Światowy Dzień Recyklingu – jak uczyć dziecko prawidłowej segregacji odpadów?

Dlaczego edukacja najmłodszych w zakresie ekologii jest tak ważna?

„Postępujące zmiany klimatyczne tj. wzrost temperatury powietrza, oceanów, topnienie lodu i podnoszenie się średniego poziomu morza często w sposób nieodwracalny zmieniają obraz Ziemi.  Wiemy już, że za ocieplenie klimatu w wyniku wzrostu gazów cieplarnianych odpowiada w głównej mierze człowiek. Właśnie dlatego edukacja ekologiczna stanowi kluczowy element na drodze do lepszej przyszłości naszej planety oraz życia kolejnych pokoleń. Na naukę właściwych nawyków w trosce o przyrodę, w tym segregacji śmieci nigdy nie jest za wcześnie. Tak naprawdę im wcześniej najmłodsi zaczną praktykować zachowania ekologiczne, tym silniej się u nich ukorzenią, a w rezultacie – zostaną z dziećmi na dłużej. Ważnym zadaniem dorosłych jest zatroszczenie się o najmłodszych już teraz, bo to właśnie oni wkrótce zabiorą decydujący głos w sprawach naszej planety” – wyjaśnia Tomasz Rożek, fizyk, popularyzator nauki, ekspert współpracujący z programem edukacyjnym „Kubusiowi Przyjaciele Natury”.

Segregacja jest naprawdę prosta!

W całej Polsce obowiązuje jednolity system segregacji, który polega na umieszczaniu konkretnych rodzajów odpadów w kolorowych pojemnikach. Tylko poprzez stosowanie się do wytycznych będzie możliwe ponowne wykorzystanie odpadów, czyli poddanie ich recyklingowi.

Wytłumacz dziecku, co ląduje w poszczególnych pojemnikach:

• Do żółtego wrzucamy tworzywa sztuczne i metal – puste i zgniecione plastikowe butelki, zakrętki od butelek i słoików, plastikowe opakowania, np. po żywności czy środkach czystości, plastikowe torebki, worki foliowe, kartony po sokach i mleku, zgniecione puszki po napojach i żywności.
• Do niebieskiego wrzucamy papier – czyste opakowania z papieru i tektury, gazety, czasopisma i ulotki, kartony, zeszyty, książki, papier biurowy.
• Do zielonego wrzucamy szkło z opakowań szklanych, np. puste butelki, słoiki, opakowania po kosmetykach, puste opakowania po lekach.
• Do brązowego wrzucamy odpadki organiczne – warzywne i owocowe, skorupki jaj, fusy po kawie i herbacie, zwiędłe kwiaty oraz rośliny doniczkowe, resztki jedzenia – bez mięsa, kości oraz tłuszczów zwierzęcych.

„Prawidłowo segregowane odpady pozwalają ponownie wykorzystać surowce do produkcji np. papierowych, szklanych czy aluminiowych opakowań. Niestety wciąż 60% wyrzucanych odpadów trafia do czarnego pojemnika na odpady zmieszane, które nie nadają się do recyklingu. Warto to zmienić. Wystarczy, że bardziej przyłożymy się do segregacji, a szansa na przetworzenie odpadów drastycznie wzrośnie. W przypadku tworzyw sztucznych nawet 13-krotnie. Dzięki takim dobrym zwyczajom, przyczynimy się do niemarnowania zasobów i pozostawimy kolejnym pokoleniom czystszą oraz zdrowszą planetę” – tłumaczy Paweł Lesiak, wiceprezes Interzero, partnera projektu Kubusiowi Przyjaciele Natury.

Pamiętaj, że w pierwszych latach życia to właśnie rodzice lub nauczyciele w szkole stanowią dla dziecka przykład do naśladowania. Dlatego starając się wykształcić u najmłodszych odpowiednie nawyki, sami musimy pokazywać im odpowiednie postawy. W innej sytuacji dziecko będzie otrzymywało sprzeczne sygnały, co nie przyniesie pozytywnych rezultatów edukacyjnych.

Jak skutecznie uczyć najmłodszych segregacji?

Edukując młodego człowieka, warto przede wszystkim pamiętać, że najwięcej efektów przynosi zdobywanie wiedzy poprzez doświadczanie i obserwacje. Dlatego na samym początku pozwól dziecku nauczyć się odróżniania od siebie poszczególnych rodzajów materiałów, czyli np. plastiku od papieru, tworzyw naturalnych od tworzyw sztucznych itp. W następnym kroku wyjaśnij, że każdy rodzaj śmieci powinien lądować w konkretnym kolorowym pojemniku. Na tym etapie możesz wytłumaczyć, dlaczego takie działanie jest ważne – zapewnij, że segregacja pomaga dbać o czystość naszego domu, jakim jest planeta Ziemia. Ponadto dzięki temu możemy odtwarzać wiele przedmiotów i używać ich ponownie. Pokazuj na przykładach, co można uzyskać dzięki przerobieniu papierowych kartonów po zabawce czy plastikowych butelek.

„Kubusiowi Przyjaciele Natury” – więcej działania, mniej gadania

Aby przekazywanie wiedzy w zakresie szeroko pojętej ekologii było dla opiekunów łatwiejsze, z pomocą przychodzi największy w Polsce program edukacyjny w zakresie ekologii – „Kubusiowi Przyjaciele Natury”. To bezpłatny projekt skierowany do przedszkoli i uczniów klas I-III szkół podstawowych, który ma na celu budowanie wśród dzieci świadomości ekologicznej. Dzięki programowi najmłodsi uczą się, jak prawidłowo segregować odpady, a także poznają zasady ochrony środowiska, szacunku do roślin i zwierząt, właściwego odżywiania, gospodarowania pieniędzmi oraz aktywnego spędzania czasu w zgodzie z naturą. W ramach projektu mali przyjaciele przyrody realizują zajęcia praktyczne, ciekawe scenariusze lekcyjne, a także ćwiczenia w terenie. Materiały edukacyjne zostały przygotowane przez zespół ekspertów – metodyka, psychologa oraz we współpracy z UNEP/GRID-Warszawa, organizacją wspierającą misję Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych [ONZ] ds. Środowiska.

Konkurs szkolny dla uczestników programu

Wszystkie przedszkola i szkoły podstawowe, które biorą udział w tegorocznej XV edycji programu edukacyjnego „Kubusiowi Przyjaciele Natury”, mają okazję wziąć udział w konkursie. Wystarczy, że wraz z nauczycielem przygotują pracę, która w kreatywny sposób zaprezentuje zasady, jakimi kieruje się prawdziwy „Kubusiowy Przyjaciel Natury”. Nagroda główna w konkursie to wyposażenie ekopracowni, obejmujące sprzęt multimedialny i pomalowanie sali. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 25 maja 2023 r., a pełna treść regulaminu dostępna jest na stronie internetowej programu.