Okres wirusówek trwa w najlepsze. Biegunka, wymioty, brak apetytu, nadmierna potliwość. To wszystko może doprowadzić do odwodnienia. Sprawdź jakie są objawy odwodnienia, jakie leki zastosować oraz kiedy udać się do szpitala.
Przyczyny odwodnienia
Odwodnienie to po prostu zbyt niski poziom wody w organizmie. Jest bardzo niebezpieczne. Może nawet zagrażać życiu. Do odwodnienia może dojść gdy dziecko przyjmuje zbyt mało płynów, zbyt dużo ich wydala lub gdy oba te przypadki się łączą. Do nadmiernego wydalania płynów, a także elektrolitów może dojść poprzez przewód pokarmowy, nerki lub poprzez skórę (nadmierna potliwość).
Według teorii o odwodnieniu mówi się wtedy, gdy płyny, które dziecko traci stanowią 2% jego masy ciała. Na przykład: Dziecko, które waży 10 kg uznaje się za odwodnione, jeśli straci minimum 200 ml płynów.
Najczęstszymi przyczynami odwodnienia są biegunka i wymioty. To właśnie podczas nich z organizmu dziecka najszybciej ubywa płynów. W przypadku biegunki woda jest wciągana do jelit i wydalana razem z kałem. Natomiast przy wymiotach jest ona wydalana razem z treściami żołądkowymi. Nie trafia ona nawet do jelit, przez co nie ma okazji się wchłonąć.
Problemy z brzuszkiem (wymioty i torsje) to jednak nie jedyne przyczyny odwodnienia. Może do niego dojść także z powodu gorączki. Podczas gorączki dziecko poci się, czego efektem jest utrata znacznej ilości płynów oraz minerałów. Do odwodnienia z powodu nadmiernej potliwości może dojść nie tylko w przypadku gorączki. Czasem wystarczy zbyt długie przebywanie na słońcu. Zwłaszcza jeśli połączone jest z nadmierną aktywnością.
Stopnie odwodnienia
Ze względu na ilość utraconej wody względem masy ciała odwodnienia dzieli się na następujące grupy:
- Odwodnienie lekkie
- Odwodnienie umiarkowane
- Odwodnienie ciężkie
Odwodnienie u niemowlaka jest najbardziej niebezpieczne
Odwodnienie jest najbardziej groźne w przypadku niemowląt, zwłaszcza u noworodków. Intensywny metabolizm sprawia, że do nadmiernej utraty płynów może dojść niezwykle szybko. Niemowlęa mają także mniejsze możliwości magazynowania płynów.
Objawy odwodnienia u dzieci
Jak rozpoznać odwodnienie u dziecka?
Różne stopnie odwodnienia charakteryzują się różnymi objawami.
W przypadku odwodnienia lekkiego wzmaga się pragnienie. Widoczna jest także suchość w jamie ustnej.
Przy odwodnieniu umiarkowanych do powyższych objawów dołączyć może przyspieszona akcja serca oraz osłabienie. Odwodnienie ciężkie charakteryzuje się spadkiem ciśnienia tętniczego oraz bardzo wyraźnym osłabieniem dziecka.
Objawy, które mogą świadczyć o odwodnieniu organizmu:
Najczęściej spotykane oznaki odwodnienia u dzieci to:
- wzmożone pragnienie
- zmniejszona aktywność dziecka oraz senność
- rzadsze oddawanie moczu
- płacz bez łez
- spadek masy ciała
- sucha, łuszcząca się skóra
- w przypadku niemowląt zapadnięte ciemiączko
- zawroty głowy
- zapadnięte oczy
- kłopoty z mówieniem
- zaburzenia świadomości
- drgawki
- utrata przytomności
Sprawdzonym przez lekarzy sposobem na rozpoznanie odwodnienia jest ucisk paznokcia. Należy ścisnąć go i przytrzymać przez około pięć sekund aż zblednie. Jeżeli krew do paznokcia wraca dłużej niż 1,5 sekundy (powrót do naturalnego koloru) to znaczy, że dziecko może być odwodnione.
Sprawdź: Naturalne sposoby na oparzenia słoneczne
Co robić w przypadku odwodnienia dziecka?
Najważniejsze to oczywiście uzupełniać płyny. W przypadku małych dzieci może się to okazać bardzo trudne. Podrażniony wymiotami przełyk skutecznie odstrasza od przyjmowania jakiegokolwiek płynu.
W takim wypadku trzeba na siłę chodzić krok w krok za dzieckiem i co chwilę podawać mu 1-2 łyżeczkę schłodzonego płynu.
Co podać dziecku przy wymiotach?
Najlepiej sprawdzi się woda lub doustne płyny nawadniające (elektrolity dla dzieci), np. Acidolit lub Orsalit.
Jeżeli Twoje dziecko nie chce pić za pomocą łyżeczki to możesz spróbować ze strzykawką. Najlepiej taką, która znajduje się przy syropach dla niemowląt.
Nie podawaj dziecku słodzonych napojów (nawet herbaty z cukrem), zwłaszcza gazowanych. W przypadku odwodnienia wynikającego z problemów żołądkowych złym pomysłem będzie podanie dziecku zagęszczonych soków owocowych, a także owoców surowych.
Ile wody powinno pić dziecko?
Według wytycznych żywieniowych dziecko powinno pić:
- 100 ml płynów na każdy z pierwszych 10 kilogramów masy ciała – na przykład dziecko, które waży 7 kg powinno przyjmować 700 ml płynów dziennie,
- 50 ml płynów na każdy kilogram pomiędzy 10, 20 kilogramem masy ciała – na przykład dziecko, które waży 16 kilogramów powinno przyjmować 1,3 litra płynów dziennie.
- 20 ml płynów na każdy kilogram powyżej 20 kilogramów masy ciała – na przykład dziecko, które waży 23 kilogramy powinno przyjmować 1,56 litra płynów dziennie.
Odwodnienie: Kiedy do szpitala?
Objawy odwodnienia u dziecka kwalifikujące je do leczenia ambulatoryjnego to:
- brak oddawania moczu przez co najmniej 10 godzin;
- brak możliwości samodzielnego przyjmowania płynów;
- wstrząs
- silne osłabienie, przypominające omdlenie.
W jakich jeszcze przypadkach powinnaś wezwać pogotowie lub udać się do szpitala?
Dziecko powinno trafić do szpitala, jeśli:
- nie skończyło jeszcze szóstego miesiąca życia, a ma biegunkę i/lub wymioty. W przypadku tak małych istot do odwodnienia dochodzi bardzo szybko – nie warto ryzykować;
- żadne próby zatrzymania biegunki lub wymiotów nie przyniosły efektu. Jeśli wymioty występują po każdej próbie wypicia płynów, a jego stan nie zmienia się dłużej niż sześć godzin lub gdy biegunka jest bardzo intensywna;
- pielucha niemowlaka jest sucha od ponad trzech godzin lub gdy starsze dziecko nie sikało dłużej niż sześć godzin;
- skóra dziecka po uszczypnięciu nie wraca do pierwotnego stanu (nie jest elastyczna), a jego usta są mocno spierzchnięte.
Dziecku w szpitalu najprawdopodobniej zostanie podana kroplówka na odwodnienie organizmu. Kroplówka nawadnia znacznie szybciej niż pojenie doustne i oprócz wody zawiera w sobie niezbędne pierwiastki i elektrolity. Zazwyczaj już jedna lub dwie kroplówki wystarczą, żeby dziecko poczuło się lepiej i mogło zostać wypisane do domu.
W czasie pobytu w szpitalu przeprowadzane są także badania krwi, moczu oraz kału, które mają na celu określić przyczynę oraz poziom odwodnienia.
Czy można karmić piersią niemowlaka z odwodnieniem?
Nie powinnaś przystawiać dziecka do piersi bezpośrednio po wymiotach. U niemowląt występuje tak zwany wtórny odruch wymiotny. Z tego powodu mogą zareagować torsjami nawet po jednym łyku mleka mamy.
Po odczekaniu chwili od wymiotów dziecka, powinnaś je przystawiać do piersi jak najczęściej. Zwłaszcza noworodka. Im młodsze dziecko, tym większa jest zawartość wody w mleku kobiecym. Woda to to, czego noworodek w tym momencie potrzebuje najbardziej. Im dłużej karmisz piersią, tym twój pokarm staje się bardziej treściwy.
Czy mogę karmić dziecko, jeśli wymiotuję lub mam rozwolnienie?
Jeżeli sama masz problemy z układem pokarmowym, to nie powinnaś odstawiać dziecko od piersi. Pamiętaj, że wirusy znajdowały się w twoim organizmie znacznie wcześniej, niż wystąpiły objawy. Oznacza to, że jeśli niemowlę miało się nim zarazić, to już to zrobiło i jest za późno na odstawienie od piersi.
Oprócz tego, twój organizm wykształcił już przeciwciała przeciwko tym wirusom, które znajdują się także w twoim pokarmie. Karmiąc nim noworodka, wspierasz jego odporność.