Edukacja włączająca: czym jest? Jakie są jej zalety?

Na świecie wciąż poszukuje się nowych rozwiązań dydaktycznych, aby proces kształcenia najmłodszych przebiegał możliwie jak najlepiej. Aktualnie coraz bardziej na popularności zyskuje edukacja włączająca. To nowe podejście do kształcenia, które zapewnia równe szanse wszystkim uczniom, z uwzględnieniem ich różnorodności i indywidualnych potrzeb. Sprawdź, jakie są zalety edukacji włączającej.

Najważniejsze w poniższym artykule:
  • Edukacja włączająca to model kształcenia, który zakłada zapewnienie równych szans rozwoju dla wszystkich uczniów.
  • Jedną z wielu zalet edukacji włączającej jest indywidualne podejście do ucznia, ze szczególnym uwzględnieniem jego osobistych możliwości, potrzeb i ograniczeń.
  • Edukacja włączająca może pomóc z krzywdzącą segregacją dzieci na pełnosprawne i te z niepełnosprawnościami, dostosowując warunki nauki w szkołach do wszystkich.
  • W Polsce nowe rozwiązania nie są jeszcze zbyt popularne, ale MEiN zapewnia, że będzie dążyć do upowszechnienia systemu edukacji włączającej.

Edukacja włączająca – co to jest?

Już od lat w polskim systemie oświaty znany jest model tzw. edukacji integracyjnej. Wiele placówek tworzy specjalne oddziały, do których uczęszczają także dzieci z niepełnosprawnościami. Rozwiązanie to ma za zadanie walczyć z wykluczeniem i wspierać te osoby w codziennym funkcjonowaniu. Coraz wyraźniej widać jednak, że na świecie – w szczególności w krajach wysokorozwiniętych – zaczyna dominować nowa tendencja w dydaktyce. Trendem wiodącym w edukacji staje się bowiem edukacja włączająca.

Głównym założeniem edukacji włączającej jest dostosowanie warunków nauki w szkołach do potrzeb wszystkich uczniów. Placówki mają gwarantować równe szanse rozwoju i kształcenia wszystkim osobom podejmującym naukę, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb, możliwości oraz ewentualnych ograniczeń i trudności. Każda szkoła powinna tworzyć optymalną atmosferę, sprzyjającą nauce i rozwojowi wszystkich dzieci, także tych o wyjątkowych potrzebach spowodowanych indywidualnymi trudnościami (niepełnosprawnością fizyczną, psychiczną czy problemami społecznymi).

Edukacja włączająca zakłada, że wszyscy uczniowie uczą się razem i na tych samych zajęciach. Tylko ci ze specjalnymi potrzebami dostają dodatkowe wsparcie, by mogli uczyć się bardziej efektywnie. […] Włączanie to coś więcej, niż fizyczna obecność dziecka w szkole – chodzi raczej o akceptację i podkreślenie jego wartości.prof. Michael L. Wehmeyer, dziekan Wydziału Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Kansas

Jednym z podstawowych celów nowej metody jest koniec z podziałem uczniów na pełnosprawnych oraz tych z niepełnosprawnościami. Zwolennicy edukacji włączającej słusznie zauważają, że najwyższy czas przestać traktować niepełnosprawność jako barierę. Konieczne jest wprowadzenie takich rozwiązań, które pozwolą dzieciom z niepełnosprawnościami z powodzeniem funkcjonować w szkole. Nie chodzi wyłącznie o przystosowanie budynków pod względem infrastruktury (tj. podjazdy, windy, szerokie korytarze itp.).

Zalety edukacji włączającej

Edukacja włączająca zakłada, że szkoła stanie się miejscem, w którym każdy uczeń będzie mógł się odnaleźć i rozwijać swój indywidualny potencjał. Bez względu na indywidualne potrzeby czy ograniczenia oświata ma gwarantować dzieciom odpowiednie warunki do osobistego oraz społecznego rozwoju.

Edukacja ta stawia za cel wyposażenie uczniów w kompetencje niezbędne do stworzenia w przyszłości włączającego społeczeństwa, czyli  społeczeństwa, w którym osoby niezależnie od różnic m.in. w stanie zdrowia, sprawności, pochodzeniu, wyznaniu są pełnoprawnymi członkami społeczności, a ich różnorodność postrzegana jest jako cenny zasób rozwoju społecznego i cywilizacyjnego.Oficjalna strona rządowa gov.pl

Jakie jeszcze zalety niesie ze sobą edukacja włączająca? Przede wszystkim zapewnia równość wszystkich dzieci w dostępie do edukacji. I nie chodzi wyłącznie o naukę, ale również o rozwój indywidualnych talentów oraz umiejętności społecznych. Zajęcia w szkole i przebywanie z rówieśnikami przygotowuje uczniów do dorosłego życia i uczy pracy zespołowej.

Dzięki edukacji włączającej dzieci zyskują większą świadomość, zdają sobie sprawę z różnorodności i uczą się akceptacji i zrozumienia dla innych ludzi. Jest to także doskonały sposób na rozwój empatii i szacunku u dzieci, które z pewnością staną się w przyszłości ludźmi otwartymi na potrzeby innych.

Jak dowodzą badania, wykorzystywanie metod edukacji włączającej poprawia efektywność nauczania. Dzieci kształcone w tym systemie osiągają lepsze wyniki i edukacja jest dla nich dużo przyjemniejszym procesem, ze względu na indywidualne podejście oraz nowatorskie sposoby przekazywania wiedzy. Uczniowie o specjalnych potrzebach, z niepełnosprawnościami byli dotychczas traktowani inaczej, za sprawą tzw. edukacji segregacyjnej umieszczano ich głównie w placówkach specjalnych. Takie rozwiązanie jedynie wzmagało w nich poczucie istnienia barier nie do pokonania oraz wrażenie izolacji społecznej. Od tego edukacja włączająca wyraźnie odchodzi i proponuje w zamian indywidualne podejście, równe szanse oraz umożliwia funkcjonowanie w placówce oświaty w sposób maksymalnie dopasowany do potrzeb.

Edukacja włączająca w Polsce

Dostosowanie systemu do wymagań edukacji włączającej nie jest łatwe, wymaga bowiem zaangażowania wszystkich pracowników – nie tylko specjalistów i psychologów, lecz także dyrektorów i nauczycieli oraz osób zatrudnionych w administracji czy obsłudze. Ważna jest także dobra współpraca z rodzicami.

Dyskusja na temat konieczności wprowadzenia w polskich szkołach rozwiązań z zakresu edukacji włączającej wciąż się toczy. Mimo zwolenników nowych metod i przedstawianych przez nich zalet, nie jest to jeszcze system powszechnie wprowadzany. Dotychczas dominującym modelem w naszej oświacie jest edukacja integracyjna. Resort edukacji od kilku lat podejmuje jednak starania w tej dziedzinie i zapewnia, że działania na rzecz upowszechnienia edukacji włączającej znajduje się bardzo wysoko na liście priorytetów.

Zobacz też: Ile wynosi nagroda na Dzień Nauczyciela?

Źródła:

Dodaj komentarz

Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo