Wielkanoc to jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich, obchodzone z wielkim szacunkiem i radością w Polsce i na całym świecie na pamiątkę Zmartwychwstania Pańskiego. Z uroczystościami wiąże się wiele charakterystycznych tradycji, symboli i zwyczajów, bez których trudno wyobrazić sobie świętowanie. Jednym z najważniejszych elementów jest święconka, czyli koszyczek pełen pyszności, poświęcony w trakcie nabożeństwa w Wielką Sobotę. Każdy z pokarmów niesie nieco inną symbolikę. Co się wkłada do koszyczka wielkanocnego i dlaczego?
Co się wkłada do koszyczka wielkanocnego?
Święcenie koszyczków w Wielką sobotę to jeden z najważniejszych elementów polskiej tradycji wielkanocnej. Do środka wkładamy te pokarmy, które następnego dnia będziemy spożywać podczas uroczystego śniadania. Nie są to jednak przypadkowe produkty czy po prostu nasze ulubione jedzenie. W koszyczku muszą się znaleźć pewne podstawowe pokarmy, które symbolizują różne tradycje czy wartości związane z Wielkanocą.
Co konkretnie powinno się znaleźć w koszyczku? Koszyczek wielkanocny – lista
- jajka,
- baranek (upieczony z ciasta, wykonany z lukru lub z masła),
- chleb,
- sól,
- chrzan,
- babka wielkanocna,
- wędlina.
Tradycyjnie dekoruje się koszyczek baziami lub bukszpanem. Te pierwsze uważane są za symbol odradzającego się życia, a z kolei bukszpan ma oznaczać nieprzemijalność i nieśmiertelność ze względu na to, że przez cały rok pozostaje piękny i zielony.
Zobacz: 12 potraw wielkanocnych. Jakich dań nie powinno zabraknąć na Wielkanoc?
Symbolika pokarmów ze święconki
Każdy z produktów, które powinny znaleźć się w koszyczku wielkanocnym, symbolizują co innego. Wszystkie jednak niosą pewne spójne przesłanie, ściśle związane ze znaczeniem i celebracją Świąt Wielkanocnych. Co symbolizują poszczególne pokarmy ze święconki?
- Jajka – symbol nadejścia nowego początku, odrodzenia się życia na wiosnę, bywa również uznawany za triumf życia nad śmiercią.
- Chleb – według tradycji wielkanocnej symbol Ciała Chrystusa. Jest to również podstawowy pokarm, niezbędny do życia, dlatego bywa też znakiem dostatku i obfitości – umieszczenie go w koszyczku ma gwarantować pomyślność na cały rok.
- Baranek – symbol Zmartwychwstania Chrystusa (Chrystus jest przecież określany mianem Baranka Bożego, który gładzi grzechy świata), jest to także symbol niewinności oraz zwycięstwa życia nad śmiercią.
- Chrzan – ze względu na charakterystyczną gorycz uznawany za symbol męki Pańskiej, ale także za znak zwycięstwa nad cierpieniem i śmiercią. Może być także symbolem siły fizycznej i witalności.
- Sól – charakterystyczny minerał, który symbolizuje oczyszczenie i niezwykłą moc duchową. Sól jest niezbędna do życia – chroni pokarmy przed zepsuciem, a symbolicznie chroni domowników przed grzechem czy utratą wiary. Według wierzeń przodków poświęcona sól potrafiła także chronić przed złymi duchami oraz chorobami.
- Wędlina/kiełbasa – symbol płodności, dostatku i zasobności gospodarzy; umieszczenie jej w koszyczku ma przynieść rodzinie dobrobyt i bogactwo.
- Ciasto/babka wielkanocna – symbolizuje zaradność gospodyni, jej zdolności, ale także ma zapewniać dostatek na cały rok dla rodziny.
Co ciekawe, często wkładany do koszyczka zajączek wielkanocny nie ma nic wspólnego z tradycją chrześcijańską. Wywodzi się raczej z kultury pogańskiej i miał niegdyś symbolizować wiosenną witalność i budzenie się natury do życia. Być może dlatego z czasem stał się również symbolem charakterystycznym dla Wielkanocy.
Czytelnicy pytają, co włożyć do koszyczka wielkanocnego
Siedem podstawowych produktów: chleb, baranka, jajka, chrzan, sól, wędlinę, ciasto/babkę.
Sprawdź też:
