Łożysko w ciąży

Kiedy powstaje łożysko?

Zapłodnionej komórce jajowej około 4-5 dni zajmuje dotarcie jajowodami do macicy, gdzie znajduje dla siebie najdogodniejsze miejsce. Zagnieżdża się w rozpulchnionej, miękkiej i gotowej na jej przyjęcie ścianie macicy. Embrion posiada komórki, które nazywane są trofoblastami. Przez kilka kolejnych dni kształtuje się łożysko. Pomiędzy trofoblastami a błoną śluzową macicy zaczną tworzyć się coraz doskonalsze powiązania, które stworzą strukturę kosmków. Jej zadaniem będzie pośredniczenie między organizmem matki i dziecka.

Łożysko ciążowe

Łożysko dojrzałość osiąga około 12. tygodnia ciąży. To wtedy zaczyna w pełni obsługiwać płód. Wcześniej jego rolę pełniły kosmyki. Początkowo łożysko otacza zarodek w całości, ale pod koniec pierwszego trymestru cofa się i umiejscawia w górnych rejonach macicy. Ściśle przylega do jej ścian i połączone jest z nimi setkami tysięcy naczyń krwionośnych.

W ciąży mnogiej zazwyczaj wykształca się ilość łożysk odpowiadających ilości dzieci. Rzadziej zdarzają się sytuacje, gdy z jednym łożyskiem połączonych jest dwoje lub więcej dzieci, ale również takie przypadki mają miejsce. Każdy maluszek połączony jest z łożyskiem własną pępowiną.

Łożysko do chwili porodu pełni kilka funkcji. Jest płucami, układem pokarmowym i nerkami malucha. Dostarcza tlen, niezbędne składniki odżywcze, a także usuwa zbędne produkty przemiany materii. Za pomocą pępowiny ta wymiana odbywa się bardzo sprawnie i zapewnia dziecku prawidłowy rozwój.

Łożysko jest również swoistym rodzajem tarczy ochronnej wobec maluszka. Zarodek jest traktowany przez organizm matki jak ciało obce. Jej mechanizmy obronne identyfikują go jako takie – w końcu w 50% składa się z materiału genetycznego ojca. Układ odpornościowy matki wysyła przeciwko zarodkowi przeciwciała. Łożysko chroni maluszka przed ich “atakiem” i nie pozwala na przeniknięcie przez jego barierę. Oprócz tego jest także niczym tarcza obronna przed wieloma chorobami bateryjnymi i wirusowymi. Niektóre z nich, a także zarazki i pasożyty są w stanie pokonać ochronną barierę łożyska. Podobnie jak alkohol, nikotyna i substancje szkodliwe pochodzące z innych używek.

Małe łożysko czy duże łożysko – jaki jest jego rozmiar?

Dojrzałe ma kształt dużego naleśnika lub podłużnego biszkopta. Ma około 20 centymetrów średnicy, a jego grubość oscyluje w okolicach 2-3 centymetrów. Łożysko waży około kilograma. Co ciekawe – z jego rozmiarów można zgadywać, jak duże jest dziecko. Większe łożyska świadczą o dorodnych noworodkach, mniejsze szkraby zazwyczaj idą w parze z małymi łożyskami.

Duże łożyska spotyka się w sytuacjach, gdy przyszła mama choruje na cukrzycę lub jeśli wystąpił konflikt serologiczny. Spotyka się je również w przypadku zakażeń wirusowych. Z kolei małe łożyska często związane są z nadciśnieniem mamy, a także z jej nadużywaniem alkoholu, papierosów i innych używek.

Nieprawidłowości związane z łożyskiem

Zdarza się, że w etapie kształtowania się łożyska nie wszystko pójdzie zgodnie z planem. Łożysko może znajdować się zbyt blisko ujścia szyjki macicy i częściowo lub całkowicie je zasłaniać. Grozi to poważnymi komplikacjami przy porodzie. Zjawisko to nazywane jest przodującym łożyskiem. Kobieta w tej sytuacji powinna znacznie ograniczyć swoją aktywność i bardzo się oszczędzać. W większości przypadków poród przy przodującym łożysku odbywa się przez cesarskie cięcie.

Dużym problemem jest również odklejające się łożysko. Oznacza to, że oddziela się ono zbyt wcześnie od ściany macicy – powinno mieć to miejsce dopiero w końcowym okresie ciąży. Zjawisku temu towarzyszą silne bóle brzucha i poczucie napięcia w podbrzuszu. Często pojawiają się silne krwawienia. Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja zagrażająca bezpieczeństwu ciąży i zdrowiu, a nawet życiu matki. Kobieta powinna być pod stałą obserwacją lekarzy, którzy z pewnością zalecą leżenie aż do porodu.

Rodzenie łożyska

Dziecko rodzi się połączone z łożyskiem za pomocą pępowiny. Nie należy tego połączenia natychmiast zrywać. Maluch musi zacząć samodzielnie oddychać i ustabilizować się w nowej sytuacji. Zbyt szybkie odcięcie pępowiny może grozić niedotlenieniem mózgu. Można ją przeciąć dopiero wtedy, gdy przestanie pulsować, co świadczy o tym, że wymiana pomiędzy łożyskiem a organizmem matki ustała.

Kilkanaście minut po przyjściu dziecka na świat, świeżo upieczoną mamę czeka jeszcze jeden poród – rodzenie łożyska. Bardzo ważne jest, by zostało ono wydalone w całości i by żadne jego fragmenty nie pozostały w macicy. Grozi to poważnymi konsekwencjami niebezpiecznymi dla zdrowia i życia kobiety.

Ciekawostką jest fakt, że w niektórych rejonach świata stosowany jest poród lotosowy. Moda na niego zatacza coraz szersze kręgi i dotarła również do Polski. Poród taki polega na urodzeniu dziecka, a następnie łożyska. Nie zostaje przecięta pępowina, a dziecko przez kolejne dni nadal jest połączone z łożyskiem. Wysycha ona samoistnie i po kilku dniach w naturalny sposób odpada. Trwa to maksymalnie do tygodnia. Łożysko należy konserwować w soli, by nie uległo zepsuciu.

Zdaniem zwolenników tego typu praktyk z łożyska w kierunku dziecka przepływa życiodajna siła. Ma ona sprawić, że maluch będzie pogodnym i silnym duchowo człowiekiem. Przecinanie pępowiny w ciągu kilkunastu minut od porodu ma wywoływać u dziecka niepotrzebny stres.