Skąd pochodzi moje nazwisko? Odkryj korzenie i poznaj historię swojego nazwiska

Jak sprawdzić skąd pochodzi moje nazwisko?

Nazwiska pojawiły się prawdopodobnie około XIV wieku. Początkowo używali ich wyłącznie przedstawiciele szlachty, niższe warstwy posiadały najwyżej imiona lub jakieś przydomki. Pierwsze nazwiska powstały, ponieważ istniała potrzeba, aby odróżniać osoby noszące te same imiona. Prawny obowiązek posiadania nazwiska został ustanowiony dopiero w XVIII wieku.

Większość nazwisko utworzono od imion ojców, ale także od nazw miejscowości czy nazw wykonywanych zawodów. Czasem była to także odmiana przydomka czy przezwiska, charakteryzująca jakąś cechę osobowości czy wyglądu. Badaniem pochodzenia nazwisk zajmuje się dziedzina nauki zwana antroponimią. Dlatego szukając swoich korzeni, warto zajrzeć do słowników tej dziedziny. Aby to sprawdzić, można także zajrzeć na stronę internetową genezanazwisk.pl. Wystarczy wpisać swoje nazwisko w wyszukiwarkę.

Zobacz: Stopnie pokrewieństwa, czyli kto jest kim w rodzinie. Niektóre określenia mogą Cię zaskoczyć

Co oznacza twoje nazwisko?

Ponieważ nazwiska zwykle powstawały od jakichś konkretnych nazw własnych (np. miejscowości) lub od cech fizycznych danej osoby, to ustalenie, skąd może pochodzić, będzie już tak naprawdę połową sukcesu. Poszczególne człony nazwiska świadczą o tym, od jakiego słowa zostały utworzone i co mogło stanowić ich podstawę. Bardziej szczegółowe informacje w tej sprawie można uzyskać, sięgając do słowników antroponimicznych.

W celu sprawdzenia, skąd wywodzi się dane nazwisko, można zajrzeć również do Internetowego Słownika Nazwisk w Polsce (nazwiska.ijp.pan.pl). Ten niezwykły zbiór powstał dzięki badaczkom Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, które zgromadziły w jednym miejscu najważniejsze informacje o 30 tys. nazwisk. Póki co na hasła składają się przede wszystkim nazwiska najbardziej popularne, ale zgodnie z planem w 2023 roku słownik ma być rozszerzany i trafią do niego również te rzadziej występujące.

Korzystanie ze słownika nie jest specjalnie skomplikowane, wystarczy wpisać konkretne nazwisko w wyszukiwarkę i sprawdzić rezultaty. W opisie znajdziemy informację o tym, ile osób w Polsce nosi dane nazwisko i przekonamy się, w jakich regionach mieszkają te osoby. W ramach hasła umieszczono także historyczne zapisy (np. ze starych kronik czy spisów), dzięki czemu można sprawdzić, jak nasze nazwisko ewoluowało przez wieki.

Autorzy słownika przy niektórych hasłach umieszczają także prawdopodobną etymologię nazwiska oraz jego pochodzenie (o ile da się to ustalić).

Przyjrzyjmy się bliżej zaletom słownika na przykładzie nazwiska: Olejnik. Według przedstawionych informacji w Polsce mieszka obecnie 15771 osób o tym nazwisku, najwięcej w Wielkopolsce. Zapisy historyczne potwierdzające istnienie tego nazwiska już od wieków to m.in.: Marianna Oleynikowa, Antoni Oleynik, Colonus de Grabie … Olyeynik. Nazwisko to najprawdopodobniej pochodzi od wyrazu pospolitego i jest to tzw. nazwisko odzawodowe: “Olejnik, od ap. olejnik ‘ten, kto trudni się wyrobem lub sprzedażą oleju’ lub od ap. olejnik ‘naczynie na olej”.

Sprawdź: Przesądy ślubne: miesiąc z r, bukiet ślubny z kalii, suknia ślubna i inne

Ile osób nosi twoje nazwisko?

W Internetowym Słowniku Nazwisk w Polsce można bez problemu sprawdzić znaczenie i pochodzenie nazwisk, ale także liczbę osób, które je noszą. Co więcej, w niektórych hasłach odnaleźć można także informację, ile razy nazwisko to występuje za granicami naszego kraju i w jakich państwach.

Zobacz: Najmniejsze państwa świata. Pierwsza dziesiątka może zaskoczyć!

Czytelnicy pytają, jak sprawdzić skąd pochodzi moje nazwisko