Ciąża ektopowa, czyli ciąża pozamaciczna

W normalnym stanie rzeczy, gdy dochodzi do zapłodnienia jajeczka, zaczyna ono wędrować w stronę błon śluzowych macicy. Są one gotowe na jego przyjęcie: odpowiednio rozpulchnione, grube, ukrwione. Jajeczko implementuje się w dogodnym dla siebie miejscu. Macica jest przez następnych dziewięć miesięcy jego schronieniem. Rośnie wraz z nim, chroni maluszka, pośredniczy w przekazywaniu cennych substancji odżywczych. Gdy nadchodzi odpowiedni czas, dzięki jej skurczom odbywa się poród i dziecko przychodzi na świat.

Ciąża ektopowa, czyli ciąża pozamaciczna, to stan, w którym zapłodnione jajo zagnieżdża się poza macicą.

Bardzo rzadko zdarza się, że jajeczko nie dociera do macicy, lecz implementuje się w innym miejscu. Takie przypadki stanowią zaledwie ok. 2% wszystkich ciąż. Od wyrazu „ektopia”, który oznacza nieprawidłowe umiejscowienie jakiegoś narządu wewnątrz ciała, ciąża pozamaciczna nazywana jest ciążą ektopową.

Zobacz też: Ciąża biochemiczna

Ciąża ektopowa: przyczyny

Przedwczesna implementacja zarodka ma miejsce, gdy zapłodnione jajeczko ma utrudnioną drogę do macicy. Z jakiegoś powodu porusza się wolniej niż w normalnych warunkach. Zazwyczaj przyczyną są uszkodzone jajowody lub takie, które są znacząco zwężone lub wręcz niedrożne. Najczęściej wynika to ze zmian przerostowych będących powikłaniem po zapaleniu przydatków, a także z infekcji w obrębie miednicy czy zapalenia wyrostka robaczkowego.

Zrosty utrudniające jajeczku dotarcie do macicy mogą być również skutkiem obecności torbieli jajnika. Bardzo często problem leży także w nieprawidłowej budowie ścian jajowodów. Są one pokryte tzw. rzęskami, które przenoszą komórkę jajową w stronę jamy macicy. Jeżeli ich praca jest zaburzona, zarodek pozostaje w jajowodzie, gdzie się zagnieżdża.

Ciąża ektopowa: objawy

Jeżeli kobieta podejrzewa, że spodziewa się dziecka, naturalną czynnością jest udanie się do lekarza ginekologa. Już podczas pierwszego badania USG szybko zorientuje się on, że jama macicy jest pusta. Jeżeli testy ciążowe i badanie poziomu beta HCG potwierdzają ciążę, oznacza to, że prawdopodobnie zarodek zagnieździł się poza macicą.

Ciąża ektopowa jest natomiast dosyć trudna do zdiagnozowania, gdy kobieta nie zdaje sobie sprawy z tego, że jest w ciąży. Początkowe objawy są podobne do zapalenia jajowodu czy zapalenia wyrostka robaczkowego. Należą do nich:

• Ból w podbrzuszu, zazwyczaj zlokalizowany tylko po jednej stronie
• Ból promieniujący w stronę barku – jest on charakterystyczny, gdy pojawia się krwawienie do jamy brzusznej, często towarzyszące ciąży pozamacicznej
• Nieregularne krwawienie z pochwy
• Brak normalnego okresu
• Objawy towarzyszące zdrowej ciąży: mdłości, obrzmiałe piersi, wrażliwość na zapachy, senność
• Problemy z układem trawiennym: uporczywe biegunki, wymioty, ból podczas wypróżniania się
• Zawroty głowy, możliwe nawet omdlenia

Ciąża ektopowa: leczenie

Rodzaj leczenia uzależniony jest od stopnia rozwinięcia ciąży pozamacicznej. Jeżeli jest we wczesnym stadium rozwoju, czyli jej rozmiar nie przekracza 3 centymetrów średnicy i nie zagraża pęknięciem, stosuje się leczenie farmakologiczne. Podane środki mają za zadanie zniszczyć ciążę. Leki hamują jej rozwój i sprawiają, że zarodek zostaje wchłonięty przez organizm kobiety. Zazwyczaj podawany jest Methotrexat w postaci dożylnego zastrzyku.

Jeżeli jednak ciąża jest zbyt duża lub stan kobiety nie pozwala na leczenie farmakologiczne i wymaga natychmiastowego działania, zaleca się leczenie operacyjne. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Zazwyczaj jest on wykonywany laparoskopowo, dzięki czemu kobieta szybko dochodzi do siebie po zabiegu.

Zdrowa ciąża ektopowa?

Niestety, termin „zdrowa ciąża ektopowa” to oksymoron. Odpowiedź na pytanie dotyczące tego, czy można donosić ciążę ektopową i czy z ciąży pozamacicznej może urodzić się dziecko jest jedna – nie można. Ciąża jest w stanie rozwijać się wyłącznie w macicy. Żadne inne miejsce nie jest przystosowane do tego, by rozciągać się do rozmiarów, takich jak macica w czasie wzrastania maluszka. Żadne inne miejsce nie jest również w stanie zapewnić dziecku zaopatrzenia w niezbędne składniki odżywcze i tlen. Z uwagi na niewłaściwe miejsce implementacji, zarodek nie otrzymuje odpowiedniej ilości składników odżywczych i po kilku dniach przestaje się rozwijać. Organizm wchłania jajeczko, podobnie jak w przypadku przedwczesnych poronień.

Jeżeli ciąża pozamaciczna pomimo wszystko próbuje się rozwijać, konieczny jest zabieg usuwający zarodek.