Jak przygotować koszyczek wielkanocny? Co powinno się w nim znaleźć?

Co wkładamy do koszyczka wielkanocnego?

Zwyczaj święcenia pokarmów pojawił się w świecie chrześcijańskim już w VIII wieku, choć na ziemiach polskich zaczęto go akceptować dopiero w stuleciu XIV. Początkowo to kapłani wędrowali od domu do domu, skraplając święconą wodą suto zastawione stoły swoich wiernych. Tych ostatnich przybywało jednak z każdym rokiem. W pewnym momencie duchowni zmienili więc strategię i zaczęli organizować zbiorowe święcenie pokarmów w Wielką Sobotę. Taka forma zachowała się do dnia dzisiejszego.

Przygotowując święconkę, powinniśmy pamiętać przede wszystkim o rzeczach takich jak:

• chleb,
• jajko,
• sól,
• wędlina/kiełbasa, 
• chrzan,
• baranek.

Każdy z tych elementów posiada w Polsce swoją rozpoznawalną symbolikę. Umieszczając je wszystkie w koszyku, możemy liczyć w nadchodzącym roku na pomyślność w życiu rodzinnym i zawodowym.

Zobacz: Kiedy się je żurek wielkanocny?

Koszyczek wielkanocny: co włożyć?

Co się wkłada do koszyczka wielkanocnego? Jak już powiedzieliśmy, może on zawierać również pokarmy dodatkowe. Obecność każdego z nich bywa akceptowana bardziej lub mniej, w zależności od regionu, tradycji rodzinnych albo nawet swoistych parafialnych trendów. Do takich nieobowiązkowych rzeczy zaliczamy ser, ciasto, czekoladowego króliczka, kurczaczka oraz masło. Natomiast zdecydowanie nie powinniśmy święcić alkoholu – jedynym dopuszczalnym płynem w koszyczku jest woda. 

Żaden z wymienionych elementów nie pojawił się na naszej liście przypadkowo. Poszczególne pokarmy odsyłają do konkretnych wyobrażeń czy wręcz pragnień. Ich poświęcenie w Wielką Sobotę ma nas zatem przybliżyć do osiągnięcia pewnych celów duchowych i materialnych.

Sprawdź: Ile może stać żurek? Podpowiadamy, ile czasu i jak przechowywać żurek

Co symbolizują rzeczy w koszyczku wielkanocnym?

Przyjrzyjmy się zatem zawartości dobrze przygotowanego koszyczka. Znajdzie się w nim:

1. chleb – najważniejszy składnik święconki. Symbol zarówno Eucharystii, jak i codziennego pożywienia. Kosz wielkanocny powinien zawierać kawałek prawdziwego chleba, a nie bułki. Brak pieczywa zwiastowałby zaś całoroczną biedę.
2. jajko – oznacza moc, życie i odradzanie się. Początkowo budziło nieufność ze strony chrześcijaństwa jako symbol pogański; z czasem stało się jednak nieodłącznym elementem Wielkanocy  
3. sól – nośnik duchowej (niemal magicznej!) siły. Chroni przed zepsuciem nie tylko pokarmy, lecz również wiarę domowników
4. wędlina/kiełbasa – oznaka płodności, dostatku i zasobności gospodarzy. Echo dawnej tradycji składania w ofierze baranka lub jagnięcia na święto Paschy
5. chrzan – poprzez swój ostry smak ma nam przywodzić na myśl mękę Chrystusa, która posiadała przecież głęboki sens i cel
6. baranek – robi się go z ciasta, cukru, chleba bądź masła. Obowiązkowo zaopatrzony w chorągiewkę, przedstawia samego Jezusa, czyli Baranka Bożego
7. ser – symbol współpracy między ludźmi a zwierzętami gospodarskimi
8. ciasto – oznaka doskonałości, kunsztu kulinarnego pani domu
9. króliczek czekoladowy – symbol wiosennej witalności. Jako stosunkowo nowy składnik koszyczka, nadal budzi pewne kontrowersje; niektórzy rezygnują z niego, uważając, że jest zbyt pogański jak na święconkę
10. kurczaczek – uosabia nowo narodzone życie
11. masło – wyobraża obfitość i zamożność.

Zobacz: Drugi dzień świąt wielkanocnych 2022. Czy trzeba iść do kościoła?

Jak udekorować koszyczek wielkanocny?

Odrębną kwestią pozostaje to, jak ozdobić koszyczek wielkanocny. Z pewnością powinniśmy go przystroić białą serwetką (albo nawet dwiema: jedną wykładamy na dno kosza, drugą zaś przykrywamy pokarmy). Do elementów tradycji należy też gałązka bukszpanu, czyli symbol odradzającego się życia. Wiele osób wplata w wiklinę ozdobną kokardę.

Sprawdź: Czy ciasto drożdżowe można mrozić?

Jak poświęcić koszyczek wielkanocny?

Tradycyjny obrzęd święcenia pokarmów był przez ostatnie dwa lata zakłócany przez pandemię. Hierarchowie kościelni prosili wiernych o samodzielne poświęcenie koszyczków tuż przed wielkanocnym śniadaniem. Miał im w tym pomóc odpowiedni fragment Pisma św., odczytywany najlepiej przez ojca rodziny. W tym roku jednak wszystko najprawdopodobniej odbędzie się zgodnie z tradycją, do której jesteśmy przyzwyczajeni, i wierni będą mogli udać się z koszyczkami na zwyczajowe święcenie.

Zobacz: Czy można zamrozić sałatkę jarzynową? Jak zamrozić sałatkę jarzynową?

Rodzice pytają o koszyczek wielkanocny