Urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce i ojcu noworodka. Jednak ze względu na to, że kobiecie należy się urlop macierzyński od dnia porodu, z urlopu okolicznościowego najczęściej korzystają panowie. Za dni wolne pracownikowi przysługuje pełne prawo do wynagrodzenia. Warto znać swoje prawa i wiedzieć, jakie są zasady udzielania i kiedy wykorzystać urlop po urodzeniu dziecka.
Urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka: 2019 rok
Urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka zwalnia pracownika od obowiązku świadczenia pracy i przysługuje pracownikowi w sytuacji, kiedy urodzi mu się dziecko. Zasady udzielania tego rodzaju urlopu nie są określone przez Kodeks pracy, a przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku. Pracodawca jest więc zobowiązany udzielić pracownikowi dni wolnych na jego wniosek.
Zasady udzielania urlopu okolicznościowego na narodziny dziecka w 2019 roku nie uległy zmianie. Zgodnie z rozporządzeniem urlop okolicznościowy na dziecko przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę bez względu na etat. W tym czasie zachowuje on również prawo do wynagrodzenia, a wykorzystane dni wolne nie są odejmowane z urlopu wypoczynkowego. Nie ma także żadnego limitu – dni wolne przysługują na każde nowo narodzone dziecko.
Ile dni urlopu okolicznościowego na urodzenie dziecka się należy?
Zgodnie z rozporządzeniem urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia dziecka wynosi 2 dni robocze niezależnie od tego ile dzieci przyszło na świat jednocześnie. Nie zostało jasno określone, że przysługujące pracownikowi dni wolne z tytułu urodzenia dziecka należy wykorzystać jednocześnie, dlatego można je rozdzielić. Jednak warunkiem jest, że powinny one mieć bezpośredni związek z wydarzeniem, z okazji którego są udzielane. W takiej sytuacji pracodawca nie ma prawa odmówić urlopu w wybranym przez pracownika terminie.
Nie istnieje także przymus, aby dni wolne na urodzenie dziecka zostały wykorzystane. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji pracownikowi nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie, ani zwiększony wymiar urlopu wypoczynkowego.
Komu przysługuje urlop z tytułu urodzenia dziecka?
Zgodnie z rozporządzeniem przysługuje urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka dla ojca i matki, którzy są zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę. Oboje z nich obowiązują takie same zasady jego udzielania, jego wymiaru i otrzymywanego wynagrodzenia. Jednak w praktyce wolne na urodzenia dziecka jest wykorzystywane wyłącznie przez panów, ponieważ kobieta ciężarna od dnia porodu rozpoczyna przysługujący jej urlop macierzyński. Po jego wykorzystaniu i powrocie do pracy urlop okolicznościowy na narodziny dziecka dla matki nie może być wykorzystany, ponieważ przez czas, który minął przestaje mieć związek z zaistniałą okolicznością.
Wolne z tytułu urodzenia dziecka dla ojca przysługuje niezależnie od urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego, 2 dni wolnych na opiekę na dziecko do ukończenia 14 roku życia oraz dni wolnych w przypadku choroby potomka. Każdy z tych urlopów dla taty jest płatny i wymaga złożenia u pracodawcy stosownego wniosku.
Urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka: termin wykorzystania
W rozporządzeniu nie zostało jasno określone, ile czasu na wykorzystanie urlopu okolicznościowego ma pracownik. Jednak z definicji wynika, że dni wolne powinny być ściśle i bezpośrednio związane z wydarzeniem, którego dotyczą. W praktyce oznacza to, że można je wziąć w dniu porodu albo na kilka dni przed lub po narodzinach dziecka w celu załatwienia formalności w urzędzie oraz odebrania noworodka i jego mamy ze szpitala.
Mimo że nie jest określone, kiedy trzeba wykorzystać wolne z tytułu urodzenia dziecka, jego termin nie może być odległy od dnia narodzin dziecka. Wątpliwa będzie również chęć jego wykorzystania na kilka tygodni przed narodzinami. Z reguły uznaje się, że najlepiej wykorzystać go w dniu porodu lub w okresie następującym bezpośrednio po nim. Takie zdanie podtrzymuje również Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (pismo z dnia 7 marca 2012 roku).
Wniosek o urlop z tytułu urodzenia dziecka
Urlop okolicznościowy z tytułu narodzin dziecka jest przyznawany na wniosek pracownika. Co musi zawierać wniosek, aby został uznany przez pracodawcę:
- dane pracownika,
- dane pracodawcy,
- datę złożenia,
- ilość dni wolnych,
- termin urlopu,
- powód urlopu,
- podpis.
Należy także dostarczyć odpis aktu urodzenia dziecka (jeżeli go nie ma, trzeba to zrobić w późniejszym terminie). Przykładowy wniosek o urlop z tytułu urodzenia dziecka można pobrać z internetu lub otrzymać od pracodawcy.