Jednym z najbardziej podstawowych badań krwi, które jest w stanie powiedzieć bardzo dużo na temat naszego stanu zdrowia, jest morfologia krwi. W jej skład wchodzi między innymi wskaźnik RDW CV. Oprócz niego oznaczanych jest oczywiście wiele innych parametrów układu czerwonokrwinkowego, płytkowego i białokrwinkowego, dzięki którym możliwa jest kompleksowa ocena stanu zdrowia pacjenta. Począwszy od informacji o tym czy nasz układ krwionośny pracuje prawidłowo, przez wykrycie anemii, ocenę sposobu odżywiania się, aż po obecność infekcji, alergii lub pasożytów. Nic więc dziwnego, że przy jakichkolwiek niepokojących objawach lekarze w pierwszej kolejności zlecają właśnie morfologię.
- Podwyższone RDW-CV może świadczyć o anemii z powodu niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12.
- Obniżone RDW-CV nie musi oznaczać żadnych nieprawidłowości w organizmie (o ile nie towarzyszą mu objawy i inne znaczące odchylenia w wynikach morfologii).
- Bardzo niskie RDW-CV w połączeniu z niskim poziomem hemoglobiny może świadczyć o silnej niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza.
RDW CV: Co to jest?
Jednym ze wskaźników czerwonokrwinkowych oznaczanych w podstawowej morfologii krwi jest RDW CV (red blood cell distribution width – coefficient of variation) czyli współczynnik zmienności rozkładu objętości erytrocytów. Co to jest RDW? Badanie krwi pod kątem tego parametru informuje nas, jak bardzo krwinki czerwone różnią się wielkością między sobą oraz jak wiele z nich znacząco odbiega rozmiarem od średnich wartości.
W warunkach fizjologicznych erytrocyty czyli krwinki czerwone mają kształt kulisty, o średniej objętości mniej więcej 80-90fl. Oczywiście mogą one nieznacznie różnić się między sobą, jednak do znacznych odchyleń, zwanych anizocytozą dochodzi dopiero w niektórych patologicznych stanach chorobowych, np. anemii lub infekcji. Gdy wynik tej zmienności podawany jest w procentach określa się go właśnie mianem RDW CV. Jeśli chodzi o RDW, badanie krwi może przedstawiać go również w postaci bezwzględniej (wyrażonej w fl), określanej wtedy mianem RDW SD.
Wskazania do oznaczenia RDW CV
Ze względu na rozmiar erytrocyty możemy podzielić na cztery grupy:
- zbyt małe mikrocyty (<6, 0 µm),
- normocyty (7,7-8,0 µm);
- makrocyty ( >9,0 µm),
- megalocyty (>12,0 µm)
W warunkach fizjologicznych erytrocyty powinny być do siebie zbliżone pod względem wielkości, jednak w wyniku procesów chorobowych ich średnica i objętość mogą znacznie się różnić. Wskaźniki czerwonokrwinkowe, które pozwalają ocenić wielkość krwinek to właśnie RDW i MCV czyli średnia objętość krwinki czerwonej, która jednak nie daje nam odpowiedzi na pytanie czy erytrocyty różnią się między sobą. To właśnie RDW pozwala na określenie rozpiętości wielkości krwinek czerwonych i stwierdzenie, czy nie został zaburzony proces ich powstawania i czy np. nie mamy do czynienia z odrębnymi populacjami mikrocytów i makrocytów.
Warto jednak pamiętać, że morfologia to wieloparametrowe badanie, które powinno być interpretowane całościowo. Dlatego też jeżeli nie uwzględnimy pozostałych parametrów, na podstawie samego RDW CV nie jesteśmy w stanie wiarygodnie ocenić stanu pacjenta. RDW CV to wskaźnik na który zwraca się uwagę szczególnie w celu określenia przyczyny niedokrwistości, objawiającej się między innymi osłabieniem, zawrotami głowy, chronicznym zmęczeniem, bladością skóry czy też kołataniem serca.
Sprawdź:
Przebieg badania RDW-CV
Jeśli chodzi o samo badanie krwi, RDW wchodzi w skład morfologii krwi, do której niezbędne jest pobranie krwi żylnej (zazwyczaj z żyły łokciowej) lub ewentualnie krwi włośniczkowej z palca lub płatka ucha. Zazwyczaj zaleca się by badanie zostało wykonane na czczo, najlepiej w godzinach porannych, co pozwala na zachowanie odpowiedniej porównywalności wszystkich badań.
W dzisiejszych czasach wskaźniki czerwonokrwinkowe, jak i inne składowe badania jakim jest morfologia krwi, są oznaczane na nowoczesnych analizatorach hematologicznych, które na podstawie dokonanych pomiarów dzięki wprowadzonym algorytmom automatycznie dokonują niezbędnych obliczeń, a kontrolę nad wiarygodnością wydawanego wyniku sprawują diagności laboratoryjni.
Jak interpretować wyniki badań RDW CV – normy
Wiele osób ma problem z tym jak prawidłowo odczytać wyniki badań krwi. Warto zawsze posiłkować się w tym wypadku zamieszczoną obok wyniku legendą, określającą zakresy prawidłowych wartości. Wynik RDW CV w morfologii krwi wyrażony jest w procentach i chociaż wartości referencyjne pozostałych parametrów mogą się różnić, w zależności od stosowanej w danym laboratorium metody, to norma RDW CV wynosi 11-14,5% niezależnie od płci czy wieku pacjenta.
Prawidłowe wyniki krwi pod względem RDW CV oznaczają nic innego jak fakt, że rozkład wielkości krwinek czerwonych w naszym organizmie ma umiarkowany charakter. Poniżej przedstawiamy jak powinna wyglądać pod względem RDW CV interpretacja wyników. Warto jednak pamiętać, że normy morfologii w ciąży niejednokrotnie znacznie odbiegają od standardowych wartości referencyjnych, dlatego nie należy interpretować otrzymanych wyników morfologii w ciąży samodzielnie, a zamiast tego lepiej skontaktować się z lekarzem, który rozwieje ewentualne wątpliwości.
RDW CV podwyższone lub zdecydowanie za wysokie RDW CV
Podwyższone RDW CV, czyli przekraczające poziom 15% świadczy o znacznej anizocytozie krwinek czerwonych. Taka sytuacja często ma miejsce w przebiegu anemii z powodu niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12, w których duże krwinki są charakterystycznym objawem. Dodatkowo RDW CV podwyższone może być również w przebiegu anemii z niedoboru żelaza spowodowanej przede wszystkim nieprawidłową dietą lub zaburzeniami wchłaniania. To najczęstszy powód, dlaczego obserwujemy podwyższone RDW CV u dziecka lub u kobiet ciężarnych, choć zdarza się że nieznacznie podwyższone RDW CV w ciąży jest efektem stosowania preparatów zawierających wspomniany kwas foliowy i witaminę B12. Podobne wartości RDW CV obserwuje się również u osób cierpiących na anemię hemolityczną, będącą efektem nadmiernego rozpadu erytrocytów, np. jako skutek uboczny stosowania niektórych leków lub jako efekt wrodzonych wad budowy erytrocytów.
Zdecydowanie za wysokie RDW CV obserwuje się przede wszystkim przy nasilonej erytropoezie (czyli procesie powstawania erytrocytów), która najczęściej jest efektem masywnego ubytku krwinek czerwonych np. w wyniku krwotoku czy też hemolizy spowodowanej takimi czynnikami jak przewlekłe stany zapalne czy też choroby przebiegające w obrębie szpiku kostnego (np. przerzuty nowotworowe czy zespoły mielodysplastyczne). RDW powyżej normy to także charakterystyczny skutek uboczny transfuzji krwi, w efekcie której doszło do tzw. zespołu poprzetoczeniowego.
RDW obniżone – co w sytuacji gdy mamy RDW CV niskie?
Jeśli nie obserwujemy u siebie żadnych objawów, ani też w morfologii nie ma żadnych innych znaczących odchyleń to RDW obniżone wcale nie musi oznaczać, że w naszym organizmie dzieje się coś niedobrego. Taki wynik świadczy po prostu o tym, że wszystkie nasze erytrocyty są bardzo zbliżone do siebie pod względem wielkości i w większości przypadków nie ma to żadnej wartości diagnostycznej.
Jeżeli jednak wyniki pokazują mocno obniżone RDW w połączeniu z niskim poziomem hemoglobiny i obniżonymi innymi parametrami czerwonokrwinkowymi, może to świadczyć o silnej niedokrwistości z niedoboru żelaza. Zbyt niskie RDW CV obserwuje się czasami także w czasie białaczki lub innych chorób z towarzyszącą niewydolnością szpiku, gdzie czynność erytropoetyczna szpiku jest mocno zaburzona.
- Red cell distribution width (RDW) changes in pregnancy. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9722124
