Zez u noworodka: przyczyny, rodzaje zeza i leczenie. Sprawdź, dlaczego noworodek zezuje!
Zez u noworodka jest dość częstą przypadłością. Zezowanie u niemowlaka w większości przypadków jest zjawiskiem fizjologicznym, które mija samoistnie. Wiąże się z niedojrzałością układu nerwowego. Stan ten wymaga jednak obserwacji i konsultacji okulistycznej, jeżeli utrzymuje się powyżej 12. tygodnia życia. Dzięki szybkiemu wdrożeniu leczenia zeza można uniknąć groźnych dla zdrowia powikłań.
Noworodek zezuje: czy to powód do zmartwień?
Zez to jedna z wad oczu, której przyczyną jest osłabienie mięśni odpowiadających za ruchy gałek ocznych. Z tego powodu kąt patrzenia jednego oka względem drugiego nie jest prawidłowy – w warunkach fizjologicznych tęczówki u osoby w każdym wieku powinny być ustawione na wprost. Z powodu zeza zostaje zaburzone tzw. widzenie stereoskopowe – odległość, głębia i zależności przestrzenne między obiektami. Wyróżnia się zeza jednoocznego lub obuocznego oraz wrodzonego i nabytego. Zez wrodzony może być dziedziczony po rodzicach.
Zez jest wadą gałki ocznej, która może prowadzić do groźnych powikłań. Z tego powodu rodzice zawsze martwią się, kiedy zauważą, że noworodek robi zeza. Należy wiedzieć, że takie zjawisko jest naturalne u tak małych dzieci i nie trzeba się nim martwić, a jedynie obserwować. Zez u noworodka bierze się stąd, że jego organizm dopiero uczy się koordynować ruchy gałek ocznych i skupiać wzrok na jednym przedmiocie. Około 3. miesiąca życia maluch zaczyna wodzić wzrokiem za przedmiotami w pełnym zakresie. I do tego momentu może zdarzyć się, że pojawi się u niego zez fizjologiczny.
Natomiast zezowanie u noworodka, które utrzymuje się powyżej 12. tygodnia życia wymaga konsultacji okulistycznej i wdrożenia natychmiastowego leczenia. Do niedawna uważano, że nie należy robić nic dopóki dziecko nie ukończy 2 lat. Obecnie zalecane jest rozpoczęcie działań terapeutycznych w momencie postawienia diagnozy.
Rodzaje zeza u noworodka
Gdy zauważymy uciekające oko u niemowlaka lub dziecka, należy określić jaki jest charakter wady. Wyróżnia się kilka rodzajów zeza u noworodka i starszego dziecka. Pierwszym ważnym kryterium jest to, czy ucieka jedno oko czy oba. Zez jednym okiem określa się jako jednostronny. Natomiast, gdy zezuje raz jedno, a innym razem drugie oko – naprzemienny.
Ze względu na kierunek ustawienia oka wyróżnia się:
- zez zbieżny (naprzemienny lub jednostronny) – zez zbieżny u niemowlaka oznacza odchylenie oka w kierunku nosa,
- zez rozbieżny (naprzemienny lub jednostronny) – oko jest odchylone w stronę ucha.
Oko może być odchylone również ku górze lub do dołu. Najczęstszą postacią jest zez zbieżny akomodacyjny, czyli związany z nieprawidłowym skupianiem ostrości wzroku. Występuje wspólnie z dalekowzrocznością. Uciekające oko u dziecka może mieć stały kąt odchylenia lub zmieniać się. Wadę dzieli się także na:
- zez jawny – widoczny przez cały czas,
- zez ukryty – zez jest widoczny podczas pracy tylko jednego oka,
- zez pozorny – wrażenie zeza jest spowodowane budową anatomiczną twarzy, w rzeczywistości oczy są ustawione prawidłowo, a wada nie występuje.
Przyczyny zeza u noworodka
Przyczyny zeza u dzieci mogą być różne. Badacze uważają, że duże znaczenie w pojawieniu się wady mają:
- czynniki genetyczne,
- nieprawidłowa budowa anatomiczna gałki ocznej i otaczających jej struktur,
- zaburzenia neurologiczne,
- nieprawidłowe widzenie w jednym oku,
- wszelkiego rodzaju urazy mechaniczne.
Dziecko zezuje także w wyniku zmian zapalnych w obrębie narządu wzroku. Najczęstsze przyczyny zeza u noworodka to osłabienie mięśni, które odpowiadają za poruszanie gałką oczną. W momencie chęci skupienia wzroku na jednym przedmiocie, nie napinają się wystarczająco, co powoduje “uciekanie” jednej lub obu gałek ocznych.
Wrodzone choroby, które powodują zeza u dzieci to:
- zaburzenia refrakcji i akomodacji – krótkowzroczność lub dalekowzroczność,
- siatkówczak – wewnątrzgałkowy nowotwór złośliwy,
- zaćma,
- stwardnienie rozsiane.
Jak wcześniej wspomniano do 12. tygodnia życia, kiedy niemowlę robi zeza, uznaje się to za zjawisko fizjologiczne. Jest ono związane z niedojrzałością układu nerwowego, który dopiero przystosowuje się do skupiania wzroku, wodzenia nim za przedmiotami i odbierania różnego rodzaju bodźców z zewnątrz. Niemowlę ma także osłabione mięśnie odpowiadające za ruch gałek ocznych, przez co trudno jest je utrzymać w odpowiednim ułożeniu. Z czasem stają się one silniejsze i zwiększają swoje napięcie.
Badanie zeza u dzieci
Na fakt, że niemowlę zezuje najczęściej uwagę zwracają rodzice lub lekarz pediatra. Jeżeli dziecko jest młodsze niż 3 miesiące, należy je jedynie obserwować, natomiast starsze dziecko powinno być zbadane przez lekarza okulistę dziecięcego, ponieważ w leczeniu zeza i jego powikłań duże znaczenie ma wczesne wdrożenie terapii. Noworodek powinien być także skonsultowany ze specjalistą wcześniej, jeżeli poza zezowaniem występują inne objawy, widoczne wady anatomiczne narządu wzroku i oczodołu, brak ruchów gałki ocznej lub kąt zeza jest duży.
Przeprowadzenie badania zeza u dzieci może być trudne, ze względu na brak współpracy malucha z lekarzem okulistą. Istnieje kilka metod, które są pomocne przy stwierdzeniu zaburzeń widzenia u niemowląt. Pierwszym sposobem jest skiaskopia – diagnosta kieruję w oko wiązkę światła w odległości około 50 cm, następnie obserwuje zmiany oświetlenia źrenicy i powstający na niej cień. Jeżeli dodatkowo posługuje się specjalnymi soczewkami o różnej mocy, jest w stanie dokładnie stwierdzić ile wynosi wada. U niemowląt często wykorzystuje się również plansze z obrazkami i obserwuje reakcję dziecka. Niektórzy specjaliści wykonują także test Langa lub test Muchy – służące do określenia widzenia stereoskopowego. Dodatkowo wykonuje się badanie dna oka w celu wykluczenia np. nowotworu. Diagnoza jest zwykle stawiana na pierwszej wizycie. W niektórych przypadkach konieczne są konsultacje u innych specjalistów.
Na co dzień rodzice dziecka powinni zwracać uwagę przede wszystkim na to, czy:
- oko (lub oboje oczu) zbacza w prawą lub lewą stronę,
- czy oczy są ustawione równolegle, na wprost,
- czy dziecko mruży oczy podczas patrzenia na przedmiot, który znajduje się dalej,
- czy dziecko przekrzywia głowę, patrząc w dal,
- czy podczas chęci skupienia wzroku niemowlę zamyka jedno oko,
- czy niemowlę skupia wzrok na zabawce lub twarzy rodzica.
Leczenie zeza u noworodka
Leczenie zeza u niemowląt do 3. miesiąca życia nie jest wymagane, ponieważ jest to zaburzenie fizjologiczne. U starszych dzieci należy je rozpocząć tuż po postawieniu diagnozy. Leczenie zeza akomodacyjnego polega na zastosowaniu okularów korekcyjnych. Dziecko zaczyna widzieć prawidłowo, dzięki czemu oczka nie uciekają w momencie skupiania wzroku. Ważne są także okresowe kontrole w poradni okulistycznej.
Natomiast leczenie zeza u starszych dzieci polega w głównej mierze na odpowiedniej gimnastyce chorego oka. Specjalista zaleca ćwiczenia na uciekające oko, które są indywidualnie dostosowane do rodzaju wady i wieku malucha. Zwykle, przy wczesnym rozpoczęciu leczenia oraz współpracy rodziców i dziecka z lekarzem, obserwuje się pozytywne efekty terapii i całkowite wyleczenie zeza. Niepodjęcie leczenia może skutkować koniecznością zabiegu operacyjnego w dorosłym życiu.
Pytania jawne matura 2025. Pula zagadnień uległa dużym zmianom. Ma być trudniej
Przebranie na pierwszy dzień wiosny. Jaki strój przygotować na tę okazję?
Kiedy siać rzeżuchę na święta? Ten termin to gwarancja pięknej rośliny na święta
Zabawki edukacyjne na Dzień Dziecka. Najlepsze pomysły na kreatywny i oryginalny prezent
Odkryj siłę przyjaźni i weź udział w konkursie z Tomkiem i Przyjaciółmi
Jak dzielić się jajkiem wielkanocnym? To ważny moment podczas świątecznego śniadania
- Rodzice.pl
- Niemowlę
- Noworodek
- Zdrowie noworodka
- Zez u noworodka: przyczyny, rodzaje zeza i leczenie. Sprawdź, dlaczego noworodek zezuje!
Bilirubina u noworodka: Jakie konsekwencje dla dziecka może mieć żółtaczka?
Bilirubina u noworodka jest produktem rozpadu erytrocytów przetwarzanym przez wątrobę, a następnie wydalanym z organizmu wraz ze stolcem. U przeważającej większości nowo narodzonych dzieci bilirubina powstaje szybciej niż organizm jest...
Czytaj dalej →Katar u noworodka – przyczyny, jak leczyć?
Katar u noworodka, zwłaszcza jeśli to jest pierwsze dziecko, budzi trwogę u rodziców. Tak małe dziecko oddycha głównie przez nosek więc wydzielina w nosie utrudnia mu nabieranie powietrza. Maluch jest...
Czytaj dalej →Zamartwica urodzeniowa: Co to jest? Jakie ma stopnie i jakie niesie ze sobą skutki?
Są takie sytuacje, kiedy poród z jakiś wiadomych lub niewiadomych przyczyn, przebiega nie tak, jak powinien. Komplikacje okołoporodowe to przyczyna utraty zdrowia, a czasami nawet życia noworodka. Są one też...
Czytaj dalej →Śmierć łóżeczkowa: Czy spanie z dzieckiem jest niebezpieczne?
Nagła śmierć łóżeczkowa (ang. SIDS – Sudden Infant Death Syndrome ) wzbudza niepokój u młodych rodziców. Co warto wiedzieć na temat SIDS? Jakie czynniki zwiększają ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej? Czy...
Czytaj dalej →Noworodek podkurcza nóżki. Sprawdź, co to może oznaczać!
Podkurczanie nóżek u niemowlaka. Dlaczego noworodek podkurcza nóżki? Niemowlę podkurcza nóżki podczas snu.
Czytaj dalej →Brak tych 5 odruchów u noworodka wymaga konsultacji z lekarzem!
Odruchy u noworodka to tzw. odruchy pierwotne, czyli fizjologiczne reakcje na bodźce, których obecność lub brak może świadczyć o nieprawidłowym rozwoju niemowlęcia. Są to reakcje automatyczne, które sprawdzane są przez...
Czytaj dalej →Mleko w diecie roczniaka – jaki produkt odpowie na potrzeby małego dziecka?
Mleko to stały element diety – najpierw niemowlęcia, później małego dziecka, a w końcu osoby dorosłej. Pierwszym pokarmem, jaki noworodek otrzymuje po narodzinach, zazwyczaj jest mleko mamy. Z czasem, kiedy...
Czytaj dalej →3 tygodniowe dziecko ciągle płacze – czy to “purple crying”? Sprawdź, jak interpretować zachowanie maluszka
Płacz i marudzenie to jedno z wyzwań, z którym muszą się zmierzyć wszyscy rodzice nowo narodzonych dzieci. Każdy maluszek jest jednak nieco inny, niektóre płaczą częściej, inne rzadziej, niektóre są...
Czytaj dalej →Maść majerankowa: Jak ją stosować? Czy jest bezpieczna dla dzieci?
Majeranek to roślina znana przede wszystkim ze swoich kulinarnych zastosowań. Polacy bardzo często używają go jako przyprawy do niektórych dań. Nie od dziś jednak wiadomo, że majeranek wykazuje także właściwości...
Czytaj dalej →Wirus RSV masowo atakuje dzieci, w szpitalach zaczyna brakować miejsc. Co to jest i jakie są objawy?
Z początkiem jesieni zaczęło się pojawiać coraz więcej zakażeń wirusem RSV. Lekarze alarmują, że z każdym tygodniem przybywa ogromna liczba nowych chorych, szczególnie wśród dzieci. Masowe zachorowania u najmłodszych budzą...
Czytaj dalej →Odporność Twojego dziecka kształtuje się przez cały rok. Dowiedz się, jakie składniki odżywcze są kluczowe dla tego procesu
Chociaż to w okresie jesienno-zimowym poświęca się najwięcej uwagi odporności i sposobom na jej wspieranie, rodzice najmłodszych dzieci powinni pamiętać, że układ odpornościowy ich pociech rozwija się przez cały okres...
Czytaj dalej →Twoje dziecko lubi spać w gondoli? Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę z ryzyka
Usypianie dziecka w gondoli jest bardzo wygodne, jednak pozostawienie go tam na całą noc stwarza zagrożenie dla jego życia i zdrowia. Tłumaczymy, dlaczego dziecko nie powinno spać w wózku. Noworodek...
Czytaj dalej →Zaburzenia mikroflory bakteryjnej wśród noworodków
Kolonizacja flory bakteryjnej dziecka zaczyna się już w pierwszych minutach życia, a na jej skład wpływa między innymi sposób porodu. W trakcie cesarskiego cięcia noworodek ma kontakt przede wszystkim z...
Czytaj dalej →Kolka u niemowlaka – co robić? Jak leczyć kolkę niemowlęcą?
Nagły płacz niemowlęcia będący przejawem kolki jelitowej niemowląt to zmora wielu młodych rodziców. Kolka niemowlęca, dolegliwość powszechna i przykra, przytrafia się znacznej części maluchów przed ukończeniem pierwszego roku. W artykule...
Czytaj dalej →Jak prawidłowo dbać o skórę noworodka?
Rodzice, którzy cieszą się z narodzin pierwszego dziecka, jednocześnie obawiają się, czy podołają opiece nad nim i czy nie popełnią prostych błędów. Oczywiście do roli rodzica można odpowiednio się przygotować...
Czytaj dalej →Tramwajem do ślubu? A czemu nie…
Wracałam ostatnio tramwajem z pracy, siedziałam za konduktorem, gdzie natrafiłam na napis: Wynajmnij tramwaj na swoją imprezę. Wynajmujemy tramwaje nowe i zabytkowe. To idealna okazja, aby zaskoczyć gości na urodzinach, imprezach firmowych...
Czytaj dalej →9 Księżniczek Disneya w roli mamy
Isaiah Keith Stephens na swoim Instagramie nazwał siebie Disney Mashup Guy. Nic więc dziwnego, że magazyn Cosmopolitan z okazji Dnia Matki poprosił go o przygotowanie grafik przedstawiających księżniczki (i jedną...
Czytaj dalej →Kto finansuje ślub i wesele?
Kto finansuje ślub i wesele? Najtrudniejszym podczas przygotowań wesela i mogącym być powodem nieporozumień tematem jest podział kosztów. Istnieje wiele możliwości takiego podziału od najbardziej tradycyjnych do zupełnie nowatorskich. Niezależnie...
Czytaj dalej →