Zaćma u dzieci – jakie są objawy i sposoby leczenia?

Zaćma kojarzy się z chorobą, która pojawia się u osób starszych. Nic bardziej mylnego! Jak się okazuje, może wystąpić również u dzieci – w momencie narodzin lub w pierwszych latach życia. Jak to możliwe? Zaćma u dzieci występuje na skutek przebytych chorób zakaźnych w trakcie ciąży, (np. różyczki, odry), przyjmowanych leków lub ze względu na choroby genetyczne malucha.

Zaćma u dzieci

Zaćma, nazywana również kataraktą należy do najczęściej występujących chorób oczu na całym świecie. Zwykle kojarzona była z chorobą, która dotyka osoby starsze, po 60. roku życia. Tymczasem pojawia się także u dzieci, nawet tych najmłodszych. Podłoże zaćmy może być nabyte, jak i wrodzone. 

Niestety, zaćma często jest przyczyną utraty wzroku u dzieci. Dlatego tak ważne jest jej wczesne wykrycie. Wówczas możliwe jest uzyskanie prawidłowej ostrości obrazu. Bagatelizowana i nieleczona choroba może doprowadzić do zaburzenia widzenia, zeza, niedowidzenia i oczopląsu. Co ważne, lekceważenie choroby przyczynia się do zmniejszenia liczby neuronów w korze wzrokowej i ciałach kolankowatych bocznych. 

Rodzaje zaćmy u dzieci 

Występuje kilka rodzajów zaćmy wrodzonej, które powodują upośledzenie zdolności widzenia. 

Oto one:

• zaćma warstwowa;
• zaćma jądrowa;
• zaćma błoniasta;
• zaćma całkowita;
• zaćma torebkowa przednia i tylna;
• zaćma biegunowa przednia i tylna.

Jakie są przyczyny zaćmy u dzieci? 

Zaćma u dzieci może mieć różne podłoże. Na jej wystąpienie mogą mieć wpływ czynniki egzogenne, jak i genetyczne. Najczęściej do powstania choroby dochodzi na skutek zakażenia wewnątrzmacicznego w trakcie ciąży. Do powstania choroby dochodzi na skutek zarażenia pierwotniakiem powodującym toksoplazmozę, wirusem opryszczki, różyczki, czy świnki. Na zaćmę mają wpływ także leki przyjmowane przez matkę w okresie ciąży, tj.: kortykosteroidy, sulfonamidy, czy leki na promieniowanie jonizujące. 

Tak jak wspomniano powyżej, zaćma może pojawić się również ze względu na czynniki genetyczne, do których zaliczamy galaktozemię, hipokalcemię, chorobę Wilsona (zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowate), czy chorobę Febry’ego. 

Objawy zaćmy u dzieci

Ciężko jest zdiagnozować zaćmę u dzieci, gdyż może objawiać się na wiele różnych sposobów. Wszystko zależne jest od tego, czy choroba obejmuje jedno oko, czy oba. Tutaj ma znaczenie również miejsce zmętnienia soczewki. 

Najczęściej jednak pierwszym i najczęściej zauważalnym przez rodziców objawem jest biała źrenica, która widoczna jest w trakcie znacznego oświetlenia. Wówczas pojawia się tzw. biały refleks źreniczny, a nie czerwony – jak w przypadku zdrowego człowieka. 

Kolejnym objawem zaćmy u dziecka jest odruch palcowo-oczny, który polega na częstym przecieraniu i uciskaniu oczu przez kciuki lub piąstki dziecka. 

Brak zainteresowania pokazywanym przedmiotem również może należeć do pierwszych symptomów zaćmy. 

Niekiedy też choroba jest bezobjawowa. Wówczas do jej rozpoznania dochodzi na etapie wieku przedszkolnego. 

Jak leczyć zaćmę u dzieci?

Główną formą leczenia zaćmy u dzieci jest operacja, podczas której dochodzi do wszczepienia sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. Nie jest to jednak zawsze konieczne. Operacja zaćmy u dzieci i dobór odpowiedniej soczewki są trudniejsze, aniżeli u osób dorosłych. Główna przyczyna tkwi w szybkim wzroście gałki ocznej i intensywnej akomodacji oka.