Zasady ortograficzne
Język polski nie jest językiem łatwym do nauczenia nawet dla nas – osób posługujących się nim na co dzień, urodzonych w Polsce, uczących się w polskich szkołach. Ilość zasad ortograficznych jest ogromna, a wyjątków od nich – jeszcze większa. Wielu maluchom zaczynającym swoją przygodę ze słowem pisanym, zasady te sprawiają ogromną trudność i potrzeba lat ćwiczeń, żeby opanować nasz język w takim stopniu, by na każdym dyktandzie widniała wielka piątka.
Zasady ortograficzne: jak je zapamiętać?
Metod na zapamiętanie zasad ortograficznych języka polskiego jest wiele. Od uczenia się ich na pamięć, po mozolne ćwiczenie zapisu trudnych wyrazów. Za klucz do sukcesu od lat uważane jest również regularne czytanie książek od najmłodszych lat do chwili, gdy dziecko posiądzie umiejętność czytania. Opatrzenie się ze słowami występującymi w języku polskim pomaga w zapamiętaniu sposobu ich zapisu.
Poniżej przygotowaliśmy krótką ściągawkę z najpopularniejszych zasad ortograficznych z tym, co sprawia najczęściej problem, czyli z ó, u, rz, ż, h i ch.
Zasady ortograficzne: „-uje”
„Uje się nie kreskuje” – zapewne pamiętacie to powiedzonko, które wielokrotnie niejednego ratowało podczas pisania wypracowań i dyktand. Pomaga ono zapamiętać, że wyrazów zakończonych na końcówkę „-uje” nie piszemy z użyciem „ó”. Zasada ta dotyczy wszystkich czasowników w czasie teraźniejszym.
Zasady ortograficzne: „ó”
O z kreską stosowane jest, gdy w danym wyrazie „ó” da się wymienić na samogłoski: a, e oraz o. Przykładem jest odmiana: lód – lody; pióro – pierze; mówić – mawiać; siódmy – siedem;
„Ó” piszemy także w końcówkach wyrazów będących w dopełniaczu (czyli odpowiadających na pytania: „kogo? czego?”) liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego, czyli: bananów, butów, chłopaków, psów.
„Ó” stosujemy również w przypadku końcówek nazw miejscowości, czyli: Piotrków, Tarnów, Grzybów.
Wyjątki: wyjątkami, które należy zapamiętać w przypadku końcówek z „ó” są wyrazy: zasuwka, skuwka, okuwka, zakuwka, wsuwka. Dlaczego? Bo „u” występuje w wyrazie, od którego te formy pochodzą, czyli od” zasuwać, skuwać, okuwać, zakuwać, wsuwać.
Zasady ortograficzne: „u”
Z „u zwykłym” jest dosyć łatwo. Należy zapamiętać, że zawsze stosujemy „u” na końcu wszystkich wyrazów, w których występuje, czyli: krochmalu, żwiru, dachu, biurku, końcu. „U” piszemy także na początku większości wyrazów: ucho, upał, ubranie, ugryźć.
Z „u” łączy się również wspomniana już wyżej zasada mówiąca o tym, że „uje się nie kreskuje”.
Zasady ortograficzne: „ż”
„Ż” to kolejny przykład z wymianą na inne litery. „Ż” bowiem piszemy wtedy, gdy w innych formach wyrazu wymienia się ono na: g, dz, h, s, z, ź. Dla przykładu: dłużej – długo; bliżej – blisko, koleżanki – koledzy, obrażać – obraza.
„Ż” piszemy także po spółgłoskach, takich jak: l, ł, r, m, n. Przykładem są wyrazy: ulżyć, mżawka, łżesz, rżnąć, rewanż.
Jedna z zasad dotyczących pisowni „ż” dotyczy końcówek. „Ż” powiem stosujemy w rzeczownikach rodzaju żeńskiego zakończonych na -aż i –eż. Przykłady to wyrazy: odzież, sprzedaż.
Zasady ortograficzne: „rz”
„Rz” również piszemy wtedy, gdy wymienia się ono na odpowiednią literkę. W tym przypadku jest to „r”. Za przykład mogą służyć słowa: tworzyć – twórca; morze – morski; starzec – starość.
„Rz” występuje na końcach wyrazów, zwłaszcza rzeczowników, nazw zawodów, np. kalendarz, terminarz, piekarz, lekarz, masarz. Zawsze również użyjemy „rz” w wyrazach z końcówką –mistrz: kuchmistrz, zegarmistrz, burmistrz.
Zasady ortograficzne: „h”
„H” stosowane jest, gdy w danym wyrazie „h” da się wymienić na litery: dz, g, z, ż. Przykładem jest odmiana: wahać się – waga; błahy – błazen; druh – drużyna.
„H” piszemy również zawsze po spółgłosce „z”, czyli w wyrazach” zhańbić, zharmonizować, zheblować. Stosujemy „samo ha” również wtedy, gdy piszemy wyrazy rozpoczynające się od cząstek: hipo-, hydro-, hiper-, higro-, hekto-, hetero-, helio-, homo-, homeo-.
Zasady ortograficzne: „ch”
„Ch” stosowane jest, gdy w pisanym wyrazie „ch” da się wymienić na „sz”. Przykładem jest odmiana: cicho – cisza; ucho – uszy; duch – dusza; kielich – kieliszek.
„Cho” piszemy również zawsze na końcu wyrazów, przykładem mogą być słowa, takie jak: słuch, orzech, grzech, dach, piach. Jedynymi wyjątkami od tej reguły są wyrazy: druh, poroh oraz rzeka Boh.
Zobacz też:
- Klocki LEGO jako pomoc naukowa
- Jak nauczyć dziecko wymowy samogłosek?
- “pani” czy “Pani” – kiedy piszemy “pani” z dużej litery?
Przysłowia o wiośnie. Co mówią nam ludowe mądrości?
Najlepsze aplikacje edukacyjne dla dzieci w wieku 6-8 lat. TOP 6 polecanych programów do nauki, rozwoju i kreatywnej zabawy
Te gry mają sens. 6 wartościowych aplikacji dla dzieci, które przetestowałyśmy z córką
Strój galowy do szkoły. Jak powinien wyglądać ubiór na specjalne okazje?
Przecieki matura 2024. Te zadania na pewno pojawią się na egzaminie!
Jak obliczyć średnią na koniec roku i na semestr? Niektórzy popełniają prosty błąd
- Rodzice.pl
- Starsze dziecko
- Edukacja i psychologia
- Zasady ortograficzne
Tramwajem do ślubu? A czemu nie…
Wracałam ostatnio tramwajem z pracy, siedziałam za konduktorem, gdzie natrafiłam na napis: Wynajmnij tramwaj na swoją imprezę. Wynajmujemy tramwaje nowe i zabytkowe. To idealna okazja, aby zaskoczyć gości na urodzinach, imprezach firmowych...
Czytaj dalej →Śledzik Niemowlaka
Śledzik Niemowlaka Nie pamiętasz o której godzinie zasnęło Twoje dziecko? Czy przed ostatnim karmieniem w butelce było 60 czy 40 ml pokarmu? Czy pieluszkę zmieniałaś godzinę czy trzy godziny temu?...
Czytaj dalej →Czy dźwięk suszarki lub szum odkurzacza magicznie usypia niemowlęta?
Pozostańmy jeszcze przez chwilę w tematach magicznych (sprawdź wczorajszy tekst o “cudownych właściwościach” oleju kokosowego:)). Dziś mam dla Was szumny tekst o szumie suszarki, odkurzacza, farelki, lejącej się wody. Szum suszarki,...
Czytaj dalej →- Czy zielona kupa po borówkach jest normalna? - Forum 2023
- Ile dac na wesele - Forum 2023
- Augustyn czy Milan - Forum 2023
- Co to znaczy, gdy piersi przestają boleć w ciąży? - Forum 2023
- Wasze "tajne" sposoby na wywołanie porodu !!! - Forum 2023
- Co może piszczeć na bramkach w sklepie? - Forum 2023
- Czy spływ kajakowy w ciąży jest bezpieczny? - Forum 2023
- Czy z anginą można wyjść na dwór? - Forum 2023
- Jak przykładać rywanol na siusiaka - Forum 2023
- Jak rozpoznać czy sączą się wody płodowe? - Forum 2023
- Koncert rockowy w ciazy???? - Forum 2023
- Kto U was w związku gotuje obiadki? - Forum 2023
- Moje Dziecko jest opoznione?! :( - Forum 2023
- Negatywny test pomimo ciąży?Czy to możliwe? - Forum 2023
- Pobolewanie i kłucie w brzuchu w 15 tygodniu ciąży - Forum 2023
- Telefon na kartę dla dziecka - gdzie najtaniej ? - Forum 2023
- Trzęsące się dziecko zaraz po przebudzeniu... - Forum 2023
- Tunezja - Forum 2023
- Urząd pracy - zmiana terminu wizyty - Forum 2023
- czy jarzębina jest trująca? - Forum 2023
- Teściowa zdradziła mi trik na czystą i pachnącą pralkę. Wlewa do bębna jedną rzecz
- Czym umyć brudne ściany? Wykorzystaj prosty trik za 5 zł. W mig zapomnisz o malowaniu
- Dociśnij obcinacz do paznokci w tym miejscu. Niewiele osób wie, o jego ukrytej funkcji
- Specjalny dodatek za wychowanie dzieci? ZUS wypłaca nawet 1500 zł. Skorzystają także babcie
- Położyła makaron na stół i zalała zimnym sosem. Tak wyprawiła synowi przyjęcie urodzinowe
- Jak kisić ogórki, żeby były twarde? Wystarczy wrzucić do słoika jeden składnik
- ZUS wprowadził ważne zmiany dla emerytów i rencistów. Przez niefrasobliwość mogą stracić świadczenie
- Początek roku szkolnego 2023/2024 przesunięty! Uczniowie nie rozpoczną nauki 1 września, wakacyjny odpoczynek potrwa dłużej
- To magiczne imię dla dziewczynki robiło furorę 70 lat temu. Hit z lat 50. znów zyskuje na popularności. Oznacza "prawdę i szlachetność"
- Zła wiadomość dla uczniów. Rok szkolny 2023/24 może być niewesoły
- Zagadki dla dzieci w różnym wieku. Łatwe, krótkie, ciekawe i zabawne.
- Życzenia urodzinowe dla dzieci [+śmieszne wierszyki]
- Ani z ogórka, ani z kapusty. Surówka z tego składnika to hit tegorocznego lata!
- Dodatkowe pieniądze za okres choroby. Od 1 lipca w ZUS obowiązują nowe zasady
- Jak otworzyć słoik bez użycia siły? Z tym prostym trikiem żadna zakrętka nie będzie problemem