Współczesna medycyna daje wiele możliwości, by spełnić marzenie o dziecku – także wtedy, gdy poczęcie w sposób naturalny okazuje się niemożliwe. Jedną z takich opcji jest skorzystanie z nasienia dawcy. To rozwiązanie, które budzi wiele pytań, ale może być realną szansą na powiększenie rodziny. Dla kogo jest ta metoda, jak wygląda cały proces i z czym należy się liczyć?
Kiedy rozważa się skorzystanie z nasienia dawcy?
Decyzję o skorzystaniu z nasienia dawcy podejmuje się najczęściej wtedy, gdy:
- w badaniu nasienia u partnera stwierdzono azoospermię (brak plemników);
- liczba, ruchliwość lub morfologia plemników uniemożliwia zapłodnienie;
- występują choroby genetyczne, które mogłyby zostać przekazane potomstwu.
Taka decyzja jest najczęściej podejmowana po wielu miesiącach leczenia, nieudanych prób i analiz. Poprzedza ją zazwyczaj pełna diagnostyka i inne formy wsparcia, np. inseminacja z nasieniem partnera lub zapłodnienie pozaustrojowe. Dopiero wtedy, gdy te metody zawiodą lub są niemożliwe do zastosowania, rozważa się skorzystanie z banku nasienia.
Jak wygląda proces krok po kroku?
Na początku para odbywa rozmowę z lekarzem specjalizującym się w leczeniu niepłodności. Omawiane są wyniki badań, przebieg dotychczasowej terapii oraz wskazania do użycia nasienia dawcy. To także moment na omówienie kwestii prawnych i emocjonalnych związanych z tą decyzją.
Nasienie pochodzi z profesjonalnych banków nasienia, które ściśle kontrolują jakość próbek. Dawcy są dokładnie badani – przechodzą wywiad zdrowotny, badania genetyczne i infekcyjne. Pacjenci mogą wybrać dawcę na podstawie cech fizycznych (np. wzrost, kolor oczu, grupa krwi), a czasem także zainteresowań czy poziomu wykształcenia. Dane są zanonimizowane – dawcy pozostają anonimowi zgodnie z polskim prawem.
W zależności od sytuacji zdrowotnej pacjentki, lekarz proponuje inseminację domaciczną (IUI) lub zapłodnienie pozaustrojowe (IVF). W obu przypadkach używa się nasienia dawcy – rozmrożonego i przygotowanego do procedury w warunkach laboratoryjnych przez bank nasienia. W przypadku IUI nasienie jest podawane bezpośrednio do jamy macicy w czasie owulacji. To szybki, bezbolesny zabieg. W przypadku IVF konieczna jest stymulacja hormonalna, punkcja jajników, zapłodnienie komórki jajowej poza organizmem i transfer zarodka do macicy.
Co warto wiedzieć, zanim podejmiesz decyzję?
Korzystanie z nasienia dawcy to nie jest łatwa decyzja i może wywoływać wiele uczuć – smutek, rozczarowanie, niepewność, lęk. Dlatego kliniki leczenia niepłodności często oferują wsparcie psychologa, który pomaga przejść przez proces świadomie i z troską o relację w parze. Coraz częściej mówi się o tzw. otwartym rodzicielstwie, czyli o podejściu, w którym dziecko wie, że zostało poczęte dzięki pomocy dawcy. To delikatny temat, ale warto się do niego przygotować, najlepiej z pomocą psychologa dziecięcego.
W Polsce dawstwo nasienia jest anonimowe – zarówno dla biorców, jak i dla dziecka. Dawca nie ma żadnych praw ani obowiązków wobec dziecka. Wybór dawcy odbywa się wyłącznie za pośrednictwem banku nasienia lub kliniki, która z nim współpracuje.
