Po jakim czasie działa czopek?

Gorączka u niemowlaka i u małego dziecka zawsze wywołuje stres w młodych rodzicach. Zadają sobie pytanie, jak dużą dawkę środka przeciwgorączkowego powinni podać maluchowi, po jakim czasie czopek zbija gorączkę oraz czy lepiej wybrać krople lub syrop? Czy czopki na zatwardzenia faktycznie działają i jeśli tak, jak długo należy czekać na efekt? W poniższym artykule odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania na temat preparatów i leków dostępnych w formie czopków.

Najpopularniejsze czopki i ich czas działania

Czopki to wygodna i uznawana za bardzo bezpieczną (przy stosowaniu się do zaleceń lekarskich) forma podawania leków. Szczególnie pediatrzy polecają tę metodę.  Ze względu na drogę podania, lek zawarty w czopkach wchłania się niemal w całości, działanie substancji czynnej rozpoczyna się bardzo szybko (w 15-30 minut), a preparat nie obciąża tak bardzo wątroby, jak ma to miejsce w przypadku podawania leku doustnie. Dla porównania: jeśli dowolny lek (np. paracetamol) zostanie podany doustnie, w 100% przechodzi przez wątrobę. Paracetamol podany w formie czopka jedynie w 10-20% jest metabolizowany przez wątrobę. Stąd lista skutków niepożądanych jest znacznie krótsza przy podawaniu leku w tej formie, niż doustnie.

  • paracetamol (czopki 80, 125, 250 mg) – jak szybko działa lek w tej formie jest zależne od czynników indywidualnych, ale przyjmuje się, że jest to okres wchłaniania się leku, czyli 15-30 minut. Po tym czasie działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe utrzymuje się do 4-6 godzin. Aplikacja czopka nie powinna być ponawiana częściej, jak co 4 godziny i nie należy stosować większej dawki, niż całościowa dobowa przeznaczona dla danej kategorii wagowej. Czopki z paracetamolem mogą występować pod nazwą leku lub np. Efferalgan czopki.
  • ibuprofen – jest substancją czynną wykorzystywaną w lekach o różnych nazwach, np. popularnym dla dzieci Nurofen Czopki 125 mg. W przeciwieństwie do paracetamolu, ibuprofen oprócz działania przeciwgorączkowego i przeciwbólowego wykazuje również działanie przeciwzapalne. Ibuprofen stosuje się najczęściej w odstępach 6-godzinnych. Oczywiście nie należy przekraczać zalecanej dawki dobowej.
  • czopek glicerynowy – czopki z gliceryną podaje się w celu usprawnienia perystaltyki jelit i przyspieszenia wypróżnienia przy zatwardzeniach. Czopki działają przeważnie bardzo szybko – po aplikacji najczęściej dochodzi do wypróżnienia po godzinie, maksymalnie dwóch. Zdarza się jednak, że jeśli czopek został podany wieczorem, dziecko może się wypróżnić dopiero rano. Dzieciom poniżej 1. roku życia podaje się czopek zgodnie z zaleceniami lekarskimi. Dzieciom 1-2 rocznym przeważnie podaje się połowę 1 g czopka (krojonego wzdłuż).

Ważna uwaga do wszystkich czopków: u dzieci zaleca się przestrzegania dawkowania w odniesieniu do masy ciała, a nie wieku. Podanie zbyt małej dawki leku dziecku nie odniesie oczekiwanych skutków. W przeciwnym wypadku może też spowodować przedawkowanie. Najważniejsze jest zatem podawanie farmaceucie aktualnej wagi malucha, a nie jego wieku – szczególnie do 4-5 roku życia. Jeśli mimo podawania leku objawy nie ustępują po 2-3 dniach, gorączka nie maleje, a ból się utrzymuje, bezzwłocznie należy się skonsultować z lekarzem pediatrą.

Czopki – różnice między dzieckiem a dorosłym

Wchłanianie czopka u dzieci może przebiegać odrobinę dłużej, niż ma to miejsce w przypadku dorosłych. Dzieje się tak, ponieważ organizm małego dziecka, szczególnie niemowlaka, nie funkcjonuje tak sprawnie, jak organizm dojrzały. Perystaltyka jelit, wchłanianie leków (ale również substancji odżywczych w trakcie trawienia) przebiega wolniej. Dlatego w dawkowaniu leków zaleca się szczególną uważność, a w oczekiwaniu na efekt – cierpliwość. Zwiększanie lub podwajanie dawki ze względu na brak efektu po upływie krótkiego czasu może spowodować przedawkowanie. Jeśli nie jesteśmy pewni, jak szybko działa czopek u dziecka i jak szybko możemy spodziewać się efektów, najlepiej zasięgnąć porady lekarskiej. Ponadto warto wiedzieć, że chociaż czopki uznawane są za wyjątkowo bezpieczną metodę podawania leków przez pediatrów, ich stosowanie powinno zostać skonsultowane z lekarzem prowadzącym dziecko.

Rodzice pytają o stosowanie czopków u dzieci

Co robić, gdy dziecko po podaniu czopka zrobiło kupkę?

Jeśli podany czopek był glicerynowy, to problemu nie ma, ponieważ czopki glicerynowe podawane są w celu ułatwienia wypróżnienia przy zatwardzeniach, które np. często zdarzają się na etapie rozszerzania diety u niemowląt. Natomiast jeśli w formie czopka został podany lek (np. paracetamol, ibuprofen czy antybiotyk) kwestia jest bardziej złożona.

Przede wszystkim należy sprawdzić, ile czasu minęło od podania czopka – przyjmuje się, że preparaty podawane w tej formie wchłaniają się najszybciej. Już 30 minut wystarczy, aby zostały w zupełności wchłonięte przez organizm (a niekiedy tylko kwadrans). Dodatkowo koniecznie należy sprawdzić zawartość pieluchy – jeśli w kupce nie ma widocznych fragmentów czopka, prawdopodobnie został już wchłonięty w całości. Jeśli jednak ewidentnie w pieluszce znajdują się kawałki czopka, może być konieczne ponowne podanie preparatu. Z tym, że należy zachować ostrożność: leki nie są rozmieszczone w czopkach równomiernie. Np. podzielenie czopka na pół nie oznacza, że dawka leku w nim zawarta wynosi połowę z deklarowanej przez producenta całości.

Jeśli nie jesteśmy pewni, jak wiele leku znajduje się w kawałku czopka, który został przez dziecko wydalony, najlepiej odczekać 3-4 godziny do następnej dawki w przypadku środków przeciwgorączkowych i zaaplikować nowy czopek. Jeśli w tym czasie objawy nie ustępują, gorączka lub ból się nasilają, należy skonsultować się z lekarzem.

Którą stroną włożyć czopek?

Czopki przeważnie mają formę stożka, która w fizjologiczny sposób dostosowana jest do wprowadzenia do odbytu. Najwygodniej i najmniej boleśnie jest wprowadzić czopek węższą częścią do odbytu. Jeśli z powodu stresu dziecka i mocno zaciśniętych mięśni nie jest to możliwe, można posmarować odbyt odrobiną wazeliny. Pomocna może się też okazać ciepła kąpiel przed aplikacją leku.

Źródła:
  • Fever and Pain Management in Childhood: Healthcare Providers’ and Parents’ Adherence to Current Recommendations, Genny Raffaeli, Annalisa Orenti i Susanna Esposito, 2016
  • Infant Suppositories Suppository, WebMD, dostęp 17.02.2020

Dodaj komentarz

Zdrowie niemowlaka

Jak inhalować małe dziecko?

Domowe sposoby na zwalczanie przeziębień i chorób cieszą się nadal dużą popularnością. Nierzadko pomagają uniknąć antybiotyku i skutecznie pomagają pozbyć się męczących dolegliwości. W przypadku chorób górnych dróg oddechowych niezastąpione są...

Czytaj dalej →
Zdrowie niemowlaka

Czym złagodzić wysypkę u dziecka?

Wysypka u dziecka nie zawsze stanowi powód do niepokoju, choć bywa, że jest objawem jednej z poważnych chorób. Zazwyczaj jednak ma podłoże alergiczne i ustępuje niezwłocznie po ograniczeniu kontaktu z...

Czytaj dalej →
Zdrowie niemowlaka

Jak dbać o zdrowe oczy u niemowląt?

Oczy noworodka czy niemowlaka są o wiele bardziej wrażliwe niż osoby dorosłej. Nic więc dziwnego, że czerwone powieki u niemowląt spędzają rodzicom sen z powiek. Narząd wzroku po porodzie u...

Czytaj dalej →
Zdrowie dziecka, Zdrowie niemowlaka

Alternaria [objawy uczulenia, okres pylenia]

Grzyby z rodzaju Alternaria stanowią różnorodną i bardzo dużą grupę. Jej przedstawicieli łączy jedno: Alternaria alternata są jedną z najczęstszych przyczyn alergii wziewnych oraz skórnych. Dosyć powszechnie występują w polskim...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo