jedzenia, skupiając się na podawaniu płynów. Kiedy pierwsze, ostre objawy choroby ustępują, maluchowi można podawać lekkostrawne pokarmy, takie jak kleik ryżowy, puree ziemniaczane, gotowaną marchew, sucharki, makaron, przeciery warzywne.