Koszty rozwodu: ile wynoszą i od czego zależą?

Jakie są koszty rozwodu?

Wysokość kosztów w sprawie o rozwód w istotnej mierze zależy od okoliczności sprawy. Koszty rozwodu bez orzekania o winie (za porozumieniem stron) i koszty rozwodu z orzekaniem o winie będą się w istotny sposób różnić.
W przypadku rozwodu bez orzekania o winie i bez jakiegokolwiek konfliktu dotyczącego sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi i alimentów koszty rozwodu najczęściej zamkną się w kwocie 300,00 zł. W przypadku rozwodu z orzekaniem o winie, jeśli strony spierają się o sprawy dotyczące dzieci i są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników (adwokatów lub radców prawnych) koszt rozwodu może wynieść kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych.

Sprawdź także:

• Alimenty natychmiastowe
• Od czego zależy wysokość alimentów?

Koszt rozwodu w Polsce kształtuje się następująco:

• opłata sądowa od pozwu o rozwód: 600,00 zł;
• dodatkowe opłaty w toku postępowania: od kilkunastu do kilkuset złotych (np. koszty wezwań świadków);
• opinia biegłego psychologa lub psychiatry, jeśli jest konieczna z uwagi na sprawy dotyczące wspólnych małoletnich dzieci stron: co najmniej kilkaset złotych;
• honorarium profesjonalnego pełnomocnika: w zależności od lokalizacji i stawek obowiązujących w konkretnej kancelarii.

W wielu sprawach jedynym wydatkiem, jaki strony będą musiały ponieść w związku z rozwodem, będzie opłata sądowa w wysokości 300,00 lub 600,00 zł. Do uiszczenia opłaty jest zobowiązany ten z małżonków, który wnosi pozew o rozwód do sądu. Opłatę uiszcza się zazwyczaj przelewem bankowym na rachunek sądu, zaś do pozwu należy załączyć potwierdzenie przelewu. W razie, gdy pozew nie zawiera dowodu uiszczenia opłaty, sąd wezwie stronę do uzupełnienia tego braku.

Rozwód bez orzekania o winie – koszty

Choć, jak wspomniano powyżej, podstawowa opłata związana z procesem rozwodowym wynosi 600,00 zł, ustawodawca premiuje małżonków, którzy mimo dzielących ich różnic są w stanie rozstać się we względnej zgodzie. Z tego względu w przypadku rozwodu bez orzekania o winie cena rozwodu w Polsce spada do 300,00 zł. Powód nadal jest zobowiązany do uiszczenia pełnej opłaty przy wnoszeniu pozwu, jednak w wyroku orzekający rozwód sąd obniży opłatę do 300,00 zł i rozłoży ją na obie strony procesu. W praktyce oznacza to, iż powód będzie musiał – po uprawomocnieniu wyroku – otrzymać zwrot 300,00 zł od sądu i 150,00 zł od byłego małżonka.

Kto ponosi koszty rozwodu?

Generalną zasadą procesu cywilnego jest, iż koszty procesu ponosi ten, kto przegrywa. Jeśli zatem jedna ze stron przegrywa proces w całości, zostanie zobowiązana do pokrycia nie tylko opłaty sądowej, lecz również kosztów poniesionych przez drugą stronę, w tym kosztów ustanowienia pełnomocnika.

Zwrot kosztów jest jednakże ograniczony poprzez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, które ustala wysokość stawek za czynności adwokackie i radcowskie. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie kwota ta wynosi 720,00 zł, w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie – 1.080,00 zł. Taki koszt zostanie zasądzony na rzecz strony wygrywającej tytułem zwrotu kosztów zastępstwa, nawet jeśli w praktyce – na podstawie umowy zawartej z pełnomocnikiem – cena rozwodu u adwokata lub radcy prawnego była znacznie wyższa.

Jeśli okoliczność, która ze stron “wygrała” sprawę, nie jest do końca jasna, sąd rozłoży koszty na obie strony proporcjonalnie. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie zazwyczaj – jak wskazano powyżej – każda ze stron poniesie wydatek rzędu 150,00 zł tytułem opłaty sądowej plus ewentualnie inne koszty, wywołane swoim udziałem (np. koszt ustanowienia swojego pełnomocnika albo cenę przygotowania pozwu o rozwód).

Czy możliwe jest zwolnienie z kosztów sądowych?

Jeśli strona nie jest w stanie ponieść kosztów rozwodu, może zwrócić się do sądu o zwolnienie z kosztów sądowych. Zwolnienie może mieć charakter całkowity albo częściowy (do określonej kwoty). Sąd udzieli stronie zwolnienia tylko wówczas, gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie w żaden sposób ponieść kosztów związanych z procesem, a ich ewentualne opłacenie wiązałoby się z poważnym uszczerbkiem dla niego lub jego rodziny. Sąd nie uwierzy wnioskodawcy na słowo – konieczne jest załączenie do wniosku dokumentów potwierdzających sytuację osoby składającej wniosek (np. wyciąg z rachunku bankowego, zaświadczenie o zarobkach, odcinek renty, dokumentacja lekarska, itp.).

Sprawdź: Kiedy nie warto ratować małżeństwa?

Sąd nie zwolni strony od konieczności poniesienia wydatków z własnej inicjatywy – niezbędny jest wniosek o zwolnienie od kosztów. Wniosek może zostać zawarty w pozwie, odpowiedzi na pozew lub oddzielnym piśmie. Bezwzględnie konieczne jest również złożenie oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Formularz oświadczenia można uzyskać w sądzie lub na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.

Podział majątku po rozwodzie – koszty

Zazwyczaj samo orzeczenie rozwodu nie kończy spraw pomiędzy małżonkami, konieczne jest bowiem dokonanie podziału majątku. Podział majątku byli małżonkowie mogą przeprowadzić na dwa różne sposoby – polubownie albo za pomocą postępowania sądowego. W przypadku pierwszego rozwiązania konieczne będzie sporządzenie umowy – jeśli w skład majątku wchodzi nieruchomość, niezbędne jest zachowanie formy aktu notarialnego. Wysokość taksy notarialnej jest zależna od wartości dzielonego majątku.

Zazwyczaj spór sądowy pociągnie za sobą wyższe koszty. Opłata od wniosku o podział majątku wynosi 1.000,00 zł (300,00 zł w przypadku zgodnego wniosku). Do tej kwoty strony muszą doliczyć wynagrodzenie profesjonalnych pełnomocników oraz koszty związane z przeprowadzeniem dowodów w sprawie, na przykład wynagrodzenie biegłych sądowych rzeczoznawców.

Zobacz też:

• Co wybrać: separacja czy rozwód?
• Jak napisać pozew o rozwód?

Autor: adwokat Marta Milan z LegalHero.pl

Zdjęcie główne: depositphotos.com

LegalHero.pl to portal oferujący profesjonalne porady prawne i dokumenty prawne w przystępnych cenach. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony www.legalhero.pl, a w razie pytań prosimy o kontakt mailowy [email protected]