Rozwód rodziców to dla każdego dziecka prawdziwy dramat. I choć trudna sytuacja w związku sprawia, że dorosłym ciężko jest skupić się na potrzebach małego człowieka, warto postarać się, by maluch nie odpokutował rozpadu rodziny chociażby regresem w rozwoju.
Wpływ rozwodu na psychikę dziecka
Dzieci po rozwodzie rodziców mogą przechodzić swego rodzaju bunt, wyizolować się z życia społecznego lub nawet cierpieć z powodu zaburzeń rozwojowych. Po rozstaniu rodziców pojawiają się np. kłopoty ze snem, rozdrażnienie, obawa przed porzuceniem, brak apetytu, moczenie nocne, jąkanie, ssanie kciuka, wzmożona chęć przytulania się czy tiki nerwowe. W pełnej napięcia sytuacji, gdy dorośli są skupieni na swoim konflikcie mogą nie zauważyć pierwszych alarmujących sygnałów. Wyprowadzka mamy lub taty to dla malca bardzo bolesne przeżycie.
Jak dzieci w różnym wieku przeżywają rozwód rodziców?
Każde dziecko bardzo przejmuje się rozpadem rodziny. Rozwód widziany oczami dziecka wygląda różnie w zależności od wieku brzdąca. Kiedy ma mniej niż 4 lata, nie do końca rozumie zaistniałą sytuację, przez co może obwiniać się za rozwód rodziców. Czuje się samotny i opuszczony, ale wciąż żyje nadzieją, że wrócicie do siebie. Obawa, że na zawsze straciło tatę lub mamę może prowadzić do autoagresji lub wrogości wobec rodzeństwa, innych dzieci lub nauczycielki.
Starsze dziecko także liczy na to, że wrócicie do siebie. Bywa, że chcąc pomóc stara się aranżować wspólne spotkania, a czasami złości się na tego rodzica, którego obwinia za rozpad związku. Maluch bardzo tęskni za rodzicem, z którym nie mieszka. Jest smutny, często płacze i ma napady lęku, który budzi go nawet w nocy. Dziecko obawia się też, że znikną nawet ci dorośli, którzy nadal z nim mieszkają.
Sprawdź: Kiedy się rozwieść?
Nie angażuj dziecka w swoje problemy.
Gdy dorośli się rozstają i chcą, by dziecko jak najmniej cierpiało z powodu rozwodu, powinni zadbać o to, by maluch nie był świadkiem kłótni. Rozwód rodziców wpływa nawet na niemowlę. Dziecko, które do tej pory wychowywało się w spokojnym i przytulnym domu dostrzega, że coś się zmieniło. Maluszek chłonie sytuacje i nastroje rodziców niczym gąbka! Nawet tak małe dziecko widząc smutek lub złość jednego z rodziców zaczyna płakać. Próbuje tak zwrócić na siebie uwagę zajętych konfliktem rodziców. Skupiając się wyłącznie na problemach w związku wyrządzacie dziecku wielką przykrość – maluszek czuje się zaniedbany, a przez to może mieć problem z budowaniem poczucia własnej wartości w kolejnych latach.
9 zasad, które powinny obowiązywać podczas rozwodu rodziców
- Choć nie potraficie się już porozumieć, rozwodzicie się tylko ze sobą, a nie z dzieckiem. Jak najszybciej ustalcie, jak będzie wyglądał podział opieki i obowiązków. Z kim maluch zamieszka i kto będzie odbierał go z przedszkola czy szkoły. Dziecko powinno wiedzieć z kim zostanie po rozwodzie i jak często będzie widywać drugiego rodzica.
- Dla dziecka ważny jest kontakt z obojgiem rodziców. Nie utrudniaj mu go i nie traktuj maluszka jako oręża w walce z byłym małżonkiem.
- Jeśli papiery rozwodowe już czekają na rozpatrzenie w sądzie, nie dawaj dziecku zbędnej nadziei. To niepotrzebnie przedłuży lęk i sprawi, że malec będzie żył w ciągłej niepewności. Najgorsza prawda jest lepsza od słodkich kłamstw, z którymi i tak trzeba będzie się zmierzyć.
- Pokazuj dziecku, jak bardzo je kochasz i postaraj się ograniczyć liczbę stresujących sytuacji. Przy tylu zmianach staraj się zachować zapewniające poczucie bezpieczeństwa codzienne rytuały: ta sama pora posiłków, zasypiania, dotychczasowe przedszkole.
- Nawet jeśli wydaje ci się, ze twój maluch jest wyjątkowo duży i inteligentny, nie czyń z niego swojego powiernika. Choć jest ci ciężko i nie radzisz sobie z rzeczywistością, uważaj też podczas rozmów z przyjaciółmi. Dziecko nie powinno słyszeć ich treści. Myślenie, że „ono nic nie rozumie” jest błędem!
- Rozwód rodziców to dla dziecka ogromny stres, ale jeszcze większą traumą jest wielomiesięczna walka o prawa do opieki nad dzieckiem. Jeśli nikt nie chce w tym sporze ustąpić, zamiast zasłaniać się dobrem dziecka, skorzystajcie z pomocy psychologa. Pomoże wam określić, z kim malcowi będzie lepiej po rozstaniu rodziców.
- Nie zawsze rozwód przebiega bez problemów, a drugi rodzic płaci na czas alimenty. Zdarza się, że nie robi tego w ogóle. Jeśli tak, należy zawalczyć o prawa dziecka w sądzie – nie ma żadnego powodu, by w imię samodzielnego radzenia sobie z codziennością zdejmować z drugiego rodzica odpowiedzialność za dziecko.
- Dziecko potrzebuje systematycznych kontaktów z obojgiem rodziców. Nie należy ich zabraniać ani ograniczać. Nie możesz też zapominać o umówionych spotkaniach z maluszkiem i zawsze stawiać się na czas.
- Maluch musi mieć chwilę na to, by oswoić się z rozstaniem rodziców. Uważaj więc zawierając nowe związki – dziecko będzie przeżywać je znacznie bardziej, niż mogłoby ci się wydawać. Może cierpieć i rywalizować o ciebie z nowym partnerem. Pozwól mu oswoić się z nową sytuacją i rozwodem rodziców, zanim poinformujesz malucha, że idziesz na randkę.
Rodzice po rozwodzie
Dziecko stale was obserwuje. Pamiętajcie o tym! Powinno widzieć, że nadal się szanujecie, ale nic więcej. Nawet jeśli jesteście w dobrych stosunkach, nie okazujcie sobie nadmiernej czułości. Maluch może pomyśleć, że wkrótce do siebie wrócicie i wszystko będzie jak dawniej. Wyprowadzenie go z błędu będzie dużym rozczarowaniem. Wyznaczcie sobie pewne zasady i trzymajcie się ich: nie kłóćcie się przy dziecku, nie używajcie niecenzuralnych słów, ale też nie przytulajcie. Zachowanie rodziców (również po rozwodzie) jest wzorem, według którego w dorosłym wieku maluch będzie budował swoje związki.
Rozstanie rodziców a małe dziecko
Biorąc pod uwagę rozstanie, trzeba się liczyć z tym, że po rozwodzie jedno z rodziców musi zastąpić dziecku dwoje. Nawet jeśli drugi rodzic będzie angażował się w sprawy malca, to na tym, który z nim zamieszka będzie ciążyć pełna odpowiedzialność za codzienne odrabianie lekcji, zawożenie do szkoły, podejmowanie bieżących decyzji, ale też wspieranie, gdy zauważą negatywny wpływ rozwodu na dziecko. To trudne zadanie, zwłaszcza w pojedynkę. Jeśli z jakiegokolwiek powodu nie możesz sobie poradzić po rozstaniu rodziny pamiętaj, że masz prawo prosić o pomoc byłego partnera.
