Zez u noworodka: przyczyny, rodzaje zeza i leczenie. Sprawdź, dlaczego noworodek zezuje!

Zez u noworodka jest dość częstą przypadłością. Zezowanie u niemowlaka w większości przypadków jest zjawiskiem fizjologicznym, które mija samoistnie. Wiąże się z niedojrzałością układu nerwowego. Stan ten wymaga jednak obserwacji i konsultacji okulistycznej, jeżeli utrzymuje się powyżej 12. tygodnia życia. Dzięki szybkiemu wdrożeniu leczenia zeza można uniknąć groźnych dla zdrowia powikłań.

Noworodek zezuje: czy to powód do zmartwień?

Zez to jedna z wad oczu, której przyczyną jest osłabienie mięśni odpowiadających za ruchy gałek ocznych. Z tego powodu kąt patrzenia jednego oka względem drugiego nie jest prawidłowy – w warunkach fizjologicznych tęczówki u osoby w każdym wieku powinny być ustawione na wprost. Z powodu zeza zostaje zaburzone tzw. widzenie stereoskopowe – odległość, głębia i zależności przestrzenne między obiektami. Wyróżnia się zeza jednoocznego lub obuocznego oraz wrodzonego i nabytego. Zez wrodzony może być dziedziczony po rodzicach.

Zez jest wadą gałki ocznej, która może prowadzić do groźnych powikłań. Z tego powodu rodzice zawsze martwią się, kiedy zauważą, że noworodek robi zeza. Należy wiedzieć, że takie zjawisko jest naturalne u tak małych dzieci i nie trzeba się nim martwić, a jedynie obserwować. Zez u noworodka bierze się stąd, że jego organizm dopiero uczy się koordynować ruchy gałek ocznych i skupiać wzrok na jednym przedmiocie. Około 3. miesiąca życia maluch zaczyna wodzić wzrokiem za przedmiotami w pełnym zakresie. I do tego momentu może zdarzyć się, że pojawi się u niego zez fizjologiczny.

Natomiast zezowanie u noworodka, które utrzymuje się powyżej 12. tygodnia życia wymaga konsultacji okulistycznej i wdrożenia natychmiastowego leczenia. Do niedawna uważano, że nie należy robić nic dopóki dziecko nie ukończy 2 lat. Obecnie zalecane jest rozpoczęcie działań terapeutycznych w momencie postawienia diagnozy.

Rodzaje zeza u noworodka

Gdy zauważymy uciekające oko u niemowlaka lub dziecka, należy określić jaki jest charakter wady. Wyróżnia się kilka rodzajów zeza u noworodka i starszego dziecka. Pierwszym ważnym kryterium jest to, czy ucieka jedno oko czy oba. Zez jednym okiem określa się jako jednostronny. Natomiast, gdy zezuje raz jedno, a innym razem drugie oko – naprzemienny.

Ze względu na kierunek ustawienia oka wyróżnia się:

  • zez zbieżny (naprzemienny lub jednostronny) – zez zbieżny u niemowlaka oznacza odchylenie oka w kierunku nosa,
  • zez rozbieżny (naprzemienny lub jednostronny) – oko jest odchylone w stronę ucha.

Oko może być odchylone również ku górze lub do dołu. Najczęstszą postacią jest zez zbieżny akomodacyjny, czyli związany z nieprawidłowym skupianiem ostrości wzroku. Występuje wspólnie z dalekowzrocznością. Uciekające oko u dziecka może mieć stały kąt odchylenia lub zmieniać się. Wadę dzieli się także na:

  • zez jawny – widoczny przez cały czas,
  • zez ukryty – zez jest widoczny podczas pracy tylko jednego oka,
  • zez pozorny – wrażenie zeza jest spowodowane budową anatomiczną twarzy, w rzeczywistości oczy są ustawione prawidłowo, a wada nie występuje.

Przyczyny zeza u noworodka

Przyczyny zeza u dzieci mogą być różne. Badacze uważają, że duże znaczenie w pojawieniu się wady mają:

  • czynniki genetyczne,
  • nieprawidłowa budowa anatomiczna gałki ocznej i otaczających jej struktur,
  • zaburzenia neurologiczne,
  • nieprawidłowe widzenie w jednym oku,
  • wszelkiego rodzaju urazy mechaniczne.

Dziecko zezuje także w wyniku zmian zapalnych w obrębie narządu wzroku. Najczęstsze przyczyny zeza u noworodka to osłabienie mięśni, które odpowiadają za poruszanie gałką oczną. W momencie chęci skupienia wzroku na jednym przedmiocie, nie napinają się wystarczająco, co powoduje “uciekanie” jednej lub obu gałek ocznych.

Wrodzone choroby, które powodują zeza u dzieci to:

  • zaburzenia refrakcji i akomodacji – krótkowzroczność lub dalekowzroczność,
  • siatkówczak – wewnątrzgałkowy nowotwór złośliwy,
  • zaćma,
  • stwardnienie rozsiane.

Jak wcześniej wspomniano do 12. tygodnia życia, kiedy niemowlę robi zeza, uznaje się to za zjawisko fizjologiczne. Jest ono związane z niedojrzałością układu nerwowego, który dopiero przystosowuje się do skupiania wzroku, wodzenia nim za przedmiotami i odbierania różnego rodzaju bodźców z zewnątrz. Niemowlę ma także osłabione mięśnie odpowiadające za ruch gałek ocznych, przez co trudno jest je utrzymać w odpowiednim ułożeniu. Z czasem stają się one silniejsze i zwiększają swoje napięcie.

Badanie zeza u dzieci

Na fakt, że niemowlę zezuje najczęściej uwagę zwracają rodzice lub lekarz pediatra. Jeżeli dziecko jest młodsze niż 3 miesiące, należy je jedynie obserwować, natomiast starsze dziecko powinno być zbadane przez lekarza okulistę dziecięcego, ponieważ w leczeniu zeza i jego powikłań duże znaczenie ma wczesne wdrożenie terapii. Noworodek powinien być także skonsultowany ze specjalistą wcześniej, jeżeli poza zezowaniem występują inne objawy, widoczne wady anatomiczne narządu wzroku i oczodołu, brak ruchów gałki ocznej lub kąt zeza jest duży.

Przeprowadzenie badania zeza u dzieci może być trudne, ze względu na brak współpracy malucha z lekarzem okulistą. Istnieje kilka metod, które są pomocne przy stwierdzeniu zaburzeń widzenia u niemowląt. Pierwszym sposobem jest skiaskopia – diagnosta kieruję w oko wiązkę światła w odległości około 50 cm, następnie obserwuje zmiany oświetlenia źrenicy i powstający na niej cień. Jeżeli dodatkowo posługuje się specjalnymi soczewkami o różnej mocy, jest w stanie dokładnie stwierdzić ile wynosi wada. U niemowląt często wykorzystuje się również plansze z obrazkami i obserwuje reakcję dziecka. Niektórzy specjaliści wykonują także test Langa lub test Muchy – służące do określenia widzenia stereoskopowego. Dodatkowo wykonuje się badanie dna oka w celu wykluczenia np. nowotworu. Diagnoza jest zwykle stawiana na pierwszej wizycie. W niektórych przypadkach konieczne są konsultacje u innych specjalistów.

Na co dzień rodzice dziecka powinni zwracać uwagę przede wszystkim na to, czy:

  • oko (lub oboje oczu) zbacza w prawą lub lewą stronę,
  • czy oczy są ustawione równolegle, na wprost,
  • czy dziecko mruży oczy podczas patrzenia na przedmiot, który znajduje się dalej,
  • czy dziecko przekrzywia głowę, patrząc w dal,
  • czy podczas chęci skupienia wzroku niemowlę zamyka jedno oko,
  • czy niemowlę skupia wzrok na zabawce lub twarzy rodzica.

Leczenie zeza u noworodka

Leczenie zeza u niemowląt do 3. miesiąca życia nie jest wymagane, ponieważ jest to zaburzenie fizjologiczne. U starszych dzieci należy je rozpocząć tuż po postawieniu diagnozy. Leczenie zeza akomodacyjnego polega na zastosowaniu okularów korekcyjnych. Dziecko zaczyna widzieć prawidłowo, dzięki czemu oczka nie uciekają w momencie skupiania wzroku. Ważne są także okresowe kontrole w poradni okulistycznej.

Natomiast leczenie zeza u starszych dzieci polega w głównej mierze na odpowiedniej gimnastyce chorego oka. Specjalista zaleca ćwiczenia na uciekające oko, które są indywidualnie dostosowane do rodzaju wady i wieku malucha. Zwykle, przy wczesnym rozpoczęciu leczenia oraz współpracy rodziców i dziecka z lekarzem, obserwuje się pozytywne efekty terapii i całkowite wyleczenie zeza. Niepodjęcie leczenia może skutkować koniecznością zabiegu operacyjnego w dorosłym życiu.

 

Dodaj komentarz

Noworodek, Choroby noworodków, Zdrowie noworodka

Katar u noworodka – przyczyny, jak leczyć?

Katar u noworodka, zwłaszcza jeśli to jest pierwsze dziecko, budzi trwogę u rodziców. Tak małe dziecko oddycha głównie przez nosek więc wydzielina w nosie utrudnia mu nabieranie powietrza. Maluch jest...

Czytaj dalej →
Zdrowie noworodka, Pielęgnacja noworodka

Jak prawidłowo dbać o skórę noworodka?

Rodzice, którzy cieszą się z narodzin pierwszego dziecka, jednocześnie obawiają się, czy podołają opiece nad nim i czy nie popełnią prostych błędów. Oczywiście do roli rodzica można odpowiednio się przygotować...

Czytaj dalej →
Pojazdy Ślubne

Tramwajem do ślubu? A czemu nie…

Wracałam ostatnio tramwajem z pracy, siedziałam za konduktorem, gdzie natrafiłam na napis: Wynajmnij tramwaj na swoją imprezę. Wynajmujemy tramwaje nowe i zabytkowe. To idealna okazja, aby zaskoczyć gości na urodzinach, imprezach firmowych...

Czytaj dalej →
Rozrywka

9 Księżniczek Disneya w roli mamy

Isaiah Keith Stephens na swoim Instagramie nazwał siebie Disney Mashup Guy. Nic więc dziwnego, że magazyn Cosmopolitan z okazji Dnia Matki poprosił go o przygotowanie grafik przedstawiających księżniczki (i jedną...

Czytaj dalej →
Planowanie ślubu oraz wesela

Kto finansuje ślub i wesele?

Kto finansuje ślub i wesele? Najtrudniejszym podczas przygotowań wesela i mogącym być powodem nieporozumień tematem jest podział kosztów. Istnieje wiele możliwości takiego podziału od najbardziej tradycyjnych do zupełnie nowatorskich. Niezależnie...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo
Enable registration in settings - general