Partykuła wzmacniająca. Ta część mowy sprawia uczniom najwięcej problemów. Kiedy jej używamy?

Spośród wszystkich dziesięciu części mowy, które mamy w języku polskim, partykuła jest najbardziej problematyczna dla uczniów. Zgodnie z definicją może pełnić w zdaniu rozmaite funkcje, przez co nie zawsze łatwo jest ją rozpoznać, a jeszcze trudniej przyporządkować do konkretnej kategorii. Co to jest partykuła wzmacniająca? Jakie są rodzaje partykuły i jak rozpoznać? Poznaj przykłady.

Czym jest partykuła?

Partykuła to nieodmienna część mowy, która samodzielnie pozbawiona jest znaczenia, ale pełni w wypowiedziach bardzo ważną funkcję, ponieważ może nadawać im zabarwienie znaczeniowe lub uczuciowe. Użycie partykuły może zmienić lub wzmocnić naszą wypowiedź. Można za jej pomocą wyrazić:

• pewność, np. na pewno, oczywiście
• przypuszczenie, np. chyba, -by, -byś,
• życzenie, np. oby,
• rozkaz, np. niech, niechaj
• potwierdzenie i zaprzeczenie: tak, nie
• ograniczenie: przynajmniej, chociaż, jedynie, tylko
• pytanie: czy
• wzmocnienie wypowiedzi: no, -że, nawet

Zazwyczaj w przypadku szkolnego podziału partykuł kładzie się nacisk przede wszystkim na to, że ta część mowy wzmacnia wypowiedź lub nadaje jej odpowiednie zabarwienie uczuciowe. Niektóre podziały uwzględniają jednak aż 11 rodzajów partykuł.

Wszystkie partykuły i przykłady (ten podział nie obowiązuje w szkole):

1. akcentująca: się (np. Tu się coś robi!)
2. mnożna: razy
3. ograniczająca: tylko
4. przecząca: nie
5. przypuszczająca: chyba
6. pytająca: czy
7. rozkazująca: niech
8. twierdząca: tak
9. wątpiąca: bodajże
10. wzmacniająca: –że
11. życząca: oby

Sprawdź: Epoki literackie po kolei. Wszystko, co trzeba wiedzieć, w pigułce!

Co to jest partykuła wzmacniająca?

Partykuła wzmacniająca to – jak sama nazwa wskazuje – część mowy, która wzmacnia wypowiedź, sprawia, że jest ona ostrzejsza lub bardziej nacechowana emocjonalnie. Przykłady takiej partykuły to np.: „no’, „-że”, „-ż”.

Zobacz: Mitologia Parandowskiego. Poznaj najważniejsze wątki i postacie. Które mity trzeba znać?

Partykuła wzmacniająca. Przykłady partykuły w zdaniu

Partykuła wzmacniająca sprawia, że wypowiedź brzmi bardziej stanowczo. Oto kilka przykładów jej użycia w zdaniu:

• Chodź no tu!
• Zróbże to szybciej!
• Chodźże tu!

Sprawdź: Opis dworku w Soplicowie. Jak wyglądał dom rodzinny Pana Tadeusza?

Czytelnicy pytają o partykuły

Zobacz też:

• Co to są głoski i jak je liczyć? Sprawdź, czym różni się głoska od litery!
• Jakie planety odwiedził Mały Książę? Kim byli ich mieszkańcy? Poznaj najważniejsze informacje!
• Akademia Pana Kleksa – test z lektury z odpowiedziami [do druku]. Jak przygotować się do sprawdzianu?