Jak zrobić maseczkę na usta? Czy domowej roboty maseczka na twarz działa?

Domowa maseczka na twarz: ochrona czy placebo?

W 2009 roku, po zakończeniu pandemii grypy H1N1 naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge podjęli się sprawdzenia, na ile domowej roboty maseczki są w stanie powstrzymywać rozprzestrzenianie się wirusa. Powodem rozpoczęcia badań było przekonanie, że w czasie pandemii o globalnym zasięgu, zapotrzebowanie na klasyczne maseczki N95 będzie większe, niż ich podaż. Jak się okazało 11 lat później – mieli rację. Szycie maseczek na twarz w domu z dostępnych materiałów może wydawać się dość szalonym pomysłem. Jednak dane ewidentnie wskazują, że takie “ręcznie robione” maseczki spisują się całkiem dobrze. Ponadto są bardzo tanie, proste w wykonaniu i pozwalają na bycie niezależnym od zatowarowania aptek.

Badacze poprosili wolontariuszy, aby samodzielnie przygotowali maseczki używając zwykłych bawełnianych podkoszulków i maszyny do szycia. Następnie w tak powstałe maseczki z dużą mocą “strzelano” bakteriami o wielkości 1 mikrona i mierzono, jak wiele z tych bakterii zostanie zatrzymanych przez barierę wytworzoną przez maskę. Okazało się, że taka domowej roboty maseczka wykonana z podkoszulka może zatrzymać aż 69% bakterii tej wielkości. Maska chirurgiczna wypada w takim teście oczywiście lepiej, ale również nie osiąga 100 procentowej skuteczności (tylko 97%). Dużą efektywnością odznacza się również torebka z odkurzacza (95%) i gęsto tkana ścierka kuchenna (83%).

Co jednak w przypadku wirusów o średnicy mniejszej, niż mikron? Test powtórzono z bakterią o wielkości 0,02 mikrona (5 razy mniejszą od koronawirusa, którego średnica wynosi 0,1 mikrona). W tym teście ponownie obyło się bez niespodzianek, jeśli chodzi o zwycięzcę: najlepiej chroniąca okazała się maseczka chirurgiczna (89% przechwyconych bakterii). Co ciekawe, jej wynik nie odbiegał jednak znacząco od zwykłej papierowej torebki do odkurzacza (86% skuteczności!), podkoszulek bawełniany okazał się skuteczny w 70%, a poszewka na poduszkę – w 57%. Zatem odpowiedź na pytanie czy warto własnoręcznie zrobić maseczkę ochronną wydaje się oczywista – tak! Z braku dostępnych profesjonalnych masek, można z powodzeniem wykonać w domu maseczkę, która będzie zadowalająco spełniała swoją funkcję.

Jak uszyć maseczkę na usta? Wykrój jest potrzebny?

Najlepszym materiałem na uszycie domowej maseczki ochronnej będzie dobrej jakości bawełna. Nie tylko osiąga dobre wyniki w testach, jak ten opisany powyżej, ale jest trwała, można ją prać i jest wygodna w użytku. Komfort oddychania przez domowej roboty maseczkę bawełnianą jest całkiem wysoki, w przeciwieństwie do np. oddychania przez worek do odkurzacza, który co prawda w testach osiąga lepsze wyniki, jednak w praktyce może być znacznie bardziej uciążliwy w użytku.

Aby maseczka dobrze spełniała swoją funkcję, musi szczelnie przylegać do twarzy. Dlatego jeśli nie mamy zbyt dużego doświadczenia z szyciem, warto skorzystać z gotowego wykroju i jednego z tutoriali na YouTubie, pokazującego jak uszyć maseczkę ochronną. Wykrój można znaleźć na blogach o tematyce krawieckiej i na stronach magazynów specjalizujących się w tworzeniu wykrojów. Obecnie w sieci pojawia się coraz więcej tego typu materiałów pokazujących, jak uszyć maseczkę bawełnianą krok po kroku. Dzięki tego typu inicjatywom możliwe jest również wykonywanie maseczek w większych ilościach i przesyłanie ich do potrzebujących, także personelu szpitali.

Z czego uszyć maseczkę na twarz?

• gęsto tkana bawełna (wymiary maseczki ochronnej powinny być dostosowane do osoby noszącej, jednak generalnie przyjmuje się, że dla dorosłego kawałek materiału potrzebny do wykonania maseczki to 40 na 40 cm),
• gumka szerokości 5 mm i długości 50 cm,
• cienki drucik (np. florystyczny lub do majsterkowania) długości 25 cm,
• nici, igły, linijka lub centymetr krawiecki.

Niektóre, bardziej zaawansowane wykroje posiadają specjalną kieszonkę przeznaczoną na dodatkowy filtr – np. taki, jak te stosowane w maskach antysmogowych, albo wykonany po prostu z flizeliny.

Jak uszyć maseczkę na usta bez maszyny?

A co w sytuacji, gdy nie mamy maszyny do szycia lub uważamy, że uszycie takiej maski nas przerasta? Proste maseczki można wykonać również ręcznie – ostatecznie ścieg nie musi być prosty i estetyczny. Ważne, aby spełniał swoją funkcję i mocował gumkę. W internecie można natrafić na porady, jak wykonać jednorazowe maseczki, które mają być ratunkiem w sytuacjach kryzysowych. Ich autorzy sugerują, że zwykły ręcznik papierowy oraz gumki recepturki spełnią swoją funkcję. Niestety specjaliści są zgodni, że tego typu maseczki nie stanowią żadnej bariery dla wirusa i – co istotne – nie tyle z powodu materiału, z jakiego są wykonane, ale kształtu. Ochronna maseczka na twarz powinna ściśle do niej przylegać tak, aby powietrze wciągane do nosa i ust przepływało wyłącznie przez nią. Dlatego do wykonania domowej roboty bawełnianych maseczek używa się drucika – dzięki niemu możliwe jest wykonanie “zacisku” na nos. W przypadku kawałka papieru jego przymocowanie ściśle do twarzy jest zwyczajnie niemożliwe lub wyjątkowo trudne.

W sytuacjach kryzysowych znacznie lepiej od kawałka papierowego ręcznika i recepturek sprawdzi się chusta bawełniana, szal czy w skrajnym przypadku koszulka, którymi należy możliwie najszczelniej otulić usta i nos.

Wymiary maseczki ochronnej

Najbardziej skuteczna maska ochronna to taka, której wymiary dopasowane są do osoby, która ją nosi. Maseczka powinna przylegać do twarzy i nie przepuszczać powietrza po bokach oraz z góry i z dołu.
Najczęściej spotykane maseczki mają wymiary:

• Wymiary złożonej maseczki: 22 cm x 11 cm
• Wymiar maseczki rozłożonej: 27 cm x 16 cm

Domowej roboty ochronna maseczka – jak długo można ją nosić?

Nawet najwyższej jakości profesjonalna maska ochronna nie będzie stanowić odpowiedniego zabezpieczenia, jeśli nie będziemy stosować jej zgodnie z zasadami higieny. Każdą maskę ochronną należy ściągać bez dotykania materiału przylegającego do twarzy! W celu zdjęcia maseczki powinno się naciągnąć gumki za uszami lub chwycić za wiązanie (zależy od typu maski). Zużytą maseczkę jednorazową wyrzuca się bezpośrednio do kosza na śmieci. Wielorazową należy wrzucić do pralki lub pojemnika z wodą i detergentem. W obu przypadkach po pozbyciu się maseczki trzeba dokładnie umyć ręce.

Wielorazowe maseczki bawełniane mogą być noszone tak długo, dopóki nie zrobią się wilgotne. Zaleca się jednak nie doprowadzanie do tego stanu – zwykle trwa to do kilku godzin, w zależności od intensywności wysiłku i temperatury otoczenia. Należy unikać dotykania maseczek w trakcie ich noszenia, ponieważ wszystkie zanieczyszczenia, w tym zarazki, znajdują się na ich powierzchni. Jeśli zdarzy nam się dotknąć maseczki, bezzwłocznie należy umyć ręce. W trakcie noszenia maseczki nie można przesuwać jej na czoło czy szyję celem napicia się czy spożycia posiłku. Wszystkie tego typu manewry wokół maski zupełnie zaprzeczają sensowi jej noszenia.

Wielorazowe maseczki bawełniane powinny być prane w 60 stopniach z użyciem detergentu, a następnie przeprasowane. Warto mieć jednak na uwadze, że noszenie maseczek chociaż znacząco zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa, nie stanowi całkowitej ochrony.