Barbórka to tradycyjne święto górnicze, znane też jako Dzień Górnika. Obchodzone jest bardzo hucznie – wiąże się z nim też wiele kultywowanych do dziś zwyczajów. Górnicy – ubrani w odpowiedni mundur – przechodzą ulicami przy dźwiękach orkiestry. Od kilku dekad w dniach poprzedzających święto organizowane są też tak zwane “karczmy piwne”. Skąd tak naprawdę wzięła się Barbórka i kiedy to święto przypada?
Barbórka – co to jest?
Barbórka (dawniej “Barburka”) to Dzień Górnika. W Polsce święto to obchodzone jest 4 grudnia, w dniu świętej Barbary z Nikomedii, która jest patronką górników, dobrej śmierci i trudnej pracy. Zgodnie z tradycją, Barbórce towarzyszą huczne obchody. Jest to bowiem święto nie tylko samych górników (choć z nimi jest przede wszystkim kojarzone), ale też geologów i wszystkich osób, które wykonują zawody związane z poszukiwaniem paliw kopalnych, czyli również ropy naftowej czy gazu.
Święto Barbórki to czas bardzo szczególny na terenach, na których mieszkają i pracują górnicy. Wówczas można zobaczyć górników w paradnych strojach – mundurach i specjalnych czapkach, zwanych czako, z dwoma narzędziami-symbolami branży: pyrlikiem i żeloskiem, skrzyżowanymi na czapce. Czapki górnicze mają również pióropusz. Barbórka – zgodnie z tradycją – rozpoczyna się uroczystą mszą w kościele lub w cechowni. Następnie górnicza orkiestra maszeruje grając przez zamieszkane przez górników osiedla, a także pod domami dyrekcji. Rodziny górnicze uczestniczą też w różnorakich balach, koncertach i spotkaniach, organizowanych tego dnia. W dniach poprzedzających Barbórkę można uczestniczyć w tak zwanych “karczmach piwnych”, które pojawiły się na stałe w latach 80′ XX wieku.
W czasie tych spotkań do grona górników przyjmowani są młodzi adepci. Wszytko odbywa się starym zwyczajem, wywodzącym się jeszcze z czasów średniowiecznych. Najpierw uroczyste ślubowanie, później symboliczny skok przez skórę, uderzenie szpadą po ramieniu adepta przez Lisa major (to doświadczony i zasłużony górnik, który pełni rolę mistrza ceremonii), a następnie przypasanie skóry górnikowi przez Lisa major. Wówczas adept przyjmowany jest do stanu górniczego.
Zobacz też: Wierszyki, przysłowia i życzenia na barbórkę
Kiedy jest Barbórka?
Barbórka jest obchodzona 4 grudnia. Skąd wzięła się akurat ta data? Święta Barbara stała się patronką górników, ponieważ – zgodnie z legendą – w czasie ucieczki przed okrutnym ojcem, który nie zaakceptował, że zmieniła wiarę na chrześcijańską, znalazła schronienie wśród skał. Skały rozstąpiły się przed nią. Właśnie dlatego wstawiennictwa świętej męczennicy wypatrują górnicy, którzy na co dzień zmagają się z niebezpieczeństwem pod ziemią. Figurę świętej Barbary można znaleźć na każdej kopalni. Warto wiedzieć, że święta Barbara jest nawet patronką Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Jej wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 4 grudnia – właśnie dlatego Dzień Górnika przypada właśnie w tym dniu.
Poznaj: Życzenia świąteczne dla dzieci
Gify na Barbórkę
Barbórka to święto, z okazji którego można komuś wysłać najserdeczniejsze życzenia. Tego dnia świętują przede wszystkim górnicy oraz kobiety o imieniu Barbara, ale nie tylko – Barbórka to również święto wszystkich osób, które zawodowo poszukują paliw kopalnych. Święta Barbara jest zaś patronką między innymi architektów, artylerzystów, cieśli, dzwonników, tkaczy, kowali, flisaków czy wytwórców sztucznych ogni.
Z tego względu w tym dniu można wysłać wielu osobom piękne życzenia – w dedykowanej kartce, e-mailem czy SMS-em. Bardzo popularne są też specjalne gify na Barbórkę. Mogą przedstawiać górników, kopalnię, węgiel oraz życzenia. Jeśli ma się w rodzinie czy wśród znajomych górnika, warto wysłać takie życzenia do tej osoby, dziękując tym samym za ciężką pracę. Znajdziemy też specjalne gify z życzeniami dla kobiet o imieniu Barbara.
Zobacz również: Życzenia bożonarodzeniowe [krótkie, piękne, śmieszne, mądre i religijne]
Barbórka w przedszkolu
Barbórka obchodzona jest hucznie przede wszystkim na terenach górniczych, jednak warto o tym dniu mówić dzieciom i młodzieży w całej Polsce. W ten sposób można zaprezentować im ów ciekawy i jednocześnie niebezpieczny zawód. To interesujący pomysł na świętowanie w przedszkolu. Można przygotować prezentację multimedialną lub po prostu opowiedzieć o świętej Barbarze i o pracy górnika. Dzieci mogą poznać symbolikę górniczego godła, a nawet samodzielnie zrobić czapeczki z papieru. Mogą również wykonać specjalne kartki na Barbórkę, które zostaną później wręczone lub wysłane górnikom. To także doskonała okazja by opowiedzieć o węglu, jego wydobywaniu i zastosowaniu.
Jeśli to możliwe, do przedszkola można zaprosić górnika, która sam najlepiej opowie o swojej pracy i zwyczajach barbórkowych. Można też zaprosić kilku górników. Dzieci mogą z tej okazji przygotować wierszyki związane z Barbórką i wygłosić je. Nie może zabraknąć solidnej porcji życzeń dla górników. Na koniec spotkania warto zrobić pamiątkowe zdjęcie, które znajdzie swoje miejsce w przedszkolu i którym można się pochwalić na stronie internetowej placówki. Takie zajęcia na pewno będą interesujące dla dzieci, a przy tym mają wartość edukacyjną. Naukę można zaś łatwo połączyć z dobrą zabawą.
