Gra w statki na kartce: klasyczna, prosta gra dla wszystkich

Gra w okręty

Gra w okręty, inaczej gra w statki lub bitwa morska albo wojna morska, to popularna gra, której początki datuje się na I wojnę światową. Niektórzy uważają, że wywodzi się od francuskiej gry pt. “L’Attaque”, jeszcze inni zrównują ją z tzw. “Ballisindą”, w którą mieli grać rosyjscy oficerowie jeszcze na długo przed I wojną światową. Pierwszą komercyjną wersję gry w statki wypuszczono na rynek pod nazwą “Salvo”, a wydarzyło się to w 1931 roku w Stanach Zjednoczonych za sprawą marki Starex.

Inne wersje gry publikowane były pod koniec lat 30-tych, a także 40-tych, włączając w to takie tytuły jak “The Battleship Game” (Wojna statków) firmy Strathmore Company’s Combat, “A Game of Naval Strategy” (Morska strategia) firmy Milton Bradley’s Broadside i  “Naval Combat” (Morska bitwa) firmy Maurice L. Freedman’s Warfare. Wyprodukowano nawet alternatywną wersję dla statków, skupiającą się strategicznym rozmieszczaniu samolotów – jednak nie przyjęła się równie dobrze, jak morska.
Wszystkie wymienione tytuły sprzedawane były w pudełkach zawierających odpowiedni zapas wydrukowanych kart z planszami do gry.

Przełomem dla gry w statki bez wątpienia był rok 1967, kiedy to firma Milton Bradley zaprezentowała wersję gry, która zawierała plansze i plastikowe miniaturki statków. Niedługo potem firma rozbudowała podstawową wersję gry o wyspy – zasady gry były odrobinę inne i nie cieszyły się szczególną popularnością.

Gra w statki: zasady ogólne

Z pewnością pokoleniu trzydziestolatków nie trzeba dokładnie przypominać, jak się gra w statki. Jednak zawsze wątpliwości wzbudza wielkość planszy i ilość okrętów, która ma na niej być rozmieszczona. Aby uniknąć jakichkolwiek nieporozumień, przypominamy zasady gry w statki. Na początek będziemy potrzebować dwóch kartek w kratkę i dwóch długopisów. Grający powinni siedzieć w oddaleniu od siebie, aby nie widzieć kartki przeciwnika.

Gra w statki jest grą strategiczną, polegającą na jak najszybszym “zatopieniu” okrętów przeciwnika, jednocześnie nie pozwalając na zatopienie własnych. Bez wątpienia wiele zależy tutaj od szczęścia, jednak nie bez znaczenia jest również pewien spryt w planowaniu rozmieszczenia własnych okrętów.

Gra w statki: na kartce czy planszy?

Gra może być przeprowadzana zarówno na kartkach papieru, jak i wspomnianych specjalnych planszach – jednak narysowanie ich nie jest trudne. Każdy z graczy powinien mieć przed oczami dwie plansze o tej samej wielkości. Zwyczajowo jest to 10 na 10 kratek (lub pól). Kolumny powinny zostać oznaczone współrzędnymi, za które przyjmuje się litery – od A do J. Z kolei wiersze – liczbami od 1 do 10.
Jedna plansza przeznaczona jest na narysowanie przez gracza swoich statków. Druga służy do oznaczania nietrafionych strzałów w statki przeciwnika oraz oznaczenia trafionych okrętów. Statki mogą być ustawiane w pionie i poziomie, nie mogą stykać się ze sobą bokami ani rogami. Większość graczy przyjmuje również, że nie mogą być “zakręcone” czyli przypominać litery L. To ważne, aby ustalić tego typu niuanse na początku rozgrywki.

Okręty są różnej wielkości, przeważnie najwięcej jest tych mniejszych. Gra przebiega naprzemiennie: najpierw jeden z graczy oddaje strzał, jeśli uda się mu trafić, może kontynuować “strzelanie” do momentu, aż chybi. Zatopienie statku ma miejsce, kiedy wszystkie kratki symbolizujące ten okręt zostaną “trafione” przez drugiego gracza. Przyjęło się, że o oddaniu nietrafionego strzału druga osoba informuje strzelającą słowem “pudło”. Strzał trafiony może być skomentowany stwierdzeniem “trafiony” lub “trafiony-zatopiony”.

Jak planować strategię w grze w okręty?

Gra w statki na papierze czy w komputerze wiele się nie różni: bardzo istotne jest przemyślenie sprytnego rozmieszczenia okrętów. Niektórzy przyjmują strategię, aby wszystkie statki zgrupować niemal w jednym miejscu (oczywiście z zachowaniem przepisowych odstępów tak, aby się nie stykały). Inni rozmieszczają je bardzo równomiernie licząc na to, że przeciwnik będzie spodziewał się chaotycznego planu.

W strzelaniu do statków przeciwnika bardzo ważne jest prawidłowe oznaczanie na planszy dokonanych już strzałów tak, aby nie wykonywać ich ponownie. Zwyczajowo gracze stawiają kropkę w miejscu, do którego oddali strzał, ale nie trafili. Miejsce, do którego strzał został oddany  i trafił w statek, zaznacza się kratką. Jeśli nie był to jednomasztowiec (gdyby był, gracz musiałby poinformować o tym mówiąc”trafiony-zatopiony”), kolejnym krokiem powinno być oddanie strzału w miejsce nad, pod, albo na lewo lub na prawo od trafionego. Pozostałe (“na skos” od trafionego strzału) można od razu oznaczyć jako “pudła”. W tych miejscach bowiem, zgodnie z zasadami, przeciwnik nie mógł umieścić statku.

Rodzice pytają o grę w statki:

Gra w statki. Ile statków narysować?

W standardowej grze na planszach 10 na 10 przyjmuje się, że każdy z graczy dysponuje flotą złożoną z:

• jednego czteromasztowca o wielkości czterech kratek
• dwóch trójmasztowców o wielkości trzech kratek
• trzech dwumasztowców o wielkości dwóch kratek
• czterech jednomasztowców o wielkości jednej kratki.

Co rozwija gra w statki?

Gra w statki bez wątpienia rozwija umiejętność strategicznego myślenia oraz spostrzegawczość. To dobry sposób na naukę tych zdolności przez najmłodszych. Maluchy, które dopiero poznały litery alfabetu i cyfry, mogą w ten sposób dodatkowo ćwiczyć nowo nabytą umiejętność. Dodatkowo bitwa morska to świetny sposób na spędzenie wolnego czasu, co więcej, doskonale sprawdza się w chwilach, gdy nie ma możliwości na dużą aktywność ruchową. Niewielkie wymagania gry (kartki i długopisy) łatwo spełnić w każdych warunkach: w podróży, w kolejce u lekarza czy na przerwie w szkole.

Ile kratek powinna mieć plansza do statków?

Standardowo plansza do gry w statki ma 10 na 10 kratek. Oczywiście jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby ją zwiększyć i tym samym, wydłużyć rozgrywkę, jeśli zachodzi taka potrzeba.