Atopowe zapalenie skóry [przyczyny, objawy, dieta, leczenie]

Atopowe zapalenie skóry (AZS) –  przyczyny i pierwsze objawy

Pierwsze objawy atopowego zapalenia skóry mogą pojawić się już u noworodków oraz niemowląt, a następnie u dzieci między 6 a 7 rokiem życia. To właśnie w dzieciństwie objawy skórne są najbardziej dokuczliwe. Powodują nieprzyjemne dolegliwości takie jak świąd, pieczenie i zmiany skórne. Z wiekiem choroba wycisza się, a objawy atopowego zapalenia skóry stają się mniej dokuczliwe.

Light for Hope@Flickr /CC

Pierwsze objawy atopowego zapalenia skóry

Mocny świąd dokuczający zwłaszcza w nocy, wybudza dziecko ze snu i zaburza funkcjonowanie w ciągu dnia. Skóra staje się sucha, pozostają na niej widoczne ślady drapania zwane przeczosami. Najczęściej zmiany skórne przy AZS pojawiają się w zgięciach łokci, pod kolanami, przy nadgarstkach, a także na pośladkach lub na twarzy. Z czasem w tych właśnie miejscach tworzą się bardzo czerwone grudki, które mogą zmieniać się nawet w ropne krostki. Zmiany na skórze tworzą skupiska przypominające liszaj, co czasami może utrudnić poprawną diagnozę. U dzieci chorujących na AZS charakterystycznym objawem są również zaczerwienione, błyszczące policzki.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry

Przede wszystkim należy pamiętać, że AZS nie jest chorobą zakaźną. Naukowcy twierdzą, że ma podłoże genetyczne. Chory może dziedziczyć skłonność do atopii, czyli do alergii, która ma podłoże genetyczne, podobnie jak katar sienny czy astma. Według specjalistów im silniejsza astma, tym mniejsze uszkodzenia skóry i odwrotnie. Zgodnie ze statystykami częściej na AZS chorują dzieci karmione mlekiem krowim przed ukończeniem pierwszego roku życia, a także dzieci z dużą wagą urodzeniową. Statystycznie na atopowe zapalenie skóry częściej chorują dziewczynki. Są również teorie mówiące o tym, że przyczyną występowania atopowego zapalenia skóry u dziecka jest nadmierna higiena.

Sprawdź: Czym się różni AZS od egzemy u niemowląt?

Dieta a atopowe zapalenie skóry

Bardzo często pediatrzy łączą AZS u niemowląt z alergią na produkty spożywcze, zalecając młodym mamom karmiącym piersią stosowanie diety eliminacyjnej. W niektórych przypadkach rzeczywiście okazuje się, że objawy atopowego zapalenia skóry pojawiają się w związku z kontaktem z alergenem. Warto jednak diagnostykę rozpocząć od wizyty u dobrego dermatologa lub alergologa. Ten na podstawie wywiadu z rodzicami oraz dokładnego badania dziecka zaleci odpowiednie postępowanie.

Atopowe zapalenie skóry — leczenie

Rodzice dzieci dotkniętych AZS gotowi są zrobić wszystko, aby pomóc choremu maluszkowi i ulżyć zwłaszcza w okresach zaostrzenia choroby, kiedy to świąd nie pozwala normalnie funkcjonować za dnia ani spać w nocy. Jeżeli zmiany skórne przy AZS są bardzo silne, dermatolog może przepisać specjalne maści sterydowe. Przy lżejszej postaci choroby mogą wystarczyć łagodne kremy-maści korygujące warstwę lipidową skóry, intensywnie nawilżające lub natłuszczające. Maści sterydowe niszczą skórę, powodując, że staje się ona cienka jak pergamin, na szczęście dostępne są specjalne kremy przeciwzapalne, które są łagodniejsze dla skóry i nie niszczą jej tak jak sterydy. O stosowaniu konkretnych produktów decyduje jednak lekarz i dobiera je w zależności od stopnia zaostrzenia zmian.

Oprócz działania miejscowego w leczeniu atopowego zapalenia skóry pomocne okazują się leki immunosupresyjne, które prowadzą do przejściowego osłabienia odpowiedzi układu odpornościowego poprzez zahamowanie wytwarzania i dojrzewania komórek odpornościowych. Tego typu leki zmniejszają reakcję układu odpornościowego wymierzoną przeciw własnym tkankom.

Niestety leczenie AZS polega przede wszystkim na miejscowym wygaszaniu ognisk zapalnych, co nie gwarantuje, że za jakiś czas choroba nie powróci ze zdwojoną siła. Bardzo ważna jest tutaj codzienna pielęgnacja skóry atopowej. Osoby chorujące an AZS powinny kilka razy dziennie nawilżać skórę specjalnymi kremami lub balsamami, unikać długich kąpieli w gorącej wodzie, a także pamiętać o smarowaniu skóry balsamem po wizytach w basenie czy saunie.

Jak żyć z AZS?

Jeżeli dermatolog czy też alergolog zaleci testy alergiczne, które wykażą uczulenie na określone produkty, być może po zastosowaniu odpowiedniej diety objawy całkowicie ustąpią. Najczęściej jednak atopia pozostaje z chorym na całe życie, a w codziennym funkcjonowaniu największą rolę odgrywa pielęgnacja. Osoby zmagające się z AZS często obserwują nasilenie objawów w okresie grzewczym, kiedy powietrze w pomieszczeniu jest suche, ponadto na nasilenie objawów może wpływać osłabienie organizmu, infekcje. Ważnym czynnikiem wpływającym na zaostrzenie objawów atopowego zapalenia skóry jest stres, dlatego bardzo ważne jest dbanie o higienę fizyczną, a także psychiczną.

Na rynku dostępnych jest mnóstwo produktów dedykowanym osobom zmagającym się z atopowym zapaleniem skóry. Specjalne tkaniny, piżamki wykonane z tkanin antyalergicznych, proszki do prania, balsamy, czy też kremy do codziennej pielęgnacji ciała alergika – dzięki temu wszystkiemu życie z AZS staje się coraz łatwiejsze i mniej problematyczne. Na co dzień nie wolno jednak zapominać o unikaniu sytuacji i substancji mogących skrócić okres remisji atopowego zapalenia skóry i spowodować nagłe zaostrzenie objawów.