Chociaż o wtórnym i suchym utonięciu mówi się niewiele, stanowią one nawet 15% przypadków utonięć – nie tylko wśród dzieci, lecz również dorosłych. U najmłodszych dzieci, które nie potrafią wytłumaczyć, na czym polegają ich dolegliwości, lub u niemowląt i noworodków, które zachłysnęły się wodą czy pokarmem, pierwsze objawy wtórnego i suchego utonięcia możemy rozpoznać, jedynie uważnie obserwując dziecko.
Czym jest wtórne utonięcie?
Czasem wystarczy chwila nieuwagi, nawet w baseniku lub w wannie, by dziecko zachłysnęło się wodą. Jeśli dostanie się ona do płuc, może spowodować ich obrzęk. Jeszcze bardziej niebezpieczna jest woda morska: nawet po jej odkrztuszeniu w płucach pozostaje sól, która nadal je podrażnia, również doprowadzając do obrzęku. Po jakim czasie występują objawy wtórnego utonięcia? Od 15 minut do 72 godzin po podtopieniu. To bardzo duża rozpiętość czasowa. Dlatego też występujące u dziecka symptomy trudno powiązać np. z obecnością na basenie.
Czym jest suche utonięcie?
Suche utonięcie powoduje płyn, który dostanie się do nosogardzieli. Podrażniony przez niego nerw krtaniowy prowadzi do skurczu głośni, czego tragicznym skutkiem są niedotlenienie organizmu, utrata przytomności, a – jeśli nie zareagujemy na czas – nawet śmierć.
Inaczej niż w przypadku utonięcia wtórnego, objawy pojawiają się od razu po tym, jak dojdzie do zachłyśnięcia.
Jakie są objawy wtórnego i suchego utonięcia?
Choć utonięcie wtórne i suche nie są tym samym, wysyłane przez organizm sygnały świadczące o obecności wody w drogach oddechowych dziecka są podobne:
- kaszel nasilający się w pozycji leżącej,
- trudności z oddychaniem,
- ból w klatce piersiowej,
- osłabienie, senność, większe niż zazwyczaj zmęczenie,
- problemy z mówieniem,
- zaburzenia świadomości.
Jeśli zauważymy którykolwiek z tych objawów po tym, gdy nasze dziecko zachłysnęło się wodą (a nawet gdy jedynie podejrzewamy, że do tego doszło), jak najszybciej wezwijmy pogotowie lub jedźmy do szpitala. Szybkie udzielenie pomocy podczas wtórnego i suchego utonięcia może uratować życie.
Pierwsza pomoc po zachłyśnięciu
Zachłyśnięcie noworodka, niemowlaka lub małego dziecka:
- Krok 1: Lekko odchylamy dziecku głowę do tyłu.
- Krok 2: Łapiemy dziecko za tułów albo kostki, albo biodra i przekręcamy tak, by jego głowa znajdowała się na dole.
Zachłyśnięcie starszego dziecka:
- Krok 1: Przekładamy dziecko twarzą w dół przez swoje uda.
- Krok 2: Na zmianę lekko uciskamy jego plecy na wysokości klatki piersiowej i w okolicy lędźwi.
Jeśli próby oczyszczenia dróg oddechowych nie pomogą, wzywamy pogotowie.
Przy utracie przytomności wykonujemy sztuczne oddychanie metodą usta-usta – aż do skutku lub przybycia karetki.
Gdy doszło do zachłyśnięcia dziecka – zwłaszcza noworodka lub niemowlaka – po opanowaniu sytuacji udajmy się do szpitala, by lekarze sprawdzili, czy w płucach maluszka nie pojawiły się niepokojące zmiany.
