W dzisiejszych czasach Chlamydia większości z nas kojarzy się z chorobą przenoszoną drogą płciową, jednak nie wszyscy wiedzą, że oprócz Chlamydia trachomatis, do tej grupy bakterii należy równie niebezpieczna Chlamydia pneumoniae, szerząca się drogą kropelkową i wywołująca między innymi zapalenie płuc czy też przenoszona przez różne rodzaje ptaków Chlamydia psittaci. Zacznijmy jednak od początku…
Chlamydia pneumoniae
Chlamydie to grupa Gram-ujemnych bakterii, które po przedostaniu się do organizmu człowieka przenikają do wnętrza komórek poszczególnych organów i tam rozmnażają się, by następnie za pomocą krwioobiegu rozprzestrzenić się po całym organizmie. Są to tzw. bakterie atypowe, które same nie potrafią produkować substancji energetycznych i korzystają z zasobów energetycznych naszych komórek, dodatkowo je w ten sposób osłabiając. Zakażenia chlamydiami są bardzo powszechne, ale często lekceważone, przez co mogą prowadzić do poważnych powikłań.
Zakażenie Chlamydia pneumoniae
Zarażenie Chlamydia pneumoniae, a właściwie Chlamydophila pneumoniae, bo tak brzmi jej aktualna nazwa, jest możliwe zarówno od osób chorych jak i bezobjawowych nosicieli i odbywa się głównie drogą kropelkową. U około połowy osób zakażenie ma bezobjawowy przebieg, jednak w przypadku dzieci i osób starszych często wywołuje ona infekcje układu oddechowego. Bakteria ta wyjątkowo szybko rozprzestrzenia się w dużych skupiskach ludzkich, przez co mniej więcej raz na 5 lat w szkołach i przedszkolach powoduje epidemię zapalenia płuc. Co ciekawe, stosunkowo rzadko obserwuje się infekcje spowodowane Chlamydia u dzieci poniżej 5 roku życia. Okres inkubacji wynosi około 4 tygodnie, a wytwarzające się w tym czasie przeciwciała Chlamydia IgG, świadczące o przebyciu zakażenia, niestety nie dają trwałej odporności i nie chronią przed ponownym zakażeniem.
Chlamydia pneumoniae – objawy
Do najczęstszych objawów Chlamydia pneumoniae należą:
- Zapalenie krtani;
- Zapalenie gardła;
- Zapalenie zatok przynosowych;
- Zapalenie oskrzeli;
- Atypowe zapalenie płuc;
- Zapalenie stawów.
Atypowe zapalenie płuc spowodowane Chlamydia najczęściej występuje u osób starszych, u których może doprowadzić do ciężkich powikłań. Jednak co to znaczy atypowe? Mianowicie to, że przebiega ono zwłaszcza na początku bez szczególnych objawów, z niewielką gorączką i kaszlem, jednak w obrazie RTG widoczne są znaczne zmiany w płucach, kompletnie nieproporcjonalne do odczuwanych dolegliwości, a standardowa antybiotykoterapia w tym przypadku nie przynosi oczekiwanych efektów terapeutycznych. Jeśli chodzi z kolei o objawy chlamydii w gardle, to najczęściej powoduje ona chrypkę i ból gardła.
Diagnostyka chlamydii – jakie badania?
Niestety badania pozwalające na potwierdzenie zakażenia Chlamydophila pneumoniae zlecane są przez lekarzy zdecydowanie zbyt rzadko, jednak można je wykonać odpłatnie w zdecydowanej większości laboratoriów. Podstawą diagnostyki zakażeń są badania krwi z wykorzystaniem metody ELISA, pozwalające na precyzyjne określenie poziomu przeciwciał:
- Chlamydia pneumoniae IgM – świadczących o świeżym zakażeniu, pojawiają się już po 2 tygodniach od zakażenia;
- Chlamydia pneumoniae IgG – potwierdzających przebycie infekcji w przeszłości,
- Chlamydia pneumoniae IgA – informują one o tym, że infekcja ma charakter przewlekły i ma miejsce po raz kolejny.
Ze względu na fakt, iż Chlamydia w gardle objawy daje równie często jak w płucach, niektórzy lekarze w ramach diagnostyki zlecają także wymaz z tego objętego stanem zapalnym miejsca. Następnie wykonuje się z niego posiew lub zleca się badanie z wykorzystaniem metody PCR pozwalającej na precyzyjne wykrycie DNA Chlamydia w gardla.
W przypadku małych dzieci często jednocześnie diagnozując Chlamydię Pneumoniae przeprowadza się również badania w kierunku zakażenia Mycoplasma pneumoniae. Objawy w przypadku zakażenia każdą z tych bakterii mogą być podobne, jednak Mycoplasma u dzieci, występuje zdecydowanie częściej. W celu zdiagnozowania mykoplazma badanie krwi pozwala wykryć swoiste przeciwciała Mycoplasma pneumoniae IgM oraz IgG, rzadziej klasy IgA.
Chlamydia pneumoniae – leczenie
Jeśli choroba ma łagodny przebieg, to leczy się jedynie objawy zakażenia Chlamydia – kaszel czy katar. Jednak jeżeli zakażenie charakteryzuje się ciężkim przebiegiem konieczna jest antybiotykoterapia. Powszechnie stosowane w zakażeniach bakteryjnych antybiotyki beta-laktamowe, takie jak penicyliny, cefalosporyny czy monobaktamy są niestety nieskuteczne w zakażeniach spowodowanych Chlamydia. Antybiotyk, który w tym przypadku ma szansę zadziałać to jeden z antybiotyków z grupy makrolidów, np. tetracykliny lub też fluorochinolony. Terapia w zależności od stopnia nasilenia objawów może trwać od dwóch do nawet 6 tygodni. Jeśli chodzi o zapobieganie zakażeniom Chlamydia – leczenie naturalne, zwiększające naturalną odporność organizmu daje tu świetne rezultaty.
Powikłania zakażenia Chlamydia pneumoniae
Z badań naukowych wynika, że przebyte zakażenie Chlamydia u dziecka może zwiększać w przyszłości ryzyko astmy, a u osób już na nią cierpiących dodatkowo pogarszać jej przebieg. Spowodowane jest to faktem, iż Chlamydia uszkadza nabłonek rzęskowy w oskrzelach. Dodatkowo może ona wywoływać alergiczny rozstrój organizmu, objawiający się przewlekłym kaszlem lub katarem z nawracającym zapaleniem zatok. U niektórych osób może ponadto uszkadzać śródbłonek naczyń krwionośnych i tworzyć blaszkę miażdżycową, przyczyniając się tym samym do rozwoju choroby wieńcowej. Najnowsze badania wskazują również na związek zakażenia Chlamydia pneumoniae z rozwojem stwardnienia rozsianego i choroby Alzheimera.