Przygody z tablicą manipulacyjną. Czy to dobry prezent na Dzień Dziecka?

W swojej idei tablice manipulacyjne pozwalają dziecku na swobodny i co najważniejsze bezpieczny kontakt z przedmiotami, do których nie ma dostępu na co dzień. Bawiąc się zasuwkami, drzwiczkami, śrubkami, wtyczkami i niezliczoną liczbą dowolnych elementów takiej zabawki maluch poznaje otaczający go świat i rozwija nie tylko zręczność i koordynację, ale i własny intelekt. Postanowiłem sprawdzić, jak te zabawki działają w praktyce, “with little help of my friends”. 

Czym są tablice manipulacyjne i co mają dać naszym dzieciom? 

Tablice manipulacyjne, zwane też tablicami sensorycznymi, to od jakiegoś czasu bardzo modna zabawka, która trafia do coraz większej liczby małych rączek. Mają formę drewnianych tablic, na których umieszczone są gęsto różnego typu urządzenia codziennego użytku – klamki, drzwiczki, zasuwki, kółka zębate, cyferblaty zegarowe i – co wzbudziło moją ciekawość – także gniazdka elektryczne. Do tego ostatniego elementu jeszcze wrócimy. 

Tablice manipulacyjne to przedmiot zarówno edukacyjny, jak i zapewniający zabawę – niejednokrotnie na wiele godzin dziennie. Jego wpływ na psychikę młodego człowieka jest silnie osadzony w filozofii edukacyjnej Montessori – możemy więc oczekiwać, że poza przyjemnym trawieniem czasu, zapewni też naszemu dziecku we wszechstronnym rozwoju i nauczy je czerpania przyjemności z poznawania nowej wiedzy. Są z pewnością bardzo dobrą alternatywą dla głośnych i hiperbodźcujących młode zmysły elektrycznych zabawek, które niewiele nam dają poza ciągłym hałasem.  

Z dziennika taty-praktyka.

Nasza domowa grupa testerów – w składzie ja, dwulatek Piotruś i pięciolatka Zuzia – mieliśmy okazję sprawdzić tablice manipulacyjne od polskiego producenta zabawek z drewna Woobiboo. Nasz model był bardzo poręczny, łatwy do rozstawienia w formie barowego “kozła”, a także bezproblemowy po złożeniu i łatwy do schowania.

Można zdecydować się także na stacjonarne umieszczenie tablicy manipulacyjnej na ścianie za pomocą wkrętów – to już wyłącznie kwestia decyzji rodzica. Zabawka jest bardzo bogata w elementy, znaleźliśmy na niej zegar, trąbkę rowerową, gniazdko, rurę od zlewu, labirynt, przez który porusza się drewniany samochód, koła zębate, cztery rodzaje drzwiczek z zasuwkami, klamkami i zamkami, kalkulator, a nawet but pozwalający na ćwiczenie wiązania sznurówek. Jakość wykonanie tablicy cieszy oko wysokim przywiązaniem do detali, widać także zamysł projektanta, który za priorytet postawił sobie bezpieczeństwo dziecka.

Tablice Woobiboo posiadają europejski certyfikat zgodności z normami dotyczącymi bezpieczeństwa zabawek i widać to w każdym elemencie. Niestety, jak okazało się w wyniku szybkiej internetowej kwerendy, nie wszyscy producenci takich tablic mogą pochwalić się tym samym. Z pewnością warto zwrócić na to uwagę.

Piotruś z zapałem spędzał sporo czasu na ogólnym “macaniu” całej tablicy, trąbieniu trąbką, poznawaniu w dużej mierze samej faktury i kształtu przedmiotów. Hitem okazało się szarpanie klamki, prawdopodobnie z tego powodu, że już wcześniej się nimi interesował, a pozostawały zawsze poza zasięgiem jego rączek. Tymczasem Zuzia podeszła do zabawy z tablicą w sposób bardziej “inżynieryjny”, tworząc z niej maszynę napędzaną wyobraźnią.

Za każdym razem gdy jakiś przedmiot przelatywał przez rurkę, koniecznie trzeba było odtrąbić hejnał, co pozwalało na przesuniecie zasuwki – i tak dalej, i tak dalej. Z przyjemnością zauważyłem, że Zuzia i Piotruś potrafią bawić się z tablicą w pojedynkę, ale nawet chętniej w duecie, tworząc często zgrany zespół “operatorów”. Jedyną rzeczą, jaka frasowała mnie w projekcie tej zabawki, było gniazdko elektryczne. Cały czas kątem oka sprawdzałem kiedy któraś z moich latorośli zrobi z tym urządzeniem coś, czego nie powinno. Ponieważ producent podkreśla swoje przywiązanie do bezpieczeństwa, postanowiłem zasięgnąć opinii psychologa na ten temat. Okazało się, że moje obawy były niepotrzebne.  

Tablice manipulacyjne okiem psychologa. 

Na wielu modelach tablic manipulacyjnych możemy znaleźć kontakt z wtyczką i gniazdko elektryczne. Może to wzbudzić w rodzicu pewien dyskomfort i pytania o zasadność takich elementów w zabawce dla dziecka. Jak się okazało, nie byłem odosobniony w swoich odczuciach. Mój niepokój rozwiała Katarzyna Korczyk, psycholog i terapeuta ręki. Jak się okazało, obecność tych elementów jest uzasadniona, a do tego ma korzystny wpływ na kompetencje i rozwój dziecka. 

“Po pierwsze, jak to zawsze bywa: to, co zakazane – jest najlepsze. Rzeczy, których my – dorośli – nie uznajemy za zabawki, są najciekawsze dla dzieci. Pokrętła w pralce, przyciski w zmywarce, klucze, pendrive wystający z komputera czy kabel od ładowarki – w pewnym momencie maluchy zaczynają interesować się otaczającymi ich elementami”.

Tłumaczy psycholog

“Tak samo jest w przypadku drzwi. Dzieci uwielbiają machać drzwiami, zamykać je i otwierać ponownie. Niejeden rodzic zapewne był świadkiem jak dziecko macha drzwiami i obawiał się, że skończy się to kontuzją. Tablica manipulacyjna z elementami drzwiczek jest na to rozwiązaniem. Dzięki niej dziecko zaspokoi swoją ciekawość w bezpieczny sposób. Przesuwanie zasuwek czy otwieranie i zamykanie małych drzwiczek to z pewnością lepsza i bezpieczniejsza opcja dla malucha niż korzystanie z  dużych odpowiedników”.

Dodaje terapeutka

“Podobnie jest w przypadku gniazdka – mając doświadczenie z wtyczką, nie ma zagrożenia, że maluch włoży niepożądany przedmiot do prawdziwego kontaktu, ponieważ zna jego prawidłowe zastosowanie. Nauka właściwej obsługi tego elementu domowego w młodym wieku może okazać się kluczowa w kolejnych latach życia malucha”.  

Katarzyna Korczyk

Jak widać więc – lepiej coś poznać niż unikać.

Z jakich elementów powinna się składać tablica manipulacyjna?

Lista rzeczy, które można umieścić na tablicy manipulacyjnej, prawie nie ma końca. Wybierając taką tablicę na prezent dla naszego, albo cudzego dziecka warto po prostu zastanowić się jakie rzeczy będą wzbudzać największe zainteresowanie małego odkrywcy. W ofercie Woobiboo znajdziemy również tablice dedykowane dla chłopców i dziewczynek. Jak jednak dowiodły nasze domowe doświadczenia – tablica sensoryczna jest zabawką bardzo uniwersalną i wzbudza zainteresowanie niezależnie od płci i wieku. 

A może układanki? 

Dobra tablica manipulacyjna powinna zawierać jak najwięcej ciekawych elementów, co pozwoli jej być atrakcyjną dla dziecka nawet przez wiele lat. Wiąże się to jednak z tym, że nie jest to najwygodniejsza zabawka w transporcie. Zwłaszcza gdy zdecydujemy się na bardzo wygodne rozwiązanie i zainstalujemy ją na stałe na ścianie pokoju dziecka. Wybierając się na spacer, czy dłuższy wyjazd możemy wtedy sięgnąć po fajny, mobilny odpowiednik, jakim są drewniane układanki. Te zabawki w formie drewnianych tabliczek wspomagają naukę liter i cyfr, a przy okazji rozwijają motorykę dziecka. 

Czy warto zrobić własną tablicę? 

W internecie znajdziemy wiele artykułów zachęcających rodziców do zrobienia własnej tablicy manipulacyjnej własnego pomysłu. Jeżeli ktoś jest doświadczonym majsterkowiczem, świetnie znającym przy okazji zasady “małego BHP”, może spokojnie podjąć się takiego zadania. Ja jednak nie zdecydowałbym się na zrobienie takiej zabawki w domu – liczba rzeczy, których trzeba dopilnować, a wcześniej jeszcze domyśleć się, co może pójść nie tak, jest wręcz przytłaczająca. Ostre krawędzie, zadry, nieodpowiednie zamocowanie, wystające gwoździki, śrubki – to nawet nie jest czubek góry lodowej rzeczy, których musimy unikać, by nasz mały odkrywca się nie zranił podczas zabawy. Do tego dzieci są wyjątkowo kreatywne i trudno przewidzieć jak mogą użyć swojej zabawki. Dlatego zawsze wolę zdecydować się na zakup zabawki od producenta, który posiada odpowiednie certyfikaty bezpieczeństwa.

Tablica manipulacyjna na prezent? 

Tablica manipulacyjna to bardzo dobry wybór, gdy szukamy prezentu na Dzień Dziecka, urodziny, czy inną okazję, by obdarować małego człowieka. Z całą pewnością jest to świetna alternatywa dla tanich i brzydkich zabawek z plastiku. Poza zabawą tablice manipulacyjne mają duży wpływ na odpowiedni rozwój zarówno umiejętności motorycznych jak i mechanizmów poznawczych dziecka.