Zasady ortograficzne

Język polski nie jest językiem łatwym do nauczenia nawet dla nas – osób posługujących się nim na co dzień, urodzonych w Polsce, uczących się w polskich szkołach. Ilość zasad ortograficznych jest ogromna, a wyjątków od nich – jeszcze większa. Wielu maluchom zaczynającym swoją przygodę ze słowem pisanym, zasady te sprawiają ogromną trudność i potrzeba lat ćwiczeń, żeby opanować nasz język w takim stopniu, by na każdym dyktandzie widniała wielka piątka.

Zasady ortograficzne: jak je zapamiętać?

Metod na zapamiętanie zasad ortograficznych języka polskiego jest wiele. Od uczenia się ich na pamięć, po mozolne ćwiczenie zapisu trudnych wyrazów. Za klucz do sukcesu od lat uważane jest również regularne czytanie książek od najmłodszych lat do chwili, gdy dziecko posiądzie umiejętność czytania. Opatrzenie się ze słowami występującymi w języku polskim pomaga w zapamiętaniu sposobu ich zapisu.

Poniżej przygotowaliśmy krótką ściągawkę z najpopularniejszych zasad ortograficznych z tym, co sprawia najczęściej problem, czyli z ó, u, rz, ż, h i ch.

Zasady ortograficzne: „-uje”

„Uje się nie kreskuje” – zapewne pamiętacie to powiedzonko, które wielokrotnie niejednego ratowało podczas pisania wypracowań i dyktand. Pomaga ono zapamiętać, że wyrazów zakończonych na końcówkę „-uje” nie piszemy z użyciem „ó”. Zasada ta dotyczy wszystkich czasowników w czasie teraźniejszym.

Zasady ortograficzne: „ó”

O z kreską stosowane jest, gdy w danym wyrazie „ó” da się wymienić na samogłoski: a, e oraz o. Przykładem jest odmiana: lód – lody; pióro – pierze; mówić – mawiać; siódmy – siedem;

„Ó” piszemy także w końcówkach wyrazów będących w dopełniaczu (czyli odpowiadających na pytania: „kogo? czego?”) liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego, czyli: bananów, butów, chłopaków, psów.

„Ó” stosujemy również w przypadku końcówek nazw miejscowości, czyli: Piotrków, Tarnów, Grzybów.

Wyjątki: wyjątkami, które należy zapamiętać w przypadku końcówek z „ó” są wyrazy: zasuwka, skuwka, okuwka, zakuwka, wsuwka. Dlaczego? Bo „u” występuje w wyrazie, od którego te formy pochodzą, czyli od” zasuwać, skuwać, okuwać, zakuwać, wsuwać.

Zasady ortograficzne: „u”

Z „u zwykłym” jest dosyć łatwo. Należy zapamiętać, że zawsze stosujemy „u” na końcu wszystkich wyrazów, w których występuje, czyli: krochmalu, żwiru, dachu, biurku, końcu. „U” piszemy także na początku większości wyrazów: ucho, upał, ubranie, ugryźć.

Z „u” łączy się również wspomniana już wyżej zasada mówiąca o tym, że „uje się nie kreskuje”.

Zasady ortograficzne: „ż”

„Ż” to kolejny przykład z wymianą na inne litery. „Ż” bowiem piszemy wtedy, gdy w innych formach wyrazu wymienia się ono na: g, dz, h, s, z, ź. Dla przykładu: dłużej – długo; bliżej – blisko, koleżanki – koledzy, obrażać – obraza.

„Ż” piszemy także po spółgłoskach, takich jak: l, ł, r, m, n. Przykładem są wyrazy: ulżyć, mżawka, łżesz, rżnąć, rewanż.

Jedna z zasad dotyczących pisowni „ż” dotyczy końcówek. „Ż” powiem stosujemy w rzeczownikach rodzaju żeńskiego zakończonych na -aż i –eż. Przykłady to wyrazy: odzież, sprzedaż.

Zasady ortograficzne: „rz”

„Rz” również piszemy wtedy, gdy wymienia się ono na odpowiednią literkę. W tym przypadku jest to „r”. Za przykład mogą służyć słowa: tworzyć – twórca; morze – morski; starzec – starość.

„Rz” występuje na końcach wyrazów, zwłaszcza rzeczowników, nazw zawodów, np. kalendarz, terminarz, piekarz, lekarz, masarz. Zawsze również użyjemy „rz” w wyrazach z końcówką –mistrz: kuchmistrz, zegarmistrz, burmistrz.

Zasady ortograficzne: „h”

„H” stosowane jest, gdy w danym wyrazie „h” da się wymienić na litery: dz, g, z, ż. Przykładem jest odmiana: wahać się – waga; błahy – błazen; druh – drużyna.

„H” piszemy również zawsze po spółgłosce „z”, czyli w wyrazach” zhańbić, zharmonizować, zheblować. Stosujemy „samo ha” również wtedy, gdy piszemy wyrazy rozpoczynające się od cząstek: hipo-, hydro-, hiper-, higro-, hekto-, hetero-, helio-, homo-, homeo-.

Zasady ortograficzne: „ch”

„Ch” stosowane jest, gdy w pisanym wyrazie „ch” da się wymienić na „sz”. Przykładem jest odmiana: cicho – cisza; ucho – uszy; duch – dusza; kielich – kieliszek.

„Cho” piszemy również zawsze na końcu wyrazów, przykładem mogą być słowa, takie jak: słuch, orzech, grzech, dach, piach. Jedynymi wyjątkami od tej reguły są wyrazy: druh, poroh oraz rzeka Boh.

Zobacz też:

 

Dodaj komentarz

Suknie Ślubne

Suknia ślubna

Suknia ślubna: wymarzona, wyśniona, albo wręcz przeciwnie – wielki znak zapytania. Podpowiadamy, jaki fason sukni ślubnej będzie najlepszy i na co zwrócić uwagę podczas przymiarek. Decyzja dotycząca wyboru sukni ślubnej jest jedną...

Czytaj dalej →
Rodzice.pl - ciąża, poród, dziecko - poradnik dla Rodziców
Logo