Bakteryjne zapalenie gardła to nie tylko silny ból gardła – to cała grupa objawów, które razem mogą wskazywać na poważniejszą infekcję. To przypadłość, która najczęściej dotyka dzieci w wieku szkolnym i młodzież (od 5. do 15. roku życia), ale może też występować u dorosłych. Głównym czynnikiem sprawczym są paciorkowce beta-hemolizujące grupy A (Streptococcus pyogenes). [1] Dowiedz się, jakie są najczęstsze objawy.
Najczęstsze objawy bakteryjnego zapalenia gardła
Choć wiele przypadków zapalenia gardła ma podłoże wirusowe, postać bakteryjna charakteryzuje się trudniejszym przebiegiem i zwykle wymaga leczenia antybiotykami, by uniknąć powikłań. Bakteryjne zapalenie gardła manifestuje się nagłymi objawami o dużym nasileniu. [1]
Wysoka gorączka
Jednym z pierwszych objawów jest gorączka przekraczająca 38°C. Często pojawia się gwałtownie, bez objawów rozwijającej się infekcji i mogą towarzyszyć jej dreszcze. [1]
Silny ból gardła
Osoby, u których infekcja przybiera na sile, skarżą się na ból nasilający się przy przełykaniu. Niekiedy jest on tak dotkliwy, że utrudnia spożywanie posiłków i picie. [1]
Powiększone i zaczerwienione migdałki z nalotem
Podczas badania gardła można zauważyć, że migdałki są powiększone, czerwone, a na ich powierzchni widoczne są białe lub żółtawe naloty – tzw. naloty włóknikowe. [2]
Powiększone i tkliwe węzły chłonne
Węzły chłonne mogą być wyraźnie wyczuwalne i tkliwe przy dotyku, zwłaszcza w przedniej części szyi. [2]
Objawy ogólne – osłabienie, ból głowy i brzucha
W przebiegu bakteryjnego zapalenia gardła mogą pojawić się: ból głowy, nudności, wymioty, a u dzieci – bóle brzucha. [1] Są to objawy niespecyficzne, które mogą utrudniać rozpoznanie choroby, dlatego zwróć uwagę nawet na takie szczegóły.
Ostre zapalenie gardła o podłożu bakteryjnym – objawy nietypowe
Choć Streptococcus pyogenes to najczęstszy winowajca, inne bakterie również mogą wywołać bakteryjne zapalenie gardła. Objawy tych chorób są mniej oczywiste, ale ich znajomość pozwala na szybsze rozpoznanie rodzaju choroby.
Stan zapalny gardła w przebiegu błonicy
W anginie błoniczej, wywoływanej przez bakterię Corynebacterium diphtheriae – maczugowiec błonicy, charakterystyczne są tzw. błony rzekome. To gęste, białoszare naloty, które tworzą się na migdałkach, łukach podniebiennych i tylnej ścianie gardła. Są one twarde i mocno przylegają do podłoża, przez co bardzo trudno je usunąć. Oderwanie błony może powodować krwawienie. Chorobie towarzyszy również charakterystyczny, twardy obrzęk szyi, określany mianem „szyi Nerona”. Wynika to z powiększenia węzłów chłonnych i obrzęku tkanek.
Błonica stanowi niebezpieczny rodzaj zakażenia. Może prowadzić do poważnych powikłań kardiologicznych i neurologicznych, dlatego wymaga pilnej diagnostyki i leczenia szpitalnego, zwykle na oddziale chorób zakaźnych. [1]
Zespół Lemierre’a – sepsa poanginowa
Zespół Lemierre’a to rzadka, ale bardzo poważna choroba bakteryjna, której głównym sprawcą jest bakteria Fusobacterium necrophorum. Rozwija się zwykle kilka dni po przebyciu ostrego zapalenia gardła. Dochodzi wówczas do zakażenia żyły szyjnej wewnętrznej, które prowadzi do jej zakrzepicy, a następnie do rozwoju sepsy – uogólnionego zakażenia krwi z możliwym tworzeniem ropni w różnych narządach, zwłaszcza w płucach. Ze względu na ciężki przebieg, zespół Lemierre’a wymaga intensywnego leczenia szpitalnego, często z zastosowaniem dożylnej antybiotykoterapii i opieki wielospecjalistycznej. [1]
Jak odróżnić wirusowe zapalenie gardła od bakteryjnego?
Choć objawy anginy – wirusowej czy bakteryjnej – mogą być podobne, istnieją pewne różnice, które pomagają ocenić, z którym rodzajem możesz mieć do czynienia. Ważną wskazówką jest brak kaszlu i kataru. To zespół objawów, który częściej towarzyszy zapaleniu gardła o podłożu wirusowym. Zapalenie gardła o etiologii bakteryjnej często rozwija się szybciej i intensywniej, a objawy pojawiają się nagle. Charakterystyczne są także powiększone przednie węzły chłonne szyjne oraz naloty na migdałkach – w infekcji wirusowej zwykle ich nie ma, choć są wyjątki (np. mononukleoza zakaźna). [1]
W celu potwierdzenia diagnozy lekarz może wykonać szybki test paciorkowcowy lub pobrać wymaz z gardła do badania mikrobiologicznego. [2]
Infekcja gardła – dlaczego warto zareagować?
Nieleczona angina paciorkowcowa może prowadzić do poważnych powikłań: [1]
- ropnych – np. ropień okołomigdałkowy, zapalenie ucha lub zatok;
- nieropnych – takich jak gorączka reumatyczna czy kłębuszkowe zapalenie nerek (szczególnie w przypadku bakteryjnego zapalenia gardła u dzieci).
Dlatego, gdy objawy są nasilone, pojawiły się szybko i nie towarzyszy im katar ani kaszel – nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Jeśli potwierdzi infekcję bakteryjną gardła, zaleci antybiotykoterapię, zwykle trwającą 10 dni. [2] Pozwoli to uniknąć poważnych komplikacji zdrowotnych.
Artykuł na zleceniee marki Chlorchinaldin
Źródła
[1] Beata Zielnik-Jurkiewicz, Zapalenie gardła i migdałków podniebiennych w: Choroby laryngologiczne u dzieci, wyd. 2, Medical Tribune Polska, 2020, s. 11-20
[2] Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie [Dostęp online: 16.04.2025]
