Odra choroba zakaźna wieku dziecięcego, wywoływana jest przez wirus odry. Wiele lat temu, kiedy szczepionka na odrę nie była dostępna, była to choroba o dużej śmiertelności, ze względu na niebezpieczne powikłania, jakie ze sobą niesie. Na szczęście dziś żyjemy w czasach dostępności szczepień na choroby, które kiedyś dziesiątkowały populacje. Dowiedz się, czym charakteryzuje się odra, jaki ma przebieg i dlaczego może być bardzo niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia człowieka.
Odra: objawy
Najbardziej charakterystyczną cechą odry jest typowa wysypka. Wirus odry przenoszony jest drogą kropelkową, a także poprzez styczność z wydzieliną z jamy nosowo-gardłowej, a także z moczem osoby chorej. Wirus może zostać przeniesiony drogą kropelkową nawet po 2 godzinach od opuszczenia pomieszczenia przez osobę zarażoną. Zakażenie może być również następstwem dotknięcia ręką zabrudzonych wydzieliną z jamy nosowo-gardłowej chorego przedmiotów. Ponad 90% osób, które stykają się z wirusem odry, ulega zachorowaniu.
Objawy odry u dzieci i dorosłych
Pierwsze objawy odry u dzieci i dorosłych pojawiają się po około 10-12 dniach od zakażenia, zaliczamy do nich:
- katar,
- suchy, męczący kaszel,
- gorączkę,
- ból gardła,
- światłowstręt,
- zaczerwienienie oczu,
- charakterystyczny wygląd twarzy — jak po długotrwałym płaczu,
- charakterystyczna wysypka w jamie ustnej – białe wykwity z czerwoną linią,
- czerwona wysypka na całym ciele.
Odra: wysypka
Około 2-4 dni przed pojawieniem się wysypki, chory może uskarżać się na złe samopoczucie, pojawia się gorączka, katar, kaszel, oraz objawy zapalenia spojówek. Jak wygląda odra? Wysypka jest gruboplamista, zlewa się wręcz w mocno czerwone plamy, pojawiają się również grudki o nieregularnym kształcie. Początkowo wysypkę możemy zaobserwować za uszami, a następnie na szyi, twarzy, tułowiu, nogach i rękach. Wysypka utrzymuje się około 5 dni, po tym czasie temperatura normuje się i następuje powolny powrót do zdrowia, któremu przez jakiś czas towarzyszy katar i kaszel. W końcowej fazie choroby wysypka przyjmuje kolor brunatny i powoli zaczyna się złuszczać.
Wirus odry: kiedy i komu najbardziej zagraża?
Na zakażenie odrą jesteśmy najbardziej narażeni około 5 dni przed pojawieniem się wysypki u chorego, a także przez 4 dni od chwili jej wystąpienia. Najczęściej odra dotyka niemowlęta, między 6 a 12 miesiącem życia, które nie zdążyły jeszcze przyjąć pierwszej dawki szczepionki, a także dzieci do 15 roku życia, które nie otrzymały przypominającej dawki szczepionki.
Komu najbardziej zagraża odra?
Wirus odry jest bardzo niebezpieczny dla dzieci do 5 roku życia, kobiet ciężarnych, a także osób z zaburzeniami odporności. Niemal co czwarta osoba chorująca na odrę wymaga hospitalizacji, natomiast jeden na 1000 chorych umiera z powodu odry, lub powikłań.
Dorośli przechodzą tę chorobę zakaźną znacznie ciężej niż dzieci. Mimo że objawy są analogiczne do tych, które pojawiają się u dzieci, przebieg oraz powikłania, zwłaszcza u osób z problemami z układem krążenia, mogą być bardzo ciężkie i niebezpieczne. W czasie ciąży odra zwiększa ryzyko wielu powikłań, może być przyczyną na przykład:
- przedwczesnego porodu,
- niskiej masy urodzeniowej dziecka,
- poronienia.
Odra u niemowlaka może być nie tylko bardzo groźna, ale również męcząca i nieprzyjemna. Swędząca wysypka, złe samopoczucie, wysoka gorączka dla tak małego organizmu są wyczerpujące, dlatego często to właśnie niemowlęta muszą być hospitalizowane, w związku z zarażeniem wirusem odry.
Leczenie odry
Obecnie nie ma dostępnych jeszcze leków przeciwwirusowych, które byłyby skuteczne w leczeniu odry. W przebiegu tej choroby wdrażane jest więc jedynie leczenie objawowe. Wysoką temperaturę zbijamy lekami przeciwgorączkowymi, uporczywy kaszel natomiast łagodzimy lekami przeciwkaszlowymi. Aby załagodzić objawy światłowstrętu, chory powinien przebywać w pokoju o słabym oświetleniu. Bardzo ważny jest odpoczynek w łóżku oraz częste wietrzenie pokoju chorego.
Powikłania
Powikłania pojawiające się u osób zarażonych wirusem odry są bardzo niebezpieczne i mogą prowadzić nawet do śmierci. Do najczęściej występujących powikłań zaliczamy:
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zapalenie mózgu,
- zapalenie płuc,
- podostre, stwardniające zapalenie mózgu,
- zapalenie ucha środkowego.
U ponad 30% chorych na odrę pojawiają się powikłania, zwłaszcza u dzieci poniżej 5 roku życia, oraz dorosłych, powyżej 20 roku życia.
Szczepionka na odrę
W myśl zasady lepiej zapobiegać niż leczyć podstawową czynnością, o którą musimy zadbać, zwłaszcza w stosunku do małych dzieci jest szczepienie na odrę. Obecnie szczepionka podawana jest w dwóch dawkach. Pierwsza między 13 a 15 miesiącem życia, druga, przypominająca między 8-10 rokiem życia. Jest to szczepionka połączona, w postacie szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce. Szczepionka zawiera żywe, osłabione wirusy. Po otrzymaniu 2 dawek odporność na wymienione choroby wynosi 98% i utrzymuje się do końca życia. Osoby, które pomimo szczepienia zachorują na tę chorobę zakaźną, są mniej narażone na wystąpienie tak częstych w jej przypadku powikłań.
Zobacz też:
