Niespokojny sen niemowlaka: Dlaczego niemowlę wierci się lub rzuca podczas snu?

Ile powinno spać dziecko?

Choć nie ma jednoznacznych wytycznych, wiele fachowych publikacji przedstawia szacunkowe zestawienia oparte na wieloletnich badaniach naukowych, dotyczące ilości snu dziecka w pierwszych tygodniach. Mówią one, że:

• Noworodki i niemowlęta do 3 miesiąca życia powinny spać około 14-17 godzin na dobę,
• Niemowlęta do 11 miesiąca życia – od 12 do 15 godzin na dobę,
• Dzieci do drugiego roku życia – od 11 do 14 godzin na dobę.

Choć wydawać by się mogło, że w związku z tym maluch powinien przesypiać zdecydowaną większość doby, warto pamiętać, że są to jedynie wartości przybliżone i nie należy sztywno się ich trzymać. Co więcej, na ten sen składa się nie tylko spoczynek nocny, ale również wszelkiego rodzaju dłuższe lub krótsze drzemki w ciągu dnia. Tak, mowa tu nawet o tych kilkuminutowych drzemkach w trakcie karmienia, podczas bujania na rękach czy też w trakcie krótkich podróży samochodem. W większości przypadków zaliczają się tu także okresy tzw. czuwania, kiedy dziecko co prawda nie śpi, ale wycisza się np. przytulone do rodzica.

Przyczyny niespokojnego snu niemowlaka

Niespokojny sen noworodka według doświadczonych rodziców może mieć bardzo różne przyczyny. Najczęściej jednak wymieniane są następujące powody:

• Głód – niespokojny sen noworodka bardzo często spowodowany jest głodem. Warto pamiętać, że żołądek malucha nie jest w stanie pomieścić zbyt wiele pokarmu, tak więc musi ono jeść zdecydowanie częściej. Zazwyczaj gdy zbliża się pora karmienia, niemowlę wierci się podczas snu, stopniowo wybudzając się całkowicie. Warto nie czekać do momentu, aż dziecko zacznie płakać, oznacza to bowiem że jest już bardzo głodne, co odczuwalne jest przez niego podobnie jak dolegliwości bólowe.
• Przemęczenie malucha – choć wielu rodzicom wydaje się, że jeśli maksymalnie wydłużą okres czuwania dziecka i położą je później spać, sen będzie trwał dłużej, prawda okazuje się zdecydowanie odmienna. Intensywna stymulacja bodźcami w ciągu dnia, połączona z przemęczeniem sprawia, że noworodki i niemowlęta dużo dłużej zasypiają. Ponadto zazwyczaj dziecko niespokojnie śpi w nocy, często budząc się lub popłakując przez sen.
• Brak rutyny – noworodki i małe dzieci bardzo potrzebują poczucia bezpieczeństwa i pewnego rodzaju stabilizacji. Takie poczucie zazwyczaj daje im pewien powtarzalny schemat wykonywanych w ciągu dnia czynności. Z tego względu bardzo często źle reagują na nowe miejsca i zmienione pory snu (spowodowane np. wyjazdem na wakacje). Dzięki stałym porom, niemowlę otrzymuje sygnał, że już pora na wyciszenie i sen. Gdy tego zabraknie, może ono zacząć odczuwać lęk lub stać się silnie pobudzone, co często utrudnia spokojny sen.

Dlaczego niemowlę wierci się podczas snu?

Oprócz częstych pobudek, młodzi rodzice często zgłaszają, że niemowlę wierci się przez sen i jedynie przez krótkie chwile śpi spokojnie. Zastanawiasz się czym jest to spowodowane? Bardzo prawdopodobne, że w pokoju w którym śpi dziecko panują nieodpowiednie warunki. Nerwowe ruchy niemowlaka podczas snu często są spowodowane zbyt wysoką temperaturą otoczenia. Dzieciom, podobnie jak i dorosłym, najlepiej odpoczywa się w dobrze przewietrzonych pomieszczeniach, w których temperatura wynosi nie więcej niż 20 stopni. Warto pamiętać także o odpowiednim ubraniu i ewentualnym przykryciu. Często zdarza się, że dziecko jest ubrane w ciepłe śpioszki, a dodatkowo jeszcze przykryte grubą kołderką. Nic dziwnego, że wtedy sen malucha jest niespokojny i niemowlę wierci się całą noc. Nie bez znaczenia jest również wilgotność powietrza. O jego odpowiednie nawilżenie warto zadbać zwłaszcza w sezonie grzewczym. Delikatna skóra dziecka podatna jest na przesuszenia powodujące swędzenie. Przy suchym powietrzu łatwo również o wysuszenie śluzówek nosa i gardła, co może utrudniać maluchowi swobodne oddychanie. Dobrym pomysłem jest położenie na grzejniku wilgotnej szmatki lub zainwestowanie w nawilżacz powietrza, najlepiej taki z możliwością regulacji poziomu wilgotności powietrza.

Niemowlę rzuca się przez sen – czy to powód do zmartwień?

Świeżo upieczeni rodzice często nie potrafią napatrzyć się na swoją pociechę i niejednokrotnie w trakcie jej snu zaglądają do łóżeczka. Gdy widzą, że dziecko rzuca się podczas snu są przerażeni i szybko umawiają się na wizytę u pediatry. Jeżeli i Ciebie zaniepokoiły intensywne ruchy dziecka informujemy, że nie jest to powód do zmartwień. Zarówno noworodki jak i niemowlęta mniej więcej do 4 miesiąca życia w trakcie snu często wykonują nieświadomie gwałtowne ruchy rękami i nogami. Zastanawiasz się jakie są przyczyny rzucania się dziecka podczas snu? Jest to jedna ze składowych naturalnego rozwoju jego układu nerwowego. Zwłaszcza u noworodków nie jest on jeszcze w pełni wykształcony, często są więc one całkowicie nieświadome. Warto również pamiętać, że w przypadku niemowląt w trakcie snu przeważa faza REM, czyli tzw. sen płytki. Z tego względu u śpiącego malucha możemy obserwować nie tylko wyginanie się lub ruchy kończyn, ale także intensywną mimikę twarzy. Jeżeli jednak ruchy te powodują częste wybudzanie i płacz malucha, warto zastanowić się np. nad kołderką obciążającą lub otulaczem, w który można zawinąć dziecko niczym w kokon. Sprawi to, że dziecko poczuje się jak w łonie matki, a gwałtowne ruchy nie będą możliwe.

W dzień czy w nocy? Regulacja rytmu dnia

Noworodki i niemowlęta przesypiają zdecydowaną większość doby. Niestety, w wielu przypadkach większość snu ma miejsce w ciągu dnia, podczas gdy w nocy maluch nabiera ochoty do aktywności lub zamiast spać płacze. Czy jest się czym martwić? Przez pierwsze kilka tygodni życia dziecka zdecydowanie nie. Nie ma ono bowiem jeszcze wykształconego prawidłowego rytmu dobowego i funkcjonuje według tego, którego nauczyło się w trakcie ciąży. W łonie matki dziecko przesypiało większość dnia, bujane w trakcie jej spacerów i innych aktywności. Nic więc dziwnego, że teraz nie jest w stanie tego zmienić w trybie natychmiastowym. Niespokojny sen noworodka w dzień również nie jest niczym niezwykłym. W brzuchu mamy wszystkie dźwięki odbierał mocno wytłumione, a biorąc pod uwagę fakt, iż jego sen jest zdecydowanie płytszy niż dorosłego, nawet najmniejszy hałas może powodować wybudzenie.

Niespokojny sen u niemowlaka w nocy, przerywany częstym i długim płaczem, połączonym z podkurczaniem nóżek i prężeniem się, może z kolei świadczyć o tym, że dziecko męczą kolki. Zaczynają się one zwykle około 3 tygodnia życia dziecka i mogą trwać nawet do ukończenia przez nie 3 miesięcy. Jak pomóc maluchowi? Doskonale sprawdzają się ciepłe kompresy i delikatne masaże brzuszka. Popularne jest również podawanie niemowlakowi leków ułatwiających usuwanie gazów. Większość z nich zawiera wyciąg z kopru włoskiego lub symektykon, rozbijający pęcherzyki zalegające w jelitach. Jeżeli pomimo tych czynności dziecko wyraźnie się męczy, warto rozważyć badania w kierunku alergii, zwłaszcza jeżeli jest ono karmione mlekiem modyfikowanym. Być może konieczna będzie zmiana mleka na takie o specjalnej, delikatniejszej formule.

Zobacz też: 

• Sposoby na bezsenność u niemowlaka
• 5 najczęstszych problemów zdrowotnych niemowlaka