Bycie rodzicem to piękna, ale i wymagająca rola. Ciągłe obowiązki, brak odpoczynku i presja społeczna mogą sprawić, że poczujesz się wyczerpany. Wypalenie rodzicielskie to problem, który dotyka coraz więcej mam i ojców, odbierając im radość z codziennych chwil z dziećmi. Dotyczy to około 5% rodziców na świecie, a w krajach zachodnich odsetek ten wzrasta do 9% [1]. Jakie sygnały powinny wzbudzić niepokój? Czy istnieją sposoby na odzyskanie równowagi? Przeczytaj, jak lepiej zadbać o siebie, w sytuacji, gdy mierzysz się z trudami rodzicielstwa.
Co to jest wypalenie rodzicielskie?
Wypalenie rodzicielskie to stan psychicznego i emocjonalnego wyczerpania, który pojawia się, gdy stres związany z wychowywaniem dzieci staje się przewlekły. Dotyka zarówno matek, jak i ojców. Choć często porównuje się je do wypalenia zawodowego, jego skutki odczuwalne są przede wszystkim w życiu rodzinnym, a nie w pracy.
Co przyczynia się do wypalenia? Wśród najczęstszych powodów znajdują się brak wsparcia, nadmierne oczekiwania wobec siebie, chroniczne niewyspanie i poświęcanie każdej chwili na potrzeby dziecka.
Wypalenie rodzicielskie – objawy, których nie należy ignorować
Jeśli coraz częściej masz wrażenie, że codzienne obowiązki cię przerastają, warto się zatrzymać i przyjrzeć się swoim emocjom. Objawy wypalenia rodzicielskiego mogą obejmować:
- Nieustanne zmęczenie, nawet po dobrze przespanej nocy.
- Poczucie bezradności i frustracji w codziennych sytuacjach.
- Brak cierpliwości wobec dzieci, unikanie interakcji.
- Poczucie, że nie spełniasz się jako rodzic.
- Problemy ze snem, bóle głowy, napięcie mięśniowe.
Nie jesteś pewny, czy to to? Możesz wykonać test na wypalenie rodzicielskie (np. w gabinecie psychologa) i zbadać poziom stresu związanego z wychowywaniem dzieci. Jeśli rozpoznajesz u siebie kilka z podanych symptomów, zastanów się nad tym, jak możesz odzyskać siły.
Wyczerpanie psychiczne matki i ojca – co do niego prowadzi?
Na wypalenie rodzicielskie wpływa wiele czynników, zarówno indywidualnych, jak i środowiskowych. Wielu rodziców przyznaje, że nie ma czasu na odpoczynek i regenerację – dni mijają na realizowaniu obowiązków, a wieczorem brakuje sił na cokolwiek innego. Presja społeczna dodatkowo kreuje obraz „dobrego rodzica” jako osoby zawsze obecnej, cierpliwej i gotowej do poświęceń. To może prowadzić do frustracji, gdy codzienność odbiega od tych ideałów. Warto zaakceptować, że błędy są naturalne – dziecko nie potrzebuje ideału, tylko obecnego i ciepłego opiekuna.
Nieustanna odpowiedzialność za potrzeby dziecka sprawia, że łatwo zapomnieć o sobie. Kiedy nie masz przestrzeni na własne pasje czy odpoczynek, zmęczenie narasta, a irytacja pojawia się coraz częściej. Wiele osób doświadcza też samotności w rodzicielstwie – jeśli brakuje wsparcia ze strony partnera, rodziny lub przyjaciół. Do tego czasami dochodzą kwestie finansowe i zawodowe, które mogą dodatkowo potęgować stres.
Jak nie dać się wypaleniu rodzicielskiemu oraz walczyć z jego skutkami?
Znalezienie czasu dla siebie bywa trudne, ale jest konieczne, aby uniknąć długotrwałego zmęczenia. Warto zacząć od tego, by nie być dla siebie zbyt surowym – każdemu zdarzają się trudniejsze dni, a rodzicielstwo to proces pełen wyzwań. Jeśli masz wrażenie, że codzienne obowiązki przytłaczają, spróbuj znaleźć, choć krótką chwilę na odpoczynek. Nawet kilka minut spokoju może pomóc odzyskać równowagę.
Warto prosić bliskich o pomoc – to wcale nie oznacza, że sobie nie radzisz. Wspólne dzielenie się obowiązkami to sposób na zmniejszenie obciążenia i budowanie lepszych relacji w rodzinie.
Zadbaj również o takie kwestie jak dieta. Zdarza się, że rodzice małych dzieci jedzą nieregularnie, co czasami prowadzi do niedoborów witamin i składników mineralnych. Zwróć uwagę przede wszystkim na niedobór magnezu, który może wzmagać uczucie wyczerpania. Przyjmowanie sprawdzonych suplementów i leków, takich jak Magne B6 Forte, może stanowić wsparcie w walce ze złym samopoczuciem, zmęczeniem czy problemami ze snem.
Regularna aktywność fizyczna, nawet w postaci krótkiego spaceru, również może wspierać zdrowie psychiczne i pomagać w redukcji stresu. Nie zapominaj także o technikach relaksacyjnych – głębokie oddychanie czy medytacja pomagają zmniejszyć napięcie.
Wypalenie psychiczne matki lub ojca – sprawdź, kiedy warto skorzystać z pomocy specjalisty
Są sytuacje, w których wskazane jest wsparcie psychologa lub terapeuty – zwłaszcza jeśli objawy wypalenia rodzicielskiego utrzymują się przez długi czas i utrudniają codzienne funkcjonowanie. Mogą to być:
- Indywidualne konsultacje psychologiczne – pomagają znaleźć skuteczne sposoby radzenia sobie ze stresem.
- Grupy wsparcia – możliwość rozmowy z innymi rodzicami w podobnej sytuacji.
- Poradnictwo rodzinne – pomoc w lepszej organizacji życia domowego.
Pamiętaj, że nie można w pełni troszczyć się o innych, jeśli zapominasz o własnych potrzebach. Wypoczęty i spokojny rodzic to największy prezent, jaki możesz dać swojemu dziecku.
[1] BMC Public Health. ‘A systematic review of parental burnout and related factors among parents’. Accessed March 17, 2025. Available from: https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-024-17829-y
Magne B6 Forte, tabletki powlekane, 100 mg jonów magnezu w postaci cytrynianu magnezu i 10 mg witaminy B6. Wskazania: niedobór magnezu. Występowanie tych objawów może wskazywać na niedobór magnezu: nerwowość, drażliwość, wahania nastroju, łagodny lęk, niepokój, przejściowe uczucie zmęczenia, ospałość, zaburzenia snu w niewielkim nasileniu; objawy lęku, takie jak kurcze przewodu pokarmowego lub kołatanie serca (bez zaburzeń serca); kurcze mięśni, mrowienie, drganie powiek. Uzupełnienie magnezu może złagodzić te objawy. W przypadku braku poprawy po miesiącu stosowania leku, kontynuowanie leczenia nie jest zalecane.
Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o. grupa Sanofi
{ChPL 07/2024}
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
MAT-PL-2500490
