Ostry ból gardła – co warto wiedzieć?

Jakie są najczęstsze przyczyny ostrego bólu gardła?

Przyczyną bólu gardła są zazwyczaj infekcje. Winowajcą może być przede wszystkim zakażenie wirusowe, a także bakteryjne. Jeśli chodzi o infekcje wirusowe, do ich rozwoju najczęściej prowadzą rynowirusy i koronawirusy (65% przypadków), wirusy RS oraz paragrypy. Z kolei za większość przypadków zakażenia bakteryjnego odpowiada bakteria paciorkowiec Streptococcus pyogenes, u osób dorosłych często też Fusobacterium necrophorum, rzadziej paciorkowce grupy C i G^1,2.

Oprócz ostrych infekcji górnych dróg oddechowych ostry ból gardła przy przełykaniu może być też wynikiem podrażnienia gardła czy przewlekłych zakażeń i stanów zapalnych, np. zapalenia zatok przynosowych, czy przewlekłego ropnego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych. Przewlekłe zapalenie gardła może być natomiast spowodowane narażeniem na czynniki drażniące błonę śluzową gardła, takie jak alkohol czy dym tytoniowy³.

Czy zapalenie gardła jest zaraźliwe?

Zaraźliwość bólu gardła zależy od przyczyny. Jeśli do rozwoju stanu zapalnego gardła doprowadziły drobnoustroje, to bólem gardła można zarazić się drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z chorym. Zarażenie się jednak nie jest możliwe, kiedy ból gardła występuje np. na skutek podrażnienia śluzówki^1,2.

Ile trwa infekcja bakteryjna, a ile wirusowa?

Bez względu na przyczynę infekcji gardła większość zapaleń ustępuje samoistnie. Objawy zapalenia wirusowego zanikają w ciągu 3–7 dni, natomiast anginy paciorkowcowej w ciągu 3–4 dni. Pamiętajmy jednak, że zawsze warto sięgnąć po leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, które zmniejszają ból i objawy towarzyszące¹.

Jak rozpoznać przyczynę bólu gardła?

W przypadku infekcji gardła objawy mogą się różnić w zależności od przyczyny jej wystąpienia. Typowe objawy zapalenia gardła to¹:

• dla infekcji wirusowej gardła – ból gardła, ból głowy, ból mięśni i stawów, niewielka gorączka lub prawidłowa temperatura ciała, zapalenie gardła, nieżyt nosa, kaszel, chrypka, biegunka, zapalenie spojówek,
• dla infekcji bakteryjnej gardła – silny ból gardła i ból podczas połykania, uczucie ciała obcego w gardle, ból głowy, niekiedy ból brzucha, nudności i wymioty (raczej u dzieci), gorączka, zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, nalot na migdałkach, powiększenie węzłów chłonnych.

Domowe sposoby na ból gardła

Rozpoznanie zakażenia bakteryjnego jest wskazaniem do podania antybiotyku. Jeśli jednak silny ból gardła ma podłoże wirusowe, zwykle złagodzić go można przy pomocy domowych sposobów, które przy okazji sprawdzą się też na pozostałe objawy choroby jak katar, kaszel czy gorączka. Jakie metody leczenia na ostre zapalenie gardła najlepiej się sprawdzą?¹

1. Stosowanie preparatów do ssania o miejscowym działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (np. zawierających benzydaminę, lidokainę, salicylan choliny).
2. Płukanie gardła kilka razy dziennie z wykorzystaniem specjalnych płynów do płukania z apteki lub ziołowych naparów.
3. Podawanie leków przeciwgorączkowych w razie wysokiej gorączki.
4. Stosowanie sprayu do nosa na katar i syropu na kaszel.
5. Częste wietrzenie pomieszczeń i nawilżanie powietrza w domu.
6. Dbanie o odpowiednie nawodnienie poprzez podawanie dużych ilości płynu.

Pamiętajmy jednak, by obserwować stan zdrowia i efekty kuracji. W przypadku braku poprawy należy porzucić domowe sposoby leczenia i skonsultować się z lekarzem rodzinnym (dorośli) lub pediatrą (dzieci).

Opracowano na zlecenie partnera Chlorchinaldin.

Bibliografia:

1. Skotnicka B., Wiercińska M., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina (dostęp: 2023.02.03.)).
2. Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3 (dostęp: 2023.02.03.)).
3. Wiercińska M., Ból gardła – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105644,bol-gardla (dostęp: 2023.02.03.)).