Darowizna pieniężna od rodziców [Limit, Umowa, Podatek]

Rodzice często nawet dorosłe dzieci wspierają finansowo, a jedną z najpopularniejszych form takiego wsparcia jest oficjalna darowizna pieniężna. Zwykle opiewa ona na znaczne sumy, dlatego też wiele osób zadaje sobie pytanie, jak rozliczyć ją przed Urzędem Skarbowym? Warto wiedzieć, jak prawidłowo przeprowadzić cały proces darowizny po to, aby potem nie zostać niemile zaskoczonym.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Darowizna pieniężna od rodziców to nieodpłatne przekazanie składnika majątkowego na rzecz dziecka lub dzieci, czyli tak zwanych zstępnych. Mogą być to zarówno pieniądze, ruchomości jak i nieruchomości.
  • Darowizna od rodziców należy do tak zwanej grupy 0, czyli jest zwolniona z podatku od spadku i darowizn, a także nie ma górnego limitu kwotowego. Jedynym wymogiem jest zgłoszenie jej do odpowiedniego Urzędu Skarbowego maksymalnie 6 miesięcy po jej wykonaniu, na druku SD-Z2.
  • Darowizna od rodziców powinna zostać spisana w formie umowy między stronami (jeżeli dotyczy pieniędzy lub ruchomości) lub też aktu notarialnego (w przypadku nieruchomości).

Czym jest darowizna pieniężna od rodziców?

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, darowizna od rodziców to nic innego jak nieodpłatne przekazanie jednego ze składników majątkowych na rzecz innej osoby, w tym wypadku z rodziców na dzieci, czyli tak zwane osoby zstępne. Oficjalnie w ramach umowy występują darczyńca i obdarowany, jednak w praktyce w każdej ze stron może występować więcej niż jedna osoba, czyli np. oboje rodziców może obdarować jedno dziecko lub jeden z rodziców może obdarować jednorazowo dwoje lub więcej dzieci. Darowizna od mamy czy też darowizna od taty to jedna z najpopularniejszych form wsparcia młodych osób, np. w celu zakupu mieszkania czy też samochodu. Nie zawsze jednak przedmiotem darowizny muszą być środki pieniężne. Równie dobrze mogą być to bowiem nieruchomości czy też rzeczy ruchome, takie jak samochód, antyki, biżuteria i inne przedmioty o znacznej wartości. Aby darowizna miała charakter trwały i uregulowany prawnie, powinien być sporządzony akt notarialny, zawierający oświadczenie woli darczyńcy. Wyjątek stanowią darowizny przekazywane w formie gotówkowej. W tym przypadku nie ma konieczności sporządzania aktu notarialnego, jednak należy dokonać ich przelewem lub przekazem pocztowym. Jest to konieczne po to, by można było je udokumentować przed Urzędem Skarbowym. Dokładne regulacje prawne dotyczące całego procesu przekazania darowizny z rodziców na dzieci znajdziemy w Księdze Trzeciej Kodeksu Cywilnego (Tytuł XXXIII).

Czy trzeba zapłacić podatek od darowizny od rodziców?

Jeżeli chodzi o darowizny i kwestię ich rozliczenia z Urzędem Skarbowym, w Polsce obowiązuje podatek od spadku i darowizn. W zależności od kwoty darowizny oraz określonej grupy podatkowej, wysokość podatku waha się od 3% do nawet 20% wartości. Jednakże w określonych przypadkach można uzyskać zwolnienie z podatku od darowizny, oczywiście pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Wszystko zależy tak naprawdę od tego, która grupa podatkowa obejmuje naszego darczyńcę. Wyróżnić można 4 grupy:

  • Grupa 0 (wchodząca w skład grupy 1) – należą do niej małżonek, wstępni (ojciec, matka i dziadkowie), zstępni (syn, córka, wnuki, prawnuki), rodzeństwo, pasierb lub pasierbica, ojczym oraz macocha.
  • Grupa 1 – należą do niej teściowie, zięć oraz synowa.
  • Grupa 2 – do niej zaliczają się zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
  • Grupa 3 – wszystkie pozostałe osoby nie wymienione wcześniej.

W każdej z tych grup obowiązują tak zwane kwoty wolne od podatku, stanowiące limit poniżej którego obdarowany nie musi uiszczać podatku od spadku i darowizn. Należy pamiętać o tym, że kwota wolna obejmuje wszystkie darowizny przekazane od jednego darczyńcy na rzecz obdarowanego w ciągu ostatnich 5 lat. W tym wypadku podstawę opodatkowania stanowić będzie suma wszystkich przekazanych w tym okresie od danego darczyńcy darowizn.

Ile wynosi kwota wolna od podatku od darowizn?

  • Grupa 1 – w przypadku tej grupy kwota wolna wynosi 9637 złotych,
  • Grupa 2 – w tym wypadku kwota wolna to 7276 złotych,
  • Grupa 3 – w tej grupie kwota wolna wynosi jedynie 4902 złote.

W przypadku grupy 0, jako osób o najbliższym stopniu pokrewieństwa nie obowiązuje kwota wolna i wszystkie darowizny, bez względu na ich wysokość mogą być zwolnione od podatku. Wystarczy tylko spełnić kilka drobnych warunków.

Darowizna od rodziców: Limit

Wiele osób zastanawia się, kiedy darowizna jest zwolniona od podatku. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, w przypadku grup podatkowych 1, 2 oraz 3, zwolnienie z podatku występuje pod warunkiem, że nie została przekroczona tak zwana kwota wolna.

Z kolei w przypadku grupy 0 nie występuje określona kwota darowizny od rodziców wolna od podatku. Warunkiem otrzymania tej ulgi jest jednak zgłoszenie faktu darowizny naczelnikowi odpowiedniego Urzędu Skarbowego, najpóźniej 6 miesięcy po spisaniu aktu notarialnego. Darowizna dla syna albo córki musi być zgłoszona pisemnie na specjalnym druku, chodzi konkretnie o oświadczenie SD-Z2. Z uwagi jednak na fakt, iż darowizny nie przekraczające 9637 złotych nie wymagają zgłoszenia, na druku SD-Z2 wykazuje się jedynie nadwyżkę darowanej kwoty. Jeżeli nie dokonamy tego zgłoszenia w wyznaczonym terminie, powstanie obowiązek podatkowy zgodnie z przepisami dla Grupy 1.

Jak powinno wyglądać zgłoszenie darowizny od rodziców?

Jak zgłosić darowiznę od rodziców? Jak już wspomnieliśmy, służy do tego druk SD-Z2, który można wypełnić online lub w formie papierowej. Formularze dostępne są w każdym Urzędzie Skarbowym. Pierwszą kwestią jest fakt, iż obowiązek zgłoszenia spoczywa po stronie osoby obdarowanej. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy darowizna została złożona w formie aktu notarialnego – wtedy to notariusz automatycznie dokonuje odpowiedniego zgłoszenia. W pozostałych przypadkach należy samemu wypełnić formularz SD-Z2, dołączając do niego dokument potwierdzający przekazanie darowizny, np. potwierdzenie przelewu czy też wyciąg z konta.

Jak poprawnie wypełnić formularz SD-Z2?

Na początku należy wpisać swój PESEL oraz datę przekazania darowizny. W rubryce A należy podać dane odpowiedniego Urzędu Skarbowego. W przypadku rzeczy ruchomych lub niematerialnych np. praw majątkowych będzie to Urząd właściwy miejscu zamieszkania osoby obdarowanej, natomiast w przypadku nieruchomości – właściwy dla miejsca jej położenia. W części B uzupełnić należy swoje własne dane, natomiast w części C dane darczyńcy. W rubryce D w przypadku darowizny od rodziców zaznaczamy pole „darowizna”. W części F należy podać co stanowi podstawę do uznania darowizny (dowód w formie umowy lub aktu notarialnego czy też np. potwierdzenie przelewu). Choć oficjalnie nie trzeba od razu dołączać niezbędnych dokumentów, większość Urzędów Skarbowych wzywa do ich przedstawienia, tak więc aby oszczędzić sobie czasu lepiej dołączyć je od razu do wniosku. W kolejnych rubrykach należy podać co stanowi przedmiot darowizny (część G), stosunek pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym (część H), a także formę przekazania darowizny (część I) o ile miała ona charakter pieniężny.
Ze względu na fakt, iż przekazanie gotówki tzw. z ręki do ręki nie jest możliwe do udokumentowania, tego rodzaju darowizny podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Podobnie wygląda sytuacja kiedy to zapomnimy dokonać zgłoszenia lub też złożymy je po upływie pół roku. Jeżeli chodzi o konsekwencje niezgłoszonej darowizny od rodziców, często obejmują one nie tylko konieczność zapłacenia samego podatku od spadku i darowizn, ale również karę za niedotrzymanie tak zwanego obowiązku zgłoszeniowego. Warto również pamiętać o tym, że w przypadku darowizn opiewających na duże kwoty (np. w formie domu lub mieszkania), Urząd Skarbowy może poprosić o wykazanie źródła pochodzenia środków w ramach których został dokonany zakup. Jeżeli nie pokrywają się one z uzyskiwanymi dochodami, darczyńca może być zmuszony do zapłacenia podatku od tak zwanych nieujawnionych dochodów.

Jak powinna wyglądać umowa darowizny od rodziców?

Jak widać, nawet w przypadku darowizny od rodziców, w interesie obu stron jest aby fakt ten został prawnie udokumentowany. Jeżeli chodzi o przekazanie gotówki, może zostać spisana umowa darowizny pieniędzy od rodziców. Jest ona uregulowana przepisami Kodeksu Cywilnego i powinna zawierać następujące elementy:

  • Datę oraz miejsce spisania umowy,
  • Dane identyfikacyjne obu stron, czyli imię, nazwisko oraz adres darczyńcy i obdarowanego, a także numery dowodów tożsamości,
  • specyfikację przedmiotu darowizny oraz oświadczenie darczyńcy, że jest to jego własność i nie jest przedmiotem zastawu, zabezpieczenia itp.,
  • oświadczenie o przekazaniu i przyjęciu darowizny – darczyńca oświadcza, że przekazuje darowiznę, a obdarowany, że ją przyjmuje,
  • datę przekazania darowizny, jeśli jest inna niż data podpisania umowy,
  • postanowienia końcowe – ilość sporządzonych egzemplarzy, regulacja umowy przepisami kodeksu cywilnego itp.,
  • podpisy obdarowanego i darczyńcy.

Pobierz: Przykładowy wzór umowy darowizny od rodziców
Natomiast jeżeli chodzi o nieruchomości lub przedmioty ruchome o znacznej wartości, lepiej aby przygotowaniem oraz spisaniem umowy zajął się notariusz. W spisanym akcie notarialnym zawrze on wszystkie niezbędne informacji, również te o ewentualnej służebności. Jest to nic innego jak dożywotnie prawo do korzystania z lokalu mieszkalnego. Często jest uwzględniane w sytuacji, kiedy darowizna dotyczy mieszkania zamieszkiwanego przez darczyńców, czyli np. rodziców osoby obdarowanej.

Darowizna od rodziców: popularne pytania

Jak zgłosić darowiznę od rodziców?

Darowiznę od rodziców zgłaszamy, gdy jej wartość przekracza 9637 złotych. Należy tego dokonać najpóźniej pół roku po jej otrzymaniu, składając w Urzędzie Skarbowym wypełniony formularz SD-Z2. W przypadku darowizny pieniężnej do druku należy dołączyć dokument dowodzący otrzymanie pieniędzy, np. potwierdzenie przelewu czy też wyciąg z konta. W przypadku kiedy darowizna jest przekazywana w oparciu o akt notarialny, jej zgłoszenia dokonuje notariusz.

Ile można dostać darowizny od rodziców?

W przypadku darowizny od rodziców nie ma górnego limitu kwotowego, gdyż należy ona do tzw. grupy 0, a więc całkowicie zwolnionej z podatku od spadku i darowizn, pod warunkiem zgłoszenia jej do Urzędu Skarbowego poprzez formularz SD-Z2. Jeżeli natomiast nie przekracza ona 9637 złotych, nie wymaga ona składania druku SD-Z2.

Ile razy i co ile lat można otrzymać darowizną pieniężną od rodziców?

Darowiznę od rodziców można otrzymywać wielokrotnie, bez względu na jej wartość. Jeżeli jednak w ciągu 5 lat przekroczy ona w sumie kwotę 9637 złotych, należy dokonać jej zgłoszenia w Urzędzie Skarbowym.

Ile czasu jest na zgłoszenie darowizny od rodziców?

Jeżeli chodzi o darowiznę od rodziców, jej zgłoszenia należy dokonać maksymalnie 6 miesięcy od momentu jej otrzymania, ale wyłącznie w sytuacji kiedy przekracza ona wartość 9637 złotych. W tym celu konieczne jest przedłożenie w Urzędzie Skarbowym druku SD-Z2.

Jak rozliczyć darowiznę od rodziców w PIT?

Ze względu na fakt, iż darowizna podlega ustawie o podatku od spadku i darowizn, nie ma konieczności wpisywania ją do rozliczenia rocznego PIT. Dotyczy ono bowiem wyłącznie przychodów, a za takie darowizna nie jest uznawana, pomimo iż powiększa majątek podatnika.

Darowizna czy testament?

Jeżeli chodzi o kwestie podatkowe, nie ma różnicy czy wybierzemy darowiznę czy testament. W przeciwieństwie do testamentu, który wchodzi w życie dopiero po śmierci darczyńcy, darowizna ma charakter natychmiastowy, jeszcze za jego życia. W przypadku darowizny nieruchomości warto jednak zastanowić się nad tzw. służebnością, czyli dożywotnim prawem do zamieszkiwania danego lokalu. W przeciwnym razie obdarowany może nas np. zmusić do wyprowadzki.

Czy można cofnąć darowiznę?

Kodeks cywilny dopuszcza możliwość odwołania darowizny. Darczyńca może odwołać darowiznę, jeżeli po spisaniu umowy jego własny stan majątkowy uległ drastycznej zmianie, w wyniku której wykonanie darowizny skutkowałoby uszczerbkiem jego własnego utrzymania lub niewywiązywaniem się z obowiązku alimentacyjnego. Można również odwołać darowiznę już wykonaną, w sytuacji kiedy obdarowany dopuści się względem darczyńcy lub jego najbliższych rażącej niewdzięczności. O tym jednak każdorazowo decyzję musi podjąć sąd, nie ma bowiem jasno sprecyzowanych wytycznych co należy uznawać za rażącą niewdzięczność. Co ważne, na ewentualne rozwiązanie umowy darowizny mamy maksymalnie dwa lata od jej wykonania.

Źródła:
  • Kodeks Cywilny, Tytuł XXXIII. Darowizna

Dodaj komentarz

Prawo, Finanse, Newsy

Czym są alimenty natychmiastowe?

Alimenty natychmiastowe ułatwią uzyskanie dodatkowych pieniędzy na dziecko tym rodzicom, którzy czekają na zasądzenie właściwych alimentów. Alimenty natychmiastowe będą przyznawane bez orzeczenia sądu w przeciągu zaledwie kilkunastu dni od momentu...

Czytaj dalej →
Suknie Ślubne

Ceny sukien ślubnych

Dziś chciałam poruszyć jeden z najważniejszych tematów weselnych, zwłaszcza dla Panny Młodej, czyli temat sukni ślubnych i ich cen. Ile kosztują suknie ślubne? Bez wątpienia każda kobieta chce wyglądać oszałamiająco...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo
Enable registration in settings - general