Charakterystyka postaci: Jak napisać charakterystykę postaci?

Charakterystyka postaci to zadanie kojarzone głównie z lekcjami języka polskiego. Taka wypowiedź pisemna pojawia się również często na różnego rodzaju egzaminach, dlatego warto wiedzieć, jak napisać charakterystykę postaci. W jaki sposób przygotować plan charakterystyki i jakie są zasady jej pisania?

Jak napisać charakterystykę postaci?

Charakterystyka postaci musi zawierać kilka bardzo ważnych elementów, bez których zostanie ona sklasyfikowana jako zupełnie inna wypowiedź pisemna. To dzięki nim różni się ona od opisu, wypracowania czy pozostałych form ćwiczonych podczas lekcji języka polskiego.  Standardowo rozpoczyna się ją od wstępu, następnie pisze rozwinięcie tematu na dowolną liczbę akapitów oraz kończy za pomocą zakończenia podsumowującego całość. Nie da się zatem określić dokładnie, jak długa powinna być charakterystyka bohatera, ponieważ kwestia ta zależy wyłącznie od tego, ile informacji na jego temat posiadasz. Tak więc wypowiedź dotycząca Konrada z “Dziadów cz. III” byłaby bardzo długa, a postaci pojawiającej się w utworze tylko raz – dosyć krótka. Długość charakterystyki zależy również od jej typu. Istnieją bowiem rodzaje tej wypowiedzi pisemnej obejmujące dwóch bohaterów lub całe grupy osób. Wówczas mogą one być nawet 2 razy dłuższe, w zależności od liczby informacji na temat danej postaci bądź społeczności.

Plan charakterystyki postaci

Co powinna zawierać charakterystyka postaci? Każda poprawna charakterystyka postaci dzieli się na trzy części: wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Poszczególne fragmenty powinny zawierać konkretne informacje, dzięki którym wypowiedź zyska uporządkowany, przejrzysty charakter. Oto uniwersalny plan charakterystyki dowolnego bohatera:

  1. Wstęp – ogólne przedstawienie postaci wraz z jej imieniem, nazwiskiem, wiekiem, wykonywanym zawodem, miejscem zamieszkania, pochodzeniem, wyznawaną religią, ewentualną sytuacją rodzinną i związkową. W tym miejscu warto również podać utwór, z którego pochodzi dany bohater włącznie z jego autorem.
  2. Rozwinięcie – cała ,,zabawa” zaczyna się dopiero w rozwinięciu charakterystyki. W tym miejscu powinien znaleźć się dokładny opis bohatera: wszelkie cechy wyglądu, czyli budowa ciała, wzrost, kolor oczu, włosów, rysy twarzy oraz ewentualne znaki szczególne. W rozwinięciu opisuje się także cechy charakteru, zainteresowania, styl ubierania się oraz ogólny sposób bycia. Warto skupić się również na wadach i zaletach danego bohatera, jego przyzwyczajeniach, światopoglądzie, zdolnościach oraz stosunku do innych postaci. W rozwinięciu można odwoływać się do konkretnych fragmentów utworu, w których widnieje potwierdzenie konkretnej cechy charakteru w sposób dosłowny lub niedosłowny. Tak więc pisząc, że Papkin z ,,Zemsty” był naiwny, należy przywołać słynną już sytuację z Klarą i krokodylem.
  3. Zakończenie – powinno zawierać osobistą opinię i własne odczucia na temat opisywanego bohatera. Jest to swego rodzaju podsumowanie z punktu widzenia osoby piszącej pracę, włącznie z elementami zachowania postaci, które potępia.

Cechy charakterystyki postaci

Charakterystyka bohatera to nie tylko odpowiednie ułożenie informacji w akapitach, lecz także wiele innych cech, o których warto pamiętać podczas pisania takiej pracy. W takiej formie wypowiedzi można popisać się znajomością różnych środków stylistycznych oraz bogatym słownictwem. W ten sposób praca staje się pełniejsza, co również ma ogromny wpływ na jej ostateczną punktację.

Podczas pisania charakterystyki postaci literackiej, oprócz bogatego słownictwa, warto pamiętać również o określonym porządku. Chaos w pracy nie działa na jej korzyść, a mylenie informacji podstawowych wykorzystywanych we wstępie z tymi bardziej złożonymi stosowanymi w rozwinięciu może sprawić, że charakterystyka bohatera przestanie być zgodna z jej głównym założeniem. Z tego powodu przed rozpoczęciem pracy warto wypisać poszczególne informacje, przyporządkować je do konkretnych punktów charakterystyki, a dopiero na sam koniec wkomponować je w gotowe zdania. Wówczas unikniesz chaosu i sytuacji, w której informacja podstawowa przypomni ci się dopiero w trakcie tworzenia rozwinięcia.

Typy charakterystyki postaci literackiej

Charakterystyka bohatera zazwyczaj dotyczy tylko jednej postaci, ale zdarzają się również znacznie bardziej rozbudowane formy pisemne. Wyróżnia się charakterystykę indywidualną, zbiorową, porównawczą i autocharakterystykę.

W przypadku charakterystyki indywidualnej lub zbiorowej sprawa jest stosunkowo prosta i została ona już omówiona powyżej. Problemy mogą pojawiać się natomiast podczas realizowania formy porównawczej. Wówczas istnieje opcja napisania dwóch osobnych prac, a następnie podsumowania ich we wspólnym zakończeniu. Charakterystyki poszczególnych postaci mogą się również przeplatać, ale jest to znacznie bardziej ryzykowny zabieg, który może skutkować chaosem i niewłaściwym odbiorem całego sensu pracy. Ta druga opcja jest zarezerwowana głównie dla osób wprawionych w pisaniu, które nie pogubią się w dziesiątkach informacji o obu bohaterach.

Istnieje także autocharakterystyka, czyli przedstawienie samego siebie. W tym przypadku problem pojawia się w samym zakończeniu, czyli refleksjach na temat postępowania bohatera. W tym miejscu można zastanowić się, które cechy uważamy za nasze atuty, a nad którymi należy pracować. Dobrym pomysłem jest również ocenienie sytuacji z dystansu, ale jest to na pewno dosyć duże wyzwanie.

Charakterystyka postaci literackiej dzieli się także na bezpośrednią i pośrednią. Pierwsza jest formułowana przez sam podmiot literacki, podczas gdy drugą można odnaleźć w słowach i myślach bohatera lub osób go otaczających. W przypadku charakterystyki pośredniej czytelnik sam może wydać osąd na temat postępowania konkretnej postaci.

Uczniowie pytają, jak napisać charakterystykę postaci:

Czym się różni charakterystyka postaci od opisu?

Nieodłącznym elementem charakterystyki jest subiektywna opinia na temat bohatera i jego postępowania. W opisie unika się zazwyczaj własnych przemyśleń i bazuje jedynie na faktach, a nie domysłach i osądach.

Co powinna zawierać charakterystyka postaci?

Zasady pisania charakterystyki precyzują, że powinna ona zawierać wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Wstęp zawiera ogólne informacje o bohaterze, które są rozszerzane o szczegóły na etapie rozwinięcia. Zakończenie natomiast zawiera ocenę bohatera.

Ile akapitów ma charakterystyka postaci?

Charakterystyka postaci literackiej powinna się składać ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Ten ogólny zarys informuje nas jedynie o tym, że nie powinna mieć mniej niż trzy akapity. Trudno jednak określić, jak wiele akapitów ma mieć wzorcowa charakterystyka bohatera. Wiele zależy bowiem od tego, jak wiele wiemy o danej postaci.

Zobacz też: 

Dodaj komentarz

Suknie Ślubne

Suknia ślubna

Suknia ślubna: wymarzona, wyśniona, albo wręcz przeciwnie – wielki znak zapytania. Podpowiadamy, jaki fason sukni ślubnej będzie najlepszy i na co zwrócić uwagę podczas przymiarek. Decyzja dotycząca wyboru sukni ślubnej jest jedną...

Czytaj dalej →
Rodzice

Wszyscy jesteśmy dziećmi!

Dziś krótko ponieważ był to bardzo wyczerpujący dzień. Chciałbym Ci Córeczko z okazji Twojego pierwszego Dnia Dziecka (ten gdy byłaś w brzuszku się nie liczy:P) życzyć, żebyś zawsze … …...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo
Enable registration in settings - general