Ciąża biochemiczna to określenie na poronienie, do którego dochodzi w momencie zagnieżdżania się zarodka w macicy, czyli przed 6. tygodniem od zapłodnienia. Ciążę biochemiczną można potwierdzić w teście ciążowym, lecz zapłodnionego jajeczka nie wykaże żadne badanie obrazowe. Szacuje się, że nawet 50% ciąż kończy się w ten sposób.

Czym jest ciąża biochemiczna?

Ciąża biochemiczna to ciąża, która obumarła na bardzo wczesnym etapie, czyli po zapłodnieniu komórki jajowej, ale przed zagnieżdżeniem się zarodka w macicy – przed 6. tygodniem. W tym czasie u kobiety mogą pojawić się pierwsze objawy sugerujące ciążę, np. zatrzymanie miesiączki. Wykonany test ciążowy lub badanie krwi w laboratorium na betaHCG (stężenie gonadotropiny kosmówkowej) dadzą wynik pozytywny, jednak lekarz ginekolog w badaniu ultrasonograficznym nie stwierdza obecności rozwijającego się zarodka. Inną nazwą ciąży biochemicznej jest poronienie biochemiczne.

Biochemiczna ciąża wynika z nieprawidłowego zagnieżdżenia się zarodka lub wad genetycznych, które doprowadziły do jego wczesnego obumarcia. Jest to swego rodzaju naturalny mechanizm obronny organizmu przed poważnie uszkodzonymi płodami, które nie miałyby szans na dalsze przeżycie. Szacuje się, że około 50-60% wszystkich ciąż kończy się w ten sposób. Opracowanie dokładnych danych statystycznych jest jednak trudne, ze względu na to, że wiele kobiet nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że doszło do zapłodnienia.

Większość kobiet nie wie, że były w ciąży, która zakończyła się poronieniem. Obumarłe jajo płodowe jest wydalane z organizmu kobiety wraz z krwią, co często jest mylone ze spóźnioną miesiączką. Taki stan zwykle nie jest określany przez lekarza jako ciąża, mimo pozytywnego testu ciążowego. Dopiero stwierdzenie obecności zagnieżdżonego zarodka w badaniu USG jest potwierdzeniem, że doszło do zapłodnienia.

Ciąża biochemiczna po in vitro

Panuje powszechne przekonanie, że ciąża biochemiczna zdarza się w większości przypadków po zapłodnieniu metodą in vitro. Fakt odnotowania wielu przypadków poronień biochemicznych po in vitro wynika z tego, że kobieta po takim zabiegu jest szczególnie monitorowana, dlatego fakt obumarcia zarodka może zostać odnotowany. Panie, u których doszło do takiej ciąży przy pomocy naturalnych metod, często tego nie zauważają, ponieważ jest to bardzo wczesny etap, który nie zawsze i nie u wszystkich daje pierwsze objawy ciąży.

Ciąża biochemiczna: objawy

Zwykle tylko kobiety, które starają się o dziecko i szczegółowo monitorują swój stan, są w stanie stwierdzić, że rozwinęła się u nich ciąża biochemiczna. Objawy tego stanu to przede wszystkim zatrzymanie się miesiączki, pozytywny domowy test ciążowy oraz stwierdzenie podwyższonego stężenia betaHCG w badaniu krwi. BetaHCG, czyli gonadotropina kosmówkowa to hormon, który jest wydzielany tylko w czasie ciąży. Jej zadaniem jest przygotowanie organizmu kobiety do przyjęcia zarodka i stworzenia mu warunków do prawidłowego rozwoju wewnątrzmacicznego. Po uzyskaniu pozytywnych wyników kobieta zwykle udaje się do ginekologa w celu potwierdzenia ciąży, jednak lekarz w badaniu USG nie stwierdza obecności rozwijającego się zarodka. Dla kobiet, które oczekiwały na ciążę i długo się o nią starały, może być to sytuacja znacznie obciążająca psychikę. Do tej pory nie udało się ustalić dlaczego poziom gonadotropiny kosmówkowej znacznie wzrasta także w przypadku ciąży biochemicznej.

Objawy ciąży biochemicznej u kobiet, które nie wykonały testu ciążowego i oznaczenia stężenia betaHCG we krwi w większości przypadków są niezauważone lub niekojarzone z poronieniem. Kilkudniowy brak miesiączki pozostaje niezauważony lub uznany za jej opóźnienie, zwłaszcza, że po paru dniach pojawia się krwawienie lub plamienie, któremu towarzyszy charakterystyczny ból podbrzusza. Niekiedy jest on na tyle dokuczliwy lub przedłuża się, że może być przyczyną konsultacji lekarskiej. Jednak test ciążowy wykonany w tym momencie będzie negatywny, a ciąża biochemiczna nie zostanie wykryta. W przypadku poronienia na tak wczesnym etapie organizm kobiety zwykle sam oczyszcza się z obumarłych tkanek.

Ciąża biochemiczna po in vitro: objawy

Objawy ciąży biochemicznej po in vitro są zauważone bardzo wcześnie, ponieważ u kobiety, która zdecydowała się na tę procedurę badania wykonywane są częściej, a jej stan monitorowany jest już na bardzo wczesnym etapie. W wykonanym badaniu krwi stwierdza się obecność hormonu betaHCG jednak w badaniu ultrasonograficznym lekarz ginekolog nie stwierdza w jamie macicy obecności rozwijającego się zarodka. Ciąża biochemiczna po in vitro nie jest przeciwwskazaniem do wykonania kolejnego zabiegu, a kolejną próbę można przeprowadzić już podczas kolejnego cyklu.

Przyczyny ciąży biochemicznej

Szacuje się, że poronienia biochemiczne dotyczą około 50-60% wszystkich poczęć, a częstość ich występowania nie jest skorelowana z metodą zapłodnienia. Badania przeprowadzone w 2015 roku w Kanadzie wykazały, że u kobiet, które skorzystały z metody in vitro, ciąża biochemiczna zdarza się rzadziej, niż u innych kobiet.

Przyczyny ciąży biochemicznej w większości przypadków to nieprawidłowości w genotypie zarodka. Podczas podziałów komórkowych, zachodzących tuż po zapłodnieniu, może dojść do mutacji w chromosomach, które są dla płodu letalne i powodują jego wczesne obumarcie. Do innych przyczyn poronienia biochemicznego zalicza się nieprawidłowości związane z samą implantacją zarodka:

  • nieprzygotowanie śluzówki macicy do przyjęcia zarodka: jej niedostateczne ukrwienie lub brak reakcji na stymulację hormonalną po zapłodnieniu,
  • zaburzenia rozwoju trofoblastu, czyli warstwy zarodka odpowiedzialnej za tworzenie się łożyska.

Objawy ciąży biochemicznej rozwija także tzw. pusta komórka jajowa. Jest to stan, w którym zapłodnione jajeczko zagnieżdża się w macicy, lecz nie rozwija się. Jest to często występująca patologia ciąży, która odpowiada za 2/3 wszystkich poronień na tak wczesnym etapie.

Znane są także inne czynniki, które powodują poronienia biochemiczne. Przyczyny to między innymi:

  • zmiany śluzówki macicy po zabiegach chirurgicznych lub wcześniejszych poronieniach i aborcjach,
  • endometrioza,
  • nieprawidłowości związane z budową narządów rodnych,
  • anemia,
  • nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych,
  • zachorowanie tuż po zapłodnieniu na: świnkę, grypę, toksoplazmozę, różyczkę, grypę lub infekcje w obrębie układu moczowego,
  • ogólny zły stan zdrowia kobiety,
  • znaczne niedobory substancji odżywczych.

Okres po ciąży biochemicznej

Wiele kobiet, którym przydarzyło się poronienie na tak wczesnym etapie, zastawia się jaki wpływ na ich organizm ma ciąża biochemiczna, co dalej robić i czy będzie możliwe kolejne zajście w ciążę i urodzenie zdrowego dziecka.

Ciąża biochemiczna w większości przypadków jest niezauważona i nie wymaga interwencji medycznej. Organizm usuwa obumarłe tkanki w całości, ponieważ nie zdążyły się one jeszcze zagnieździć w macicy. Poronienie na wczesnym etapie nie wyklucza możliwości kolejnej ciąży, donoszenia jej i urodzenia zdrowego dziecka. Starania można rozpocząć już w kolejnym cyklu menstruacyjnym. Organizm kobiety bardzo szybko się regeneruje i wraca do dobrego stanu, dlatego będzie gotowy na przyjęcie zarodka. Ciąża biochemiczna po in vitro także nie stanowi przeciwwskazań do kolejnych prób.