Pępek w ciąży – Jaki powinien być? Co może sygnalizować?

Wystający pępek w ciąży

Pępek powstaje głównie z tkanki łącznej, będąc blizną po pępowinie. Wiele osób sądzi, że jego kształt zależy od interwencji lekarza, który podwiązywał go przy porodzie. To jednak nieprawda; wygląd pępka ustala się jeszcze w okresie życia płodowego i wynika ze sposobu obrastania sznura pępowinowego przez skórę dziecka. Większość ludzi ma płaski pępek. Jego wypukłość świadczy o lekkim stanie zapalnym tuż po narodzinach. Na co dzień mało kto się nad tym zastanawia, jednak w okresie ciąży większość kobiet obserwuje w obrębie pępka rozmaite zmiany, skłaniające je do refleksji.

Panie po raz pierwszy spodziewające się dziecka bywają zaskoczone “zachowaniem” swojego pępka, który może zacząć w pewnym momencie wystawać z brzucha. Wypukły pępek w ciąży to zjawisko powszechne – bierze się stąd, że rosnąca macica powoduje znaczne powiększenie objętości brzucha. Naciskając na jego środek, prowokuje także odkształcenie pępka.

Kiedy wychodzi pępek w ciąży?

Zmiany w kształcie pępka następują przeważnie stopniowo. Na początku ciąży skóra w tych okolicach bywa napięta i dość intensywnie się rozciąga, co wprawdzie raczej nie boli, może jednak przyprawiać kobietę o irytację. W kolejnym etapie (przeważnie na przełomie drugiego i trzeciego trymestru) pępek po prostu wychodzi na wierzch. Do swojego stanu pierwotnego wróci po porodzie, choć trudno dokładnie określić kiedy. Niektóre mamy czekają na to zaledwie kilka tygodni, inne – nawet ponad pół roku.

Przy okazji należy zaznaczyć, że wypukły pępek w ciąży to kwestia indywidualna. Niektóre ciężarne w ogóle go nie obserwują i bynajmniej nie oznacza to jakichkolwiek nieprawidłowości. Nie udowodniono również zależności pomiędzy wystawaniem pępka a wielkością brzucha: kobieta z pokaźnym brzuszkiem może zachować przez całą ciążę płaski pępek, zaś u tej o skromniejszych kształtach pępek potrafi wystawać już w czwartym miesiącu. W żadnym z tych wypadków nie doszło do jakiejkolwiek anomalii, zaś sama ciąża przebiega (przynajmniej w interesującym nas tutaj aspekcie) prawidłowo.

Ciemny pępek w ciąży

Czarny pępek w ciąży także nie powinien wzbudzać w nas niepokoju. Jego przebarwienie stanowi efekt pojawienia się tzw. kresy czarnej (linea negra), ciągnącej się aż do spojenia łonowego. Linea negra to świadectwo zachodzących w organizmie zmian hormonalnych; zniknie w niedługim czasie po porodzie.

Siny pępek w ciąży

Niektóre panie zauważają mocne zasinienie wokół pępka w ciąży. Taki objaw jest wynikiem znacznego napięcia skóry w tych okolicach; zdarza się, że sina barwa dotyczy nie tylko pępka, lecz także innych partii brzucha, na których mogą się dodatkowo pojawić nawet pręgi. Wszystko to za sprawą pękania pod skórą drobnych naczyń krwionośnych, powodujących wynaczynienia (czyli po prostu siniaki). W okolicy pępka skóra jest dość delikatna, co w szczególny sposób naraża ją na zmianę barwy.

Ból pępka w ciąży

W okresie ciąży pępek nie tylko zmienia swój wygląd, ale również powoduje czasem dolegliwości bólowe. Dlaczego tak się dzieje? Wraz z gwałtownym wzrostem brzucha, dochodzi do rozciągania oraz napinania skóry i mięśni tych okolic. Stają się one znacznie bardziej tkliwe i wrażliwe na dotyk. Każde nieostrożne dotknięcie może więc skutkować bólem.

Jak sobie pomóc?

• przyszła mama powinna przede wszystkim przykładać sporą wagę do luźnych, wygodnych ubrań, które nie będą opinały bolących miejsc;
• pomocne okazują się też specjalne ćwiczenia rozciągające dla ciężarnych,
• a także zaopatrzenie się w pas ciążowy (po uzyskaniu aprobaty lekarza prowadzącego);
• należy przy tym oczywiście w miarę możliwości unikać wszelkich niekomfortowych sytuacji: starać się nie dotykać okolic pępka oraz nie opierać o nic brzucha.

Po zastosowaniu wskazanych metod uciążliwość problemu powinna się znacząco zmniejszyć.

Poważniejsze problemy wynikające z bólu pępka w ciąży

Wypada jednak od razu dodać, że bóle pępka w ciąży świadczą czasami o zaistnieniu poważniejszych problemów. Należą do nich:

• przepuklina pępkowa – objawia się bólem brzucha, obecnością wypukłej albo miękkiej masy w pępku, a także dolegliwościami ze strony układu pokarmowego (zaparcia, biegunki). W większości wypadków przepuklina pępkowa nie jest groźna, chociaż wymaga rezygnacji z nadmiernego forsowania organizmu
• wirusowe zapalenie jelit – może powodować nie tylko ból w okolicy pępka, ale też biegunkę, wymioty i gorączkę. W przypadku podejrzewania u siebie tej choroby, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, ponieważ silne skurcze zwiększają ryzyko przedwczesnego porodu. Wirusowe zapalenie jelit grozi ponadto odwodnieniem organizmu
• zapalenie wyrostka robaczkowego – przebiega z ostrym bólem w okolicy pępka, zlokalizowanym po prawej stronie podbrzusza. Mogą mu towarzyszyć nudności, wymioty oraz gorączka. Ataku wyrostka nie wolno bagatelizować; jego przedłużone trwanie może nawet zagrażać życiu pacjentki. Leczenie polega tu na operacyjnym wycięciu wyrostka.

Wklęsły pępek w ciąży

Chowający się pępek w ciąży nie jest ani rzadkością, ani anomalią. Świadczy jedynie o takiej, a nie innej reakcji kobiecego ciała na postępujący rozwój ciąży. Jeżeli nie towarzyszą temu żadne dolegliwości, nie ma powodów do zmartwień.

Czerwony pępek w ciąży

Zaczerwienieniu okolic pępka towarzyszy w trakcie ciąży najczęściej swędzenie całego brzucha, będące następstwem rozciągania się skóry. Objaw ten, choć dość uciążliwy, nie stanowi powodu do zdenerwowania. Czerwony pępek może także świadczyć o wystąpieniu alergii, np. na kosmetyki. Przyszła mama niekoniecznie zdaje sobie sprawę, że stosowane przez nią latami preparaty upiększające mogą w okresie ciąży powodować niespodziewane reakcje uczuleniowe.

Rodzice pytają o pępek w ciąży

Dlaczego pępek wystaje w ciąży?

Wystawanie pępka w okresie ciąży jest spowodowane znacznym powiększeniem się macicy, a wraz z nią całego brzucha. Tkanka łączna, z której składa się pępek, zostaje niejako wypchnięta na wierzch, tworząc pokaźną wypukłość. Po porodzie wygląd pępka wraca do normy.

Czy pępek w ciąży zawsze jest wypukły?

Nie, tworzenie się wypukłości nie stanowi reguły. Niektóre kobiety przez całą ciążę zachowują płaskie pępki, a nawet czasem twierdzą, że zaobserwowały ich “chowanie się” do wewnątrz. Każdą z tych sytuacji należy uznać za normalną.

Jak czyścić pępek w ciąży?

Do czyszczenia pępka idealnie nadaje się olejek z drzewa herbacianego, którego niewielką ilość można nanieść na tę partię skóry za pomocą wacika. Należy pamiętać jedynie o zachowaniu ostrożności: okolice pępka są delikatne, a spowodowane ciążą rozciąganie się skóry dodatkowo je uwrażliwia. W razie występowania bólu dobrze jest wziąć pod uwagę, że pępek w ciąży wymaga specjalnej, wyważonej pielęgnacji.