Opieka nad dzieckiem 2019 [wniosek, komu przysługuje, oświadczenie o niekorzystaniu z opieki nad dzieckiem]

Opieka nad dzieckiem to ustawowa możliwość przysługująca rodzicom w wymiarze 2 dni wolnych od pracy. Potocznie nazywana jest “opieką nad zdrowym dzieckiem” i nie należy jej mylić z zasiłkiem opiekuńczym. Czym jest opieka nad dzieckiem? Czy to to samo, co “urlop na dziecko”? Co jest lepsze, gdy dziecko zachoruje: urlop, opieka nad dzieckiem czy zasiłek opiekuńczy?

  • Opieka nad dzieckiem to nie to samo co zasiłek opiekuńczy na dziecko. W pierwszym wypadku rodzic otrzymuje 100% wynagrodzenia, w drugim jedynie 80%.
  • Rodzicom zatrudnionym na umowę o pracę przysługuje 2 dni lub 16 godzin opieki nad zdrowym dzieckiem do 14 roku życia.
  • Jeśli pracownik wykorzysta pierwszy dzień w całości, wówczas nie może rozbić pozostałych 8 godzin np. na dwa dni.

Opieka nad zdrowym dzieckiem w 2019 roku

Zgodnie z polskim prawem (kodeks pracy, art. 188), rodzicowi przysługuje dwudniowa opieka nad dzieckiem do lat 14. Co ważne: są to albo 2 dni pracy, albo 16 godzin. Rodzic może zdecydować się na wykorzystanie ich pod rząd, w formie pojedynczych dni urlopu albo pojedynczych godzin. Jest to tzw. urlop na zdrowe dziecko – nie jest wymagane zatem zwolnienie lekarskie. Oczywiście, nie ma przeciwwskazań do tego, aby skorzystać z opieki nad dzieckiem zdrowym w sytuacji nagłego zachorowania – jednak jest to indywidualna decyzja rodzica. Opieka nad zdrowym dzieckiem powiększa wspólną pulę dni urlopu rodziców i jest tak samo płatna, jak zwykły urlop wypoczynkowy (czyli 100% pensji).

Komu przysługuje opieka nad dzieckiem w 2019 roku?

W art. 188 kodeksu pracy jest jasno określone, komu przysługuje opieka nad dzieckiem. Są to rodzice lub prawni opiekunowie dziecka. Wymiar opieki nad dzieckiem jest zawsze taki sam i wynosi 2 dni. Rodzice muszą zdecydować, które z nich wykorzystuje ten czas lub czy dzielą się nim po równo.

Opieka na dziecko – ile dni w 2019 roku?

W 2019 roku nie zmienił się wymiar dni wolnych przewidzianych dla rodziców przez kodeks pracy. Opieka nad dzieckiem wynosi 2 dni robocze, czyli 16 godzin. Te dodatkowe dni urlopu mogą być wykorzystane przez jednego z rodziców lub oboje – jeśli się nim podzielą. 2 dni opieki na dziecko przysługują z okazji opieki nad konkretną osobą i nie mogą być dublowane.

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy na dziecko?

Zasiłek opiekuńczy na dziecko to nie to samo, co opieka nad dzieckiem. Wynagrodzenie za opiekę nad dzieckiem w 2019 (inaczej zwaną opieką nad dzieckiem zdrowym) wynosi tyle samo, ile w przypadku zwykłego urlopu wypoczynkowego. W przypadku zasiłku opiekuńczego, który przysługuje rodzicowi dziecka chorego, zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Zasiłek jest wypłacany za wszystkie dni niezdolności do pracy spowodowanej koniecznością sprawowania opieki  nad dzieckiem. Co ważne, wlicza się w to także dni ustawowo wolne od pracy.

Opieka nad dzieckiem 2019 – wniosek

Wniosek o opiekę nad dzieckiem jest niezbędny do otrzymania zwolnienia z obowiązku pracy. Pracodawca ma ustawowy obowiązek udzielić urlopu pracownikowi w terminie wskazanym we wniosku. Nie ma potrzeby wyjaśniania pracodawcy powodów ubiegania się o opiekę czy udowadniania, że dziecko potrzebuje opieki. Jeśli jednak zachodzi taka możliwość, zaleca się, aby pracownik z wyprzedzeniem poinformował pracodawcę o zaistnieniu konieczności wykorzystania opieki nad dzieckiem.

Podanie o opiekę nad dzieckiem może być złożone tylko przez jednego z rodziców w tym samym czasie. Należy pamiętać, że ustawowo przewidziane 2 dni z tytułu opieki nad dzieckiem są stałe niezależnie od ilości dzieci. Nie są także dublowane dla obojga rodziców. We wniosku można ubiegać się o kilka godzin wolnego lub pełne wykorzystanie całego dnia (lub dwóch pod rząd). Należy jednak pamiętać, że jeśli rodzic zdecyduje się wykorzystać pierwszy dzień opieki nad dzieckiem w formie całego dnia pracy, nie przysługuje mu możliwość “rozbicia” drugiego dnia opieki na pojedyncze godziny.

Opieka nad chorym dzieckiem w 2019 roku

Jeśli dziecko zachoruje, rodzic powinien skorzystać z zasiłku opiekuńczego tytułem opieki nad członkiem rodziny. Należy bowiem pamiętać, że zasiłek opiekuńczy przysługuje nie tylko na dziecko, ale także na innego członka rodziny. Jeśli oczywiście z powodu choroby wymaga on pomocy. Istnieje jednak kilka warunków, które należy spełnić, aby otrzymać zasiłek opiekuńczy. Ta opieka nad dzieckiem chorym, jak potocznie nazywane jest świadczenie, przysługuje rodzicom lub prawnym opiekunom w wymiarze:

  • 60 dni rocznie na dziecko poniżej 14 roku życia
  • 14 dni rocznie na dziecko powyżej 14 roku życia (lub innego dorosłego członka rodziny)

Opieka na dziecko chore jest płatna zgodnie ze wzorem obliczania zasiłku. Wynosi on 80% podstawy wymiaru zasiłku i jest wypłacany za wszystkie dni, w trakcie których rodzic czy opiekun opiekował się dzieckiem. Co ważne, w tym także za dni ustawowo wolne od pracy. Podstawa wymiaru zasiłku to przeciętny miesięczny przychód danej osoby, uzyskany w ciągu 12 ostatnich miesięcy poprzedzających czas zaistnienia konieczności opieki nad dzieckiem. Przychód osoby ubezpieczonej to przeciętnie zarobiona przez tę osobę kwota miesięcznie, od której to kwoty była odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe.

Zwolnienie lekarskie i odprowadzanie składek ubezpieczenia

Do uzyskania prawa do zasiłku niezbędne będzie otrzymanie zwolnienia lekarskiego z powodu choroby lub zwolnienie na dziecko w szpitalu. Należy pamiętać, że zasiłek przysługuje rodzicom lub opiekunom, jeśli w tym czasie niemożliwe jest sprawowanie opieki nad dzieckiem przez innego domownika. Zasada ta nie występuje, jeśli mowa o niemowlęciu poniżej 2 roku życia. Aby otrzymać zasiłek, trzeba być płatnikiem składek ubezpieczenia. Jesteś nim, jako:

  • pracownik (pracujesz w oparciu o umowę o pracę),
  • zleceniobiorca (pracujesz w oparciu o umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług)
  • współpracownik zleceniobiorcy (tzw. podwykonawca),
  • pracownik pracujący w oparciu o umowę nakładczą (manualna praca w domu: składanie długopisów etc.),
  • członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.

Opieka nad dzieckiem chorym, jeśli spełnione są powyższe warunki, jest udzielana ustawowo, a zasiłek wpływa na konto rodzica do 30 dni od złożenia dokumentów.

Oświadczenie o niekorzystaniu z opieki nad dzieckiem

Każdy pracownik, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku poniżej 14 lat, ma prawo do wykorzystania zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni i zachowania prawa do pełnego wynagrodzenia. Jeśli jednak oboje rodziców pracuje, takie prawo przysługuje tylko jednemu z nich. Mogą też wspólnie podjąć decyzję o podzieleniu ustawowego wymiaru zwolnienia od pracy między siebie (np. po 1 dniu).

Kiedy rodzice są zatrudnieni w innych miejscach pracy, w rzeczywistości pracodawca ma znikomą możliwość skontrolowania przestrzegania powyższej zasady przez rodziców. Stąd wielu pracodawców prosi swoich pracowników o oświadczenie o niekorzystaniu z opieki nad dzieckiem lub oświadczenie o zamiarze korzystania z opieki nad dzieckiem. Takie oświadczenia są włączane do akt personalnych danej osoby. Należy pamiętać, że pracodawca ma pełne prawo do uzyskania od swojego pracownika deklaracji w tym zakresie, jednak nie ma podstaw prawnych, aby domagać się takiego samego oświadczenia od drugiego rodzica. W polskim prawie nie jest też przewidziana możliwość wystąpienia do drugiego pracodawcy o wydanie oświadczenia, czy pracownik skorzystał z rodzicielskiego prawa o opiece.

W praktyce oznacza to, że istnieje luka prawna, która zapewnia pewne przywileje rodzicielskie rodzicom, jednak nie daje narzędzi do kontrolowania rzetelności ich przestrzegania przez pracodawców.

Opieka nad dzieckiem, gdy żona w szpitalu – czyli różne wypadki losowe

Jak już  wspomniano, zarówno do opieki nad dzieckiem, jak i zasiłku opiekuńczego ma prawo jednocześnie tylko jedno z rodziców. W przypadku zasiłku opiekuńczego, jego uzyskanie jest uwarunkowane tym, czy w czasie choroby dziecka jedyną osobą, mogącą sprawować nad nim opiekę jest ta, która stara się o wniosek. W praktyce oznacza to, że jeśli np. żona przebywa na urlopie rodzicielskim, a dziecko zachoruje, mąż może nie otrzymać z ZUSu zgody na przyznanie zasiłku opiekuńczego. W takiej sytuacji ZUS może uznać, że opieka ojca nie jest konieczna, ponieważ matka znajduje się w domu w pełnym wymiarze godzin. Wyjątek stanowi wiek dziecka – jeśli niemowlę ma mniej niż 2 lata, ZUS może przychylić się do prośby przyznania zasiłku osobie składającej wniosek.

Opieka nad dzieckiem, gdy żona jest w szpitalu także stanowi wskazanie do wypłacenia zasiłku opiekuńczego. Oczywiście w tym przypadku dotyczy to zarówno chorego, jak i zdrowego dziecka, które potrzebuje bezustannej opieki. Aby otrzymać taki zasiłek, pracownik powinien uzyskać zaświadczenie o niemożności opiekowania się dzieckiem przez żonę z placówki, w której przebywa lub od  jej lekarza. Takie zaświadczenie wraz z wnioskiem wyjaśniającym sytuację składa u płatnika składek. Należy pamiętać, że poniżej 2 roku życia dziecka nie ma znaczenia, czy w gospodarstwie domowym zamieszkuje inny zdolny do opieki nad dzieckiem członek rodziny. Jeśli jednak dziecko jest starsze, ZUS może podważyć prawo do wypłacenia zasiłku.

 

Dodaj komentarz

Niemowlę, Karmienie niemowląt

Czy piwo Karmi wpływa na laktację?

Piwo Karmi i bardziej obfita laktacja Pierwszą rzeczą jaką usłyszałem od mojej mamy gdy ta dowiedziała się o tym blogu było: Koniecznie napisz o odgazowanym Karmi, które wpływa na laktację....

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo