Jednym z podstawowych elementów twórczości poetyckiej są środki stylistyczne. Chociaż nazwa brzmi nieco enigmatycznie to w rzeczywistości nie kryje się pod nią nic niezwykłego – są to po prostu pewne zabiegi językowe służące wzbogaceniu i urozmaiceniu tekstu. Ożywienie i uosobienie to środki poetyckie, które przewijają się w wierszach najczęściej. Niekiedy uczniowie mają spory problem z ich odróżnieniem, bo chociaż różnica jest istotna, to jednak słabo wyczuwalna. Czym się różni ożywienie od uosobienia?
Co to jest uosobienie? Przykłady
Uosobienie, nazywane jest również personifikacją, to środek stylistyczny polegający na nadawaniu zwierzętom, roślinom lub przedmiotom nieożywionym cech ludzkich (dosłownie przedstawianie rzeczy/istot, które nie są ludźmi, wykonujących ludzkie czynności). Często personifikuje przede wszystkim pojęcia abstrakcyjne, aby lepiej zobrazować ich znaczenie i stały się bardziej przystępne.
Przykłady uosobienia:
- Słońce uśmiecha się.
- Liście tańczą wesoło na wietrze.
- Trawy śmiać się umieją.
- Wstaje nowy dzień.
- Drzewa dyskutują zażarcie.
Sprawdź: Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
Co to jest ożywienie?
Ożywienie, znane jest również jako animizacje, to środek stylistyczny, który bardzo często pojawia się w poezji, aby wzbogacić treść i nadać mu bardziej metaforyczne znaczenie. Środek ten dotyczy jednak elementów nieożywionych lub abstrakcyjnych (np. przedmiotów, nazw uczuć, nazw zjawisk). Polega na nadawaniu im cech istot żywych (ale niekoniecznie ludzkich).
Przykłady ożywienia:
- Morze ryczy,
- Chmura goni chmurę,
- Proch przyjął proch,
- Morze poluje na ofiary.
- Miłość zabija.
- Przyjaźń leczy rany.
Zobacz: Środki stylistyczne i ich funkcje [podział, rodzaje oraz przykłady środków stylistycznych]
Uosobienie a ożywienie – czym się różnią?
Ożywienie i uosobienie to zjawiska blisko ze sobą związane, ale jednak różne. Należy pamiętać, że ożywienie ma za zadanie „ożywiać”, czyli opisywać przedmioty lub różne zjawiska tak, jakby było istotami żyjącymi (ludźmi, zwierzętami lub roślinami. Uosobienie natomiast warto kojarzyć po nazwie ze słowem osoba – ten środek stylistyczny polega bowiem na przedstawianiu zwierząt, roślin, przedmiotów lub zjawisk jako ludzi, tj. wskazywać na takie cechy lub zachowania, które są charakterystyczne wyłącznie dla człowieka.
Zobacz: Epoki literackie po kolei [charakterystyka i ramy czasowe]
Rodzice pytają o ożywienie i uosobienie
Ożywienie to środek stylistyczny polegający na nadaniu przedmiotom nieożywionym lub pojęciom abstrakcyjnym cech istot żywych, np. ludzi, ale nie tylko, bo również zwierząt czy roślin.
Środek stylistyczny nadający przedmiotom i innym nieżywionym rzeczom cech istot żywych, np. burza poluje na ofiary.
