Zgodnie z brzmieniem obowiązujących przepisów, każdy z rodziców zobowiązany jest do utrzymywania dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Życie codzienne niestety często odbiega od naszych oczekiwań i zdarzają się sytuacje, gdy rodzic zobowiązany do alimentacji uchyla się od tego obowiązku. W takiej sytuacji należy złożyć pozew o alimenty. Poza tym, w zakresie roszczenia alimentacyjnego istnieje również możliwość złożenia pozwu o obniżenie lub podwyższenie renty alimentacyjnej płatnej na dziecko.
Kiedy należą się alimenty?
Rodzice są zobowiązani do utrzymywania dzieci do czasu, aż te będą w stanie się same utrzymać. Wbrew powszechnemu przekonaniu, konieczność uiszczania alimentów nie wygasa automatycznie, gdy dziecko kończy osiemnaście lat lub przestaje się uczyć. Każdą konkretną sprawę należy traktować zatem jako indywidualny przypadek. Sąd w każdej sprawie ocenia całość materiału dowodowego, bierze pod uwagę stan faktyczny, czyli możliwości zarobkowe i finansowe zarówno strony zobowiązanej do alimentów, jak i strony uprawnionej do alimentów (najczęściej na linii rodzic-dziecko).
Jak uzyskać alimenty na dziecko?
Możemy tu wyróżnić dwa przypadki uzyskania alimentów na dziecko – w sytuacji gdy rozstają się małżonkowie, sąd obowiązkowo musi orzec o kosztach utrzymania i wychowania małoletnich dzieci w wyroku rozwodowym (dzieci pełnoletnie, gdy chcą, by zasądzono na ich rzecz alimenty, muszą założyć odrębną sprawę o alimenty we własnym imieniu). W razie późniejszej zmiany okoliczności i chęci wystąpienia z roszczeniami o zmianę wyroku rozwodowego, sąd rozwodowy staje się sądem rodzinnym i ma pełną swobodę co do orzekania o alimentach, władzy rodzicielskiej i kontaktach z dziećmi. W sprawach o obniżenie/podwyższenie i wygaśnięcie renty alimentacyjnej wszczętych po orzeczeniu rozwodu punktem odniesienia dla wszystkich dalszych orzeczeń będzie jednak wyrok rozwodowy.
Natomiast w sytuacji, gdy dzieci pochodzą z niesformalizowanego związku, rodzic domagający się w imieniu dziecka alimentów musi w pierwszej kolejności złożyć pozew o zasądzenie renty alimentacyjnej, bowiem w polskim prawie nie ma regulacji, która pozwalałaby automatycznie egzekwować alimenty natychmiast po urodzeniu dziecka.
Pozew o alimenty – co należy zawrzeć?
Pierwszą kwestią wartą zapamiętania jest to, iż w sprawie o zasądzenie lub podwyższenie renty alimentacyjnej powodem jest zawsze dziecko, także małoletnie. Dlatego oznaczając strony procesowe, powodem będzie małoletnie dziecko reprezentowane przez matkę/ojca, a pozwanym będzie rodzic, który zobowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych.
W pozwie o alimenty należy też oznaczyć sąd, do którego kierujemy sprawę (będzie to sąd właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka lub dla pozwanego). Trzeba też nazwać pismo – pozew o alimenty (lub pozew o zasądzenie renty alimentacyjnej), wskazać strony procesu oraz podać wartość przedmiotu sporu (w sprawach o alimenty będzie to suma rocznej renty alimentacyjnej, której się domagamy). Na wstępie należy określić jakiej wysokości renty alimentacyjnej się domagamy, w jakim czasie ma być ona płacona oraz w jaki sposób.
W dalszej części pozwu – w uzasadnieniu należy opisać jak uzasadniamy żądaną przez nas wysokość alimentów, należy to poprzeć stosownymi dowodami- fakturami, rachunkami i innymi dokumentami, z których wynikają uzasadnione koszty. Do załączników trzeba dodać odpis aktu urodzenia dziecka, którego sprawa dotyczy. Do pisma należy również załączyć dodatkowy odpis pozwu i załączników dla strony przeciwnej. Odpis ten zostanie doręczony pozwanemu/pozwanej. Pozew podpisuje się własnoręcznym podpisem.
Alimenty – co pokrywają?
Wysokość alimentów zależy m.in. od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów. Poprzez tzw. usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie pozwoli zapewnić uprawnionemu prawidłowy rozwój fizyczny, duchowy, odpowiedni dla jego wieku i uzdolnień (por. Meritum, Prawo Rodzinne, red. Jędrejek, Warszawa 2015 r., s. 880). Mowa tu więc nie tylko o takich podstawowych potrzebach jak:
- wyżywienie,
- zakup odzieży,
- zakupu kosmetyków i przyborów higienicznych
- koszty związane z utrzymaniem mieszkania, w którym dziecko zamieszkuje,
- opłatę przedszkola czy kosztów związanych ze szkołą,
Ale także: koszty rozwoju umysłowego i duchowego (np. dodatkowe lekcje pozaszkolne, wydatki na hobby, wydatki na rozrywkę, zakup książek itp.), koszty wakacji i wyjazdów, koszty remontu pokoju, w którym dziecko zamieszkuje, koszty wyprawienia urodzin, imienin, komunii.
Dokładne wyliczenie kosztów utrzymania dziecka zależy też od stopy życia, którą wiedli rodzice i dziecko, gdy tworzyli rodzinę oraz od sytuacji finansowej osoby zobowiązanej do alimentów.
Sprawa o alimenty – czy warto zatrudnić adwokata?
Sprawy alimentacyjne nie są co prawda sprawami szczególnie skomplikowanymi pod względem prawnym i rodzic dziecka może złożyć pozew samodzielnie. Przy czym, trzeba pamiętać, iż nadal jest to postępowanie sądowe. Oprócz złożenia pozwu, przeprowadza się tu rozprawy, wykonuje nałożone przez sąd zobowiązania oraz trzeba dochowywać wszelkich terminów sądowych i kodeksowych, a także sprostać licznym wymogom formalnym. Poza tym, doświadczony adwokat pomoże stwierdzić, które dowody warto załączyć, a które nie, powie, a także zadba o to, by pisma procesowe, a zwłaszcza pozew nie były obciążane tzw. brakami formalnymi. Brak formalny, np. brak wskazania prawidłowej wartości sporu, niedołączenie odpisu pozwu, przeważnie może zostać uzupełniony, jednak powoduje duże opóźnienie w rozpoznaniu sprawy.
Poza tym, doświadczony adwokat to nieoceniona pomoc na sali sądowej. Każda sprawa rodzinna, także ta o alimenty, wiąże się z dużymi emocjami, często rodzice są skonfliktowani, nie potrafią się porozumieć. Wtedy osoba postronna będzie umiała pomóc wyważyć te emocje i wytłumaczy wszelkie zawiłości sprawy. Poza tym, powierzając sprawę adwokatowi, to on zajmie się wszelkimi formalnościami oraz będzie reprezentował Klienta przed sądem, zatem obowiązki Klienta są bardzo ograniczone.
Źródło: adwokaci-ks.pl