Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
Praktyczna wiedza o tym, jak dobrze napisać rozprawkę, będzie przydatna na wszystkich etapach edukacji. Z tą formą wypracowania mierzą się już ósmoklasiści podczas egzaminu, a potem powraca jeszcze w szkole średniej – na maturze określa się ją jako wypowiedź argumentacyjna. Jest to rodzaj pracy pisemnej, która wymaga przede wszystkim obrania jakiegoś stanowiska, a następnie udowodnienia go za pomocą rzeczowej argumentacji. Jak się pisze rozprawkę? Jak zacząć pisać rozprawkę?
Jak wygląda rozprawka?
Rozprawki można podzielić na kilka rodzajów, od których będzie następnie zależeć ich budowa.
- Rozprawka argumentacyjna: osoba pisząca musi odnieść się do z góry założonej tezy i uzasadnić jej prawdziwość. Temat rozprawki może wtedy przybrać taką formę jak na przykład „Warto być dobrym człowiekiem”; (to typ, który pojawia na egzaminie ósmoklasisty),
- Rozprawka rozstrzygająca: w tym przypadku osoba pisząca rozprawkę zajmuje jedno z dwóch przeciwstawnych stanowisk – np. „Dobro czy zło – coś jest silniejsze?”;
- Rozprawka oceniająca: zadaniem piszącego taką rozprawkę jest poddanie wartościowaniu określonego zagadnienia – np. „Czy romantyczna miłość to siła wywierająca destrukcyjny wpływ na człowieka?”;
- Rozprawka analityczna: należy odnieść się do zagadnienia przedstawionego w ściśle określonym dziele, np. poddać analizie cechy osobowości głównego bohatera utworu literackiego.
- Rozprawka syntetyzująca: polega na charakterystyce określonego motywu, który znajduje się w kilku utworach, np. „Człowiek człowiekowi wilkiem – udowodnij tezę na podstawie wybranych utworów literatury wojennej.
Zobacz: Odmiana przez przypadki – jak zapamiętać jej zasady?
Rozprawka – jak napisać?
Aby napisać dobrą rozprawkę, należy opracować jej schemat. Rozprawki składają się z trzech zasadniczych części, takich jak wstęp (w którym musi zostać zawarte teza lub hipoteza), argumentacja oraz podsumowanie rozprawki. Sprawdź jak powinna wyglądać budowa rozprawki.
Sprawdź: Środki stylistyczne i ich funkcje [podział, rodzaje oraz przykłady środków stylistycznych]
Wstęp do rozprawki – Jak zacząć rozprawkę?
Zastanawiasz się jak zacząć pisać rozprawkę? Aby odpowiedzieć na pytanie o to, jak rozpocząć rozprawkę, trzeba wiedzieć, czy przyjmiemy metodę wnioskowania dedukcyjnego czy indukcyjnego. Dedukcja polega na wyjściu od przyjętej odgórnie, ogólnej tezy, którą udowadniamy następnie za pomocą konkretnych argumentów. W rozprawce indukcyjnej stawiamy natomiast hipotezę – określone założenie, które w dalszej części będziemy próbować potwierdzić lub obalić. Wstęp nie powinien być zbyt długi (około 1/5 całej rozprawki) ani składać się z więcej niż dwóch akapitów.
Jak zacząć rozprawkę – przykład:
- „powszechnie sądzi się, że…”;
- „postaram się udowodnić, że…”;
- „przedstawię argumenty przemawiające za tym, że…”;
- „w niniejszej pracy spróbuję wykazać, że…”.
Zobacz: Mit o Prometeuszu – plan wydarzeń. Jak wygląda historia Prometeusza w kilku zdaniach?
Jak postawić tezę?
Postawiona teza powinna być w jak największym stopniu precyzyjna i jednoznaczna. Nie może przybierać formy przypuszczenia ani wyrażać wątpliwości.
Jak pisze się rozprawkę? Przydatne zwroty i przykłady prawidłowo postawionej tezy mogą być następujące:
- „Człowiek jest istotą dobrą z natury”;
- „Miłość jest najważniejszą spośród cnót”;
- „Religia jest potrzebna człowiekowi”;
- „Lęk przed śmiercią towarzyszył człowiekowi każdej epoki”.
Sprawdź: Odmienne i nieodmienne części mowy. Jak wygląda podział? O czym trzeba pamiętać?
Jak napisać rozprawkę i udowodnić postawioną tezę?
Kiedy już udało się nam postawić tezę, wtedy przychodzi pora na jej udowodnienie. W tym celu należy przedstawić odpowiednie argumenty. Zatem jak się pisze rozprawkę, aby została dobrze oceniona? Przede wszystkim należy wykazać, że potrafimy myśleć w sposób analityczny i wyciągać logiczne wnioski. Czym więcej konkretnych argumentów, tym lepiej. Wskazane jest powoływanie się na słowa autorytetów oraz cytowanie dzieł literackich. Można również próbować udowodnić tezę poprzez odwołanie się do treści utworów muzycznych, filmów, a także dzieł sztuki, takich jak obrazy, rzeźby, freski, witraże czy budowle architektoniczne.
Zobacz: Epoki literackie po kolei [charakterystyka i ramy czasowe]
Jak zacząć argumenty w rozprawce? Przydatne zwroty
- „na potwierdzenie postawionej tezy…”;
- „kolejnym argumentem jest…”;
- „argument ten można potwierdzić, wskazując na…”;
- „słowa te potwierdza…”;
- „niewątpliwie można uznać, że…”;
- „można założyć z całą pewnością, że…”;
- „dzieła autora wskazują jednoznacznie, że…”;
- „na podstawie przywołanych słów można stwierdzić, że…”;
- „słowa te dowodzą ponad wszelką wątpliwość, że…”;
- „przejdźmy teraz do kolejnego argumentu…”;
- „równie mocnym argumentem przemawiającym za postawioną tezą jest…”;
- „we wskazanym fragmencie możemy zauważyć, że…”;
- „nie sposób nie dostrzec, że…”;
- „należy zauważyć, że…”;
- „wnikliwa analiza pozwala dostrzec, że…”;
- „słowa te są potwierdzenie tego, że…”;
Za pomocą kolejnych argumentów można krok po kroku wykazać, że postawiona we wstępie teza jest uzasadniona. Każdy argument warto zawrzeć w osobnym akapicie, co zwiększy czytelność rozprawki. Przedstawiając dowody, należy unikać jakichkolwiek subiektywnych ocen, pytań retorycznych, przypuszczeń czy przedstawiania wątpliwości lub dylematów bez ich rozstrzygnięcia. Właściwa część rozprawki powinna obejmować około 3/5 treści.
Dowiedz się: Jaką funkcję pełni oksymoron?
Jak powinno wyglądać zakończenie rozprawki?
Zastanawiasz się jak zakończyć rozprawkę? Podsumowanie rozprawki jest częścią, która pozwala zwrócić uwagę na najważniejsze wnioski wypływające z analizy. Nie należy w zakończeniu powtarzać przedstawionych argumentów, lecz jedynie odnieść się do nich w sposób syntetyczny. Zakończenie rozprawki nie powinno być zbyt długie – najlepiej obejmować, podobnie jak wstęp, 1/5 całej pracy.
W podsumowaniu można zawrzeć takie zwroty jak m.in.:
- „w niniejszej pracy udało się wykazać…”;
- „przedstawione powyżej argumenty dowodzą ponad wszelką wątpliwość…”;
- „reasumując, można stwierdzić, że…”;
- „można zatem przyjąć, że…”;
- „mając na uwadze przedstawione argumenty, można stwierdzić, że…”;
- „niniejsza wypowiedź jest potwierdzeniem tego, że…”;
Sprawdź także: Jak poprawnie napisać charakterystykę postaci?
Czy rozprawka może mieć 2 argumenty?
Czym więcej argumentów, tym łatwiej jest udowodnić postawioną tezę lub zweryfikować hipotezę. Jeżeli jednak piszącemu rozprawkę uczniowi uda się znaleźć 2 mocne argumenty, wtedy liczba ta może okazać się wystarczająca. Trzeba mieć jednak pewność, że w wyczerpujący sposób omawiają one opracowywane zagadnienie. Decydując się na przedstawienie jedynie dwóch argumentów, warto przytoczyć cytaty i powołać się na autorytety.
Sprawdź: Czy religia jest obowiązkowa 2022? Zapowiedzi ministra zaniepokoiły rodziców
Rozprawka schemat – jak zakończyć?
Zakończenie rozprawki nie może być powtórzeniem wstępu ani wskazanych w rozwinięciu argumentów. Ma przyjąć formę krótkiego podsumowania, wskazującego najważniejszy wniosek z analizy.
Mamy więc nadzieję, że już teraz będziecie wiedzieć, jak napisać rozprawkę, aby dostać dobrą ocenę lub zdać egzamin. Przed przystąpieniem do pisania rozprawki, warto opracować jej ramowy plan. Jest to schemat, który zawiera najważniejsze punkty omawiane w pracy. Najlepiej przedstawić je w krótkiej i prostej formie.
Zobacz: Jak wypisać dziecko z religii? Kilka praktycznych informacji dla rodziców [wzór oświadczenia]
Jak napisac rozprawkę z AI
W ostatnich latach rozwój technologii AI (sztucznej inteligencji) otworzył nowe możliwości w zakresie pisania rozprawek. Programy AI mogą teraz pomagać uczniom w generowaniu pomysłów, tworzeniu struktury rozprawki, a nawet w formułowaniu argumentów. Choć nie zastąpią kreatywności i krytycznego myślenia, mogą stanowić cenne narzędzie wspomagające proces edukacyjny. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak napisać rozprawkę przy wsparciu sztucznej inteligencji odwiedź stronę zszywka.pl – generatora wypracowań z AI.
Uczniowie pytają, jak napisać rozprawkę:
Rozpoczęcie rozprawki powinno zawierać krótkie wprowadzenie do tematu oraz – najważniejsze – tezę lub hipotezę.
Należy rozpocząć od krótki rozważać dotyczących tematu (np. jeśli to jest miłość, to 2-3 zdania o miłości), a następnie przejść do tezy (lub hipotezy).
Przede wszystkim należy znać wszystkie elementy rozprawki: wprowadzenie dotyczące tematu, potem teza, następnie argumenty i przykłady z lektur, a na koniec krótkie podsumowanie. Rozprawka powinna mieć co najmniej 4 akapity – wstęp, przedstawienie dwóch argumentów oraz zakończenie. Każdy argument warto umieścić w osobnym akapicie. Do pisania rozprawki warto wcześniej się przygotować, opracowując ramowy plan. Należy pamiętać o tym, że rozprawka powinna składać się z trzech części, takich jak wstęp, rozwinięcie i zakończenie. W rozwinięciu przedstawiamy argumenty potwierdzające postawioną we wstępie tezę lub pozwalające zweryfikować hipotezę.
Np. zdaniem “powszechnie sądzi się, że…” i przejść do rozważań, a dalej do tezy lub hipotezy.
Przed przystąpieniem do pisania rozprawki, warto opracować jej ramowy plan. Jest to schemat, który zawiera najważniejsze punkty omawiane w pracy. Najlepiej przedstawić je w krótkiej i prostej formie, np. równoważników zdań. Plan rozprawki powinien przyjmować logiczną strukturę – można stosować np. numerację za pomocą cyfr arabskich lub rzymskich. W planie można zamieścić wstępną wersję tezy, a także wypisać w jednym zdaniu każdy z argumentów.
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
Te gry mają sens. 6 wartościowych aplikacji dla dzieci, które przetestowałyśmy z córką
Strój galowy do szkoły. Jak powinien wyglądać ubiór na specjalne okazje?
Przecieki matura 2024. Te zadania na pewno pojawią się na egzaminie!
Jak obliczyć średnią na koniec roku i na semestr? Niektórzy popełniają prosty błąd
- Rodzice.pl
- Starsze dziecko
- Edukacja i psychologia
- Język polski
- Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
Rodzaje zdań w języku polskim z przykładami. Jak nauczyć się je rozpoznawać?
Gramatyka języka polskiego to dla uczniów nieraz ciężki orzech do zgryzienia. Niekiedy może się wydawać, że informacji i zasad jest za dużo, aby je wszystkie przyswoić. W rzeczywistości jednak wcale...
Czytaj dalej →Oksymoron – co to jest i jaką pełni funkcję? Sprawdź przykłady
Oksymoron to część mowy pojawiająca się głównie w literaturze, a rzadziej w języku pisanym. Najczęściej można się z nim spotkać w poezji, ponieważ twórcy wykorzystują go jako środek stylistyczny do...
Czytaj dalej →Jak napisać list do kolegi?
Kiedy nie mamy pewności, jak napisać list do kolegi albo koleżanki, powinniśmy na chwilę usiąść i zadać sobie kilka pytań na temat samego listu oraz osoby, o której myślimy. Dzięki...
Czytaj dalej →Fredrowski osiołek. Jak interpretować wierszyk o osiołku?
Bajka o osiołku autorstwa Aleksandra Fredry to utwór ponadczasowy, którego morał przynosi nam uniwersalne przesłanie. Wiersz często pojawia się na lekcjach języka polskiego i jest dokładnie omawiany przez polonistów. Dokonanie...
Czytaj dalej →Mit o Demeter i Korze – streszczenie i najważniejsze motywy. Tak starożytni Grecy wyjaśniali istnienie pór roku
Od mitologii rozpoczyna się nauka języka polskiego w szkołach średnich, chociaż niektóre mitologiczne historie i postacie pojawiają się już wcześniej. Pytania dotyczące tych tematów mogą pojawić się na maturze, a...
Czytaj dalej →Co się stało z Jagną po wygnaniu? Finał powieści różni się od ekranowych adaptacji
O tej kultowej powieści Reymonta znów zrobiło się głośno po premierze niezwykłej adaptacji w reżyserii Doroty Kobieli i Hugh Welchmana. Mimo że dzieło jest lekturą szkolną, to rzadko czyta się na...
Czytaj dalej →Cechy eposu. Ten gatunek sprawia uczniom najwięcej problemów. Czym się wyróżnia?
Jedno z podstawowych zagadnień, które uczniowie poznają na lekcjach języka polskiego już w szkole podstawowej, dotyczy rodzajów i gatunków literackich. Po przeczytaniu lektury należy wiedzieć, czy utwór zaliczamy do epiki,...
Czytaj dalej →Epoki literackie po kolei. Wszystko, co trzeba wiedzieć, w pigułce!
Epoka literacka to pewien okres w historii, w trakcie którego wskazać możemy dominujące prądy i motywy w twórczości pisarzy. Najczęściej te same nurty dostrzec można także w innych gałęziach sztuki....
Czytaj dalej →Krótkie trudne dyktando. Sprawdź swoje umiejętności z ortografii.
Znajomość zasad poprawnej pisowni przydaje się na każdym etapie życia. Naukę ortografii zaczynają już najmłodsze dzieci. Od pierwszej klasy szkoły podstawowej zaczynają przyswajać najważniejsze reguły i uczą się, jak unikać...
Czytaj dalej →Piszemy “życzę ci” czy “tobie”?
Życzę ci czy tobie? – ten dylemat poprawnościowy często miewają osoby pragnące napisać krótki tekst inspirowany jakąś ważną uroczystością rodzinną bądź towarzyską. Niektórym z nas może się wręcz wydawać, że nie ma tu...
Czytaj dalej →Monolog Kordiana na Mont Blanc to kluczowy fragment utworu. Jak interpretować słowa bohatera?
“Kordian” Słowackiego to jeden z najważniejszych utworów polskiego romantyzmu, a pewnego rodzaju ukoronowaniem czy punktem kulminacyjnym jest fragment, gdy tytułowy bohater wygłasza Kordian na szczycie góry Mont Blanc. Nie bez...
Czytaj dalej →Bohaterowie ballady “Romantyczność”. Kto występuje w utworze? Część uczniów popełnia ten błąd
“Romantyczność” to utwór, z którym uczniowie zapoznają się już na początku omawiania epoki romantyzmu. Już od momentu publikacji uważany był za manifest programowy tego nurtu w literaturze i jego twórców....
Czytaj dalej →Mit o Syzyfie – streszczenie najważniejszych wątków. Te informacje przydadzą się na polskim
Najważniejsze mity greckie uczniowie poznają już na etapie szkoły podstawowej. Niesamowite historie o bogach, królach i innych fantastycznych istotach są właściwie niekończącym się źródłem motywów i inspiracji, dlatego często przydają...
Czytaj dalej →Quiz z lektury “W pustyni i w puszczy”. Sprawdź, jak dobrze znasz treść powieści
“W pustyni i w puszczy” to jedna z najpopularniejszych powieści Henryka Sienkiewicza, która od wielu lat znajduje się w spisie lektur dla uczniów szkół podstawowych. Jest to jedna z najważniejszych...
Czytaj dalej →Co to jest forma gramatyczna? Jak ją określić? Sprawdź najważniejsze informacje o przykłady
Polska gramatyka bywa nieraz naprawdę skomplikowana. Rozmaite kategorie fleksyjne, mnóstwo nietypowych terminów i dość trudne zasady sprawiają, że dla wielu uczniów opanowanie zagadnień z tego działu jest naprawdę ogromnym wyzwaniem....
Czytaj dalej →Jak przystroić dom Panny Młodej?
Przystrojenie domu Panny Młodej oraz ewentualnie Pana Młodego leży w kwestii świadków. Przynajmniej taka jest tradycja. Nie musimy się jej sztywno trzymać. Często zdarza się, że to sami zainteresowani, czyli...
Czytaj dalej →Sukienka na ślub cywilny
Sukienki na ślub cywilny nie muszą spełniać wymagań dress code'u. Najważniejsze, aby Panna Młoda czuła się w swojej sukni ślubnej dobrze! Poza tym musimy zadbać o to, by suknia na ślub cywilny podkreśliła atuty i ukryła niedoskonałości sylwetki. I najważniejsze: powinna być spełnieniem marzeń Panny Młodej.
Czytaj dalej →Piosenki dla rodziców
Pary Młode organizujące wesele prawie zawsze chcą podczas przyjęcia podziękować swoim rodzicom za trud włożony w wychowanie oraz pomoc w przygotowaniu przyjęcia. Podczas podziękowania dla rodziców najczęściej wręczane są upominki...
Czytaj dalej →
2 komentarzy: Jak napisać rozprawkę? Poznaj najważniejsze zasady pisania rozprawki. Kluczowy jest schemat
dzięki, przydatne 🙂
ok