Zez u noworodka: przyczyny, rodzaje zeza i leczenie. Sprawdź, dlaczego noworodek zezuje!
Zez u noworodka jest dość częstą przypadłością. Zezowanie u niemowlaka w większości przypadków jest zjawiskiem fizjologicznym, które mija samoistnie. Wiąże się z niedojrzałością układu nerwowego. Stan ten wymaga jednak obserwacji i konsultacji okulistycznej, jeżeli utrzymuje się powyżej 12. tygodnia życia. Dzięki szybkiemu wdrożeniu leczenia zeza można uniknąć groźnych dla zdrowia powikłań.
Noworodek zezuje: czy to powód do zmartwień?
Zez to jedna z wad oczu, której przyczyną jest osłabienie mięśni odpowiadających za ruchy gałek ocznych. Z tego powodu kąt patrzenia jednego oka względem drugiego nie jest prawidłowy – w warunkach fizjologicznych tęczówki u osoby w każdym wieku powinny być ustawione na wprost. Z powodu zeza zostaje zaburzone tzw. widzenie stereoskopowe – odległość, głębia i zależności przestrzenne między obiektami. Wyróżnia się zeza jednoocznego lub obuocznego oraz wrodzonego i nabytego. Zez wrodzony może być dziedziczony po rodzicach.
Zez jest wadą gałki ocznej, która może prowadzić do groźnych powikłań. Z tego powodu rodzice zawsze martwią się, kiedy zauważą, że noworodek robi zeza. Należy wiedzieć, że takie zjawisko jest naturalne u tak małych dzieci i nie trzeba się nim martwić, a jedynie obserwować. Zez u noworodka bierze się stąd, że jego organizm dopiero uczy się koordynować ruchy gałek ocznych i skupiać wzrok na jednym przedmiocie. Około 3. miesiąca życia maluch zaczyna wodzić wzrokiem za przedmiotami w pełnym zakresie. I do tego momentu może zdarzyć się, że pojawi się u niego zez fizjologiczny.
Natomiast zezowanie u noworodka, które utrzymuje się powyżej 12. tygodnia życia wymaga konsultacji okulistycznej i wdrożenia natychmiastowego leczenia. Do niedawna uważano, że nie należy robić nic dopóki dziecko nie ukończy 2 lat. Obecnie zalecane jest rozpoczęcie działań terapeutycznych w momencie postawienia diagnozy.
Rodzaje zeza u noworodka
Gdy zauważymy uciekające oko u niemowlaka lub dziecka, należy określić jaki jest charakter wady. Wyróżnia się kilka rodzajów zeza u noworodka i starszego dziecka. Pierwszym ważnym kryterium jest to, czy ucieka jedno oko czy oba. Zez jednym okiem określa się jako jednostronny. Natomiast, gdy zezuje raz jedno, a innym razem drugie oko – naprzemienny.
Ze względu na kierunek ustawienia oka wyróżnia się:
- zez zbieżny (naprzemienny lub jednostronny) – zez zbieżny u niemowlaka oznacza odchylenie oka w kierunku nosa,
- zez rozbieżny (naprzemienny lub jednostronny) – oko jest odchylone w stronę ucha.
Oko może być odchylone również ku górze lub do dołu. Najczęstszą postacią jest zez zbieżny akomodacyjny, czyli związany z nieprawidłowym skupianiem ostrości wzroku. Występuje wspólnie z dalekowzrocznością. Uciekające oko u dziecka może mieć stały kąt odchylenia lub zmieniać się. Wadę dzieli się także na:
- zez jawny – widoczny przez cały czas,
- zez ukryty – zez jest widoczny podczas pracy tylko jednego oka,
- zez pozorny – wrażenie zeza jest spowodowane budową anatomiczną twarzy, w rzeczywistości oczy są ustawione prawidłowo, a wada nie występuje.
Przyczyny zeza u noworodka
Przyczyny zeza u dzieci mogą być różne. Badacze uważają, że duże znaczenie w pojawieniu się wady mają:
- czynniki genetyczne,
- nieprawidłowa budowa anatomiczna gałki ocznej i otaczających jej struktur,
- zaburzenia neurologiczne,
- nieprawidłowe widzenie w jednym oku,
- wszelkiego rodzaju urazy mechaniczne.
Dziecko zezuje także w wyniku zmian zapalnych w obrębie narządu wzroku. Najczęstsze przyczyny zeza u noworodka to osłabienie mięśni, które odpowiadają za poruszanie gałką oczną. W momencie chęci skupienia wzroku na jednym przedmiocie, nie napinają się wystarczająco, co powoduje “uciekanie” jednej lub obu gałek ocznych.
Wrodzone choroby, które powodują zeza u dzieci to:
- zaburzenia refrakcji i akomodacji – krótkowzroczność lub dalekowzroczność,
- siatkówczak – wewnątrzgałkowy nowotwór złośliwy,
- zaćma,
- stwardnienie rozsiane.
Jak wcześniej wspomniano do 12. tygodnia życia, kiedy niemowlę robi zeza, uznaje się to za zjawisko fizjologiczne. Jest ono związane z niedojrzałością układu nerwowego, który dopiero przystosowuje się do skupiania wzroku, wodzenia nim za przedmiotami i odbierania różnego rodzaju bodźców z zewnątrz. Niemowlę ma także osłabione mięśnie odpowiadające za ruch gałek ocznych, przez co trudno jest je utrzymać w odpowiednim ułożeniu. Z czasem stają się one silniejsze i zwiększają swoje napięcie.
Badanie zeza u dzieci
Na fakt, że niemowlę zezuje najczęściej uwagę zwracają rodzice lub lekarz pediatra. Jeżeli dziecko jest młodsze niż 3 miesiące, należy je jedynie obserwować, natomiast starsze dziecko powinno być zbadane przez lekarza okulistę dziecięcego, ponieważ w leczeniu zeza i jego powikłań duże znaczenie ma wczesne wdrożenie terapii. Noworodek powinien być także skonsultowany ze specjalistą wcześniej, jeżeli poza zezowaniem występują inne objawy, widoczne wady anatomiczne narządu wzroku i oczodołu, brak ruchów gałki ocznej lub kąt zeza jest duży.
Przeprowadzenie badania zeza u dzieci może być trudne, ze względu na brak współpracy malucha z lekarzem okulistą. Istnieje kilka metod, które są pomocne przy stwierdzeniu zaburzeń widzenia u niemowląt. Pierwszym sposobem jest skiaskopia – diagnosta kieruję w oko wiązkę światła w odległości około 50 cm, następnie obserwuje zmiany oświetlenia źrenicy i powstający na niej cień. Jeżeli dodatkowo posługuje się specjalnymi soczewkami o różnej mocy, jest w stanie dokładnie stwierdzić ile wynosi wada. U niemowląt często wykorzystuje się również plansze z obrazkami i obserwuje reakcję dziecka. Niektórzy specjaliści wykonują także test Langa lub test Muchy – służące do określenia widzenia stereoskopowego. Dodatkowo wykonuje się badanie dna oka w celu wykluczenia np. nowotworu. Diagnoza jest zwykle stawiana na pierwszej wizycie. W niektórych przypadkach konieczne są konsultacje u innych specjalistów.
Na co dzień rodzice dziecka powinni zwracać uwagę przede wszystkim na to, czy:
- oko (lub oboje oczu) zbacza w prawą lub lewą stronę,
- czy oczy są ustawione równolegle, na wprost,
- czy dziecko mruży oczy podczas patrzenia na przedmiot, który znajduje się dalej,
- czy dziecko przekrzywia głowę, patrząc w dal,
- czy podczas chęci skupienia wzroku niemowlę zamyka jedno oko,
- czy niemowlę skupia wzrok na zabawce lub twarzy rodzica.
Leczenie zeza u noworodka
Leczenie zeza u niemowląt do 3. miesiąca życia nie jest wymagane, ponieważ jest to zaburzenie fizjologiczne. U starszych dzieci należy je rozpocząć tuż po postawieniu diagnozy. Leczenie zeza akomodacyjnego polega na zastosowaniu okularów korekcyjnych. Dziecko zaczyna widzieć prawidłowo, dzięki czemu oczka nie uciekają w momencie skupiania wzroku. Ważne są także okresowe kontrole w poradni okulistycznej.
Natomiast leczenie zeza u starszych dzieci polega w głównej mierze na odpowiedniej gimnastyce chorego oka. Specjalista zaleca ćwiczenia na uciekające oko, które są indywidualnie dostosowane do rodzaju wady i wieku malucha. Zwykle, przy wczesnym rozpoczęciu leczenia oraz współpracy rodziców i dziecka z lekarzem, obserwuje się pozytywne efekty terapii i całkowite wyleczenie zeza. Niepodjęcie leczenia może skutkować koniecznością zabiegu operacyjnego w dorosłym życiu.
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Jak wspomóc maluchy w nauce języka obcego? Odkryj najciekawsze zabawki językowe na Dzień Dziecka
Zakończenie roku szkolnego 2024. Wakacje w tym roku wyjątkowo wcześnie. Uczniowie zadowoleni z terminu
Zasiłek rodzinny – waloryzacja 2024. O ile świadczenie może wzrosnąć? Zbliża się ustawowy termin
Prezent dla nauczyciela na koniec roku. Te pomysły to strzał w dziesiątkę!
Najlepsze prezenty na Dzień Dziecka dla pięciolatki. 9 rozwijających i kreatywnych propozycji
- Rodzice.pl
- Niemowlę
- Noworodek
- Zdrowie noworodka
- Zez u noworodka: przyczyny, rodzaje zeza i leczenie. Sprawdź, dlaczego noworodek zezuje!
Noworodek podkurcza nóżki. Sprawdź, co to może oznaczać!
Podkurczanie nóżek u niemowlaka. Dlaczego noworodek podkurcza nóżki? Niemowlę podkurcza nóżki podczas snu.
Czytaj dalej →Katar u noworodka – przyczyny, jak leczyć?
Katar u noworodka, zwłaszcza jeśli to jest pierwsze dziecko, budzi trwogę u rodziców. Tak małe dziecko oddycha głównie przez nosek więc wydzielina w nosie utrudnia mu nabieranie powietrza. Maluch jest...
Czytaj dalej →Zabieg Credego
Tuż po przyjściu na świat, maluszek poddawany jest serii pomiarów i oceny, które mają wykazać w jakim jest stanie i czy wszystko jest w porządku. Jednocześnie wykonywane są zabiegi, które...
Czytaj dalej →Ropa w pępku noworodka – nie wolno lekceważyć tego objawu. Na co jeszcze zwrócić uwagę?
Jednym z pierwszych wyzwań, z którymi muszą się zmierzyć rodzice oraz nowo narodzony maluszek, to gojenie się pępka. Wbrew pozorom nie jest to bardzo skomplikowane, trzeba jednak zachować ostrożność i...
Czytaj dalej →Śmierć łóżeczkowa: Czy spanie z dzieckiem jest niebezpieczne?
Nagła śmierć łóżeczkowa (ang. SIDS – Sudden Infant Death Syndrome ) wzbudza niepokój u młodych rodziców. Co warto wiedzieć na temat SIDS? Jakie czynniki zwiększają ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej? Czy...
Czytaj dalej →Maść majerankowa: Jak ją stosować? Czy jest bezpieczna dla dzieci?
Majeranek to roślina znana przede wszystkim ze swoich kulinarnych zastosowań. Polacy bardzo często używają go jako przyprawy do niektórych dań. Nie od dziś jednak wiadomo, że majeranek wykazuje także właściwości...
Czytaj dalej →Zamartwica urodzeniowa: Co to jest? Jakie ma stopnie i jakie niesie ze sobą skutki?
Są takie sytuacje, kiedy poród z jakiś wiadomych lub niewiadomych przyczyn, przebiega nie tak, jak powinien. Komplikacje okołoporodowe to przyczyna utraty zdrowia, a czasami nawet życia noworodka. Są one też...
Czytaj dalej →3 tygodniowe dziecko ciągle płacze – czy to “purple crying”? Sprawdź, jak interpretować zachowanie maluszka
Płacz i marudzenie to jedno z wyzwań, z którym muszą się zmierzyć wszyscy rodzice nowo narodzonych dzieci. Każdy maluszek jest jednak nieco inny, niektóre płaczą częściej, inne rzadziej, niektóre są...
Czytaj dalej →Kolka u niemowlaka – co robić? Jak leczyć kolkę niemowlęcą?
Nagły płacz niemowlęcia będący przejawem kolki jelitowej niemowląt to zmora wielu młodych rodziców. Kolka niemowlęca, dolegliwość powszechna i przykra, przytrafia się znacznej części maluchów przed ukończeniem pierwszego roku. W artykule...
Czytaj dalej →Biały szum
Od co najmniej trzydziestu lat rodzice tysięcy niemowlaków potwierdzają, że ich skołatane nerwy zostały uratowane przez niezastąpione nianie, które pomagały dzielnie w usypianiu maluchów niedających się uspokoić żadnymi innymi metodami. Te...
Czytaj dalej →Brak tych 5 odruchów u noworodka wymaga konsultacji z lekarzem!
Odruchy u noworodka to tzw. odruchy pierwotne, czyli fizjologiczne reakcje na bodźce, których obecność lub brak może świadczyć o nieprawidłowym rozwoju niemowlęcia. Są to reakcje automatyczne, które sprawdzane są przez...
Czytaj dalej →Zaburzenia mikroflory bakteryjnej wśród noworodków
Kolonizacja flory bakteryjnej dziecka zaczyna się już w pierwszych minutach życia, a na jej skład wpływa między innymi sposób porodu. W trakcie cesarskiego cięcia noworodek ma kontakt przede wszystkim z...
Czytaj dalej →Bilirubina u noworodka: Jakie konsekwencje dla dziecka może mieć żółtaczka?
Bilirubina u noworodka jest produktem rozpadu erytrocytów przetwarzanym przez wątrobę, a następnie wydalanym z organizmu wraz ze stolcem. U przeważającej większości nowo narodzonych dzieci bilirubina powstaje szybciej niż organizm jest...
Czytaj dalej →Rozszczep podniebienia [rodzaje, przyczyny, operacja]
Rozszczep podniebienia to wada rozwojowa, która podobnie jak rozszczep wargi, kształtuje się już na początku ciąży. Co należy wiedzieć o rozszczepach wargi i podniebienia? Czym jest tzw. “zajęcza warga”? Czy...
Czytaj dalej →Konflikt serologiczny – przyczyny, konsekwencje i zapobieganie
Konflikt serologiczny, znany również jako alloimmunizacja, jest zjawiskiem medycznym, które może wystąpić, gdy istnieje niezgodność antygenów między krwią matki a krwią płodu. Najczęściej dochodzi do niego w wyniku różnic w...
Czytaj dalej →Rola świadków na weselu
Z racji tego, że już za dwa tygodnie będę świadkową na weselu siostry, postanowiłam przyjrzeć się tej roli i jej obowiązkom troszeczkę bliżej, a tym, co się nauczyłam, chętnie podzielę...
Czytaj dalej →Piosenka na pierwszy taniec – Jaką piosenkę na pierwszy taniec wybrać?
Młode pary często zastanawiają się jaką piosenkę wybrać na pierwszy taniec. Wybór wcale nie jest taki prosty. Piosenka na pierwszy taniec powinna wyrażać pozytywne emocje i pokazywać nasze uczucia. Piosenka...
Czytaj dalej →Kobiece ciało po ciąży oczami taty
Po ostatnich dwóch luźniejszych tematach czas przejść do czegoś bardziej poważnego. Pozostaniemy jednak w temacie wagi. Tym razem jednak nie będzie o wadze niemowlaka. Ciąża i poród to ogromna zmiana...
Czytaj dalej →