Skala Apgar – jak oceniamy noworodka po porodzie?

Co oceniamy w skali Apgar?

W skali Apgar oceniane jest 5 cech. Oceny może dokonać lekarz neonatolog, ale również położna prowadząca poród (lekarz musi jedynie zbadać noworodka w ciągu 24 godzin po porodzie). Kryteria występujące w skali Apgar to:

• Zabarwienie powłok skórnych – czyli czy noworodek jest różowy, czy wystąpiły zmiany w zabarwieniu skóry;
• Czynność serca – oceniana osłuchowo lub (rzadko) na podstawie tętnienia pępowiny. Podczas porodu oceniana jest na bieżąco za pomocą zapisu kardiotokograficznego;
• Odruch na drażnienie nosa – oceniana za pomocą cewnika wprowadzanego do nosa dziecka. Za pomocą tego odruchu badamy reakcje na bodźce ze środowiska. Wynik jest pozytywny (czyli dziecko reaguje na bodźce), gdy w jakiś sposób na niego zareaguje – donośny płacz, kichanie, kaszlnięcie;
• Napięcie mięśniowe – czy noworodek po porodzie przyjmuje odpowiednią pozycję tzw. zgięciową (wszystkie kończyny zgięte w stawach i trzymane blisko ciała);
• Czynność oddechowa – oceniana na podstawie ruchów klatki piersiowej. Po porodzie zazwyczaj dzieci bardzo donośnie płaczą, w ten sposób również ćwiczą oddychanie.

Tabela

Punkty w skali Apgar – interpretacja

Za każde kryterium noworodek może otrzymać 2 punkty, co daje w sumie 10 punktów. Jak wspomniano powyżej, rodzice otrzymują zazwyczaj informację o końcowej punktacji (a nie szczegółową dotyczącą poszczególnych parametrów). Należy ją odczytywać w następujący sposób:

• 10 – 8 punktów – stan dobry;
• 7 – 4 punkty – stan średni;
• poniżej 4 punktów – stan ciężki.

Noworodki w stanie ciężkim są natychmiastowo transportowane na oddział neonatologiczny celem podjęcia odpowiednich działań zmierzających do poprawy ich stanu.

Skala Apgar po cesarce

Nie występują żadne różnice w ocenie noworodka po cięciu cesarskim lub po porodzie siłami natury. Jednakże w przypadku cesarki, oceny zawsze dokonuje lekarz neonatolog, a nie położna.

Skala Apgar u wcześniaków

Noworodki urodzone przedwcześnie (wcześniaki) są również oceniane w skali Apgar. Ich wyniki są często niższe niż dzieci urodzonych w terminie. Wynika to głównie z tego, że wcześniaki nie są przystosowane do życia pozamacicznego i wciąż następuje rozwój ich narządów. Wobec tego mogą funkcjonować one nieprawidłowo, np. problemy z oddychaniem. Oczywiście stan wcześniaków jest też zależny od tygodnia ciąży, w którym nastąpił poród, oraz od wcześniejszego przygotowania do tego porodu (np. podawanie leków przyspieszających rozwój płuc).
W zależności od problemów danego noworodka wdrażane jest odpowiednie postępowanie lecznicze.

Skala Apgar jest narzędziem bardzo użytecznym w praktyce personelu medycznego. Wiedza na temat niej jest także szeroko rozpowszechniona wśród rodziców. Jeśli po porodzie otrzymaliście informacje, że stan dziecka jest dobry, bez punktacji, oznacza to tyle, że nie musicie się o nic martwić. Jednakże w każdej sytuacji macie prawo dopytać się również o wynik punktowy. Skala Apgar używana jest tylko po porodzie, natomiast w kolejnych dniach ocena stanu zdrowia odbywa się podczas obchodów pielęgniarskich i lekarskich.