Daltonizm, inaczej deuteranopia, to wrodzona wada wzroku. Osoby z daltonizmem nie rozpoznają niektórych z podstawowych kolorów lub widzą ich odcienie, czy zupełnie inną barwę. Zaburzenie percepcji kolorów bardzo utrudnia codzienne życie. Poznaj różne rodzaje daltonizmu, sposoby jego leczenia oraz podłoże genetyczne wady.
Daltonizm: przyczyny
Zaburzenie percepcji barw (daltonizm), spowodowane jest nieprawidłowym działaniem czopków oka. Jeśli ktoś nie widzi barw, oznacza to, że czopki jego oka w ogóle nie działają. Istnieje jednak też daltonizm częściowy, przy którym osoba z wadą wzroku, nie widzi niektórych kolorów lub rozpoznaje inne niż powinna.
W oku człowieka, dokładnie w siatkówce, wyróżnia się trzy czopki, które odpowiadają za percepcję trzech podstawowych kolorów: zielonego, czerwonego i niebieskiego. Poprzez mieszanie się tych kolorów widzimy pozostałe barwy.
Daltonizm jest często wrodzoną, dziedziczną wadą. Występuje on częściej u mężczyzn, gdyż nieprawidłowy gen znajduję się w chromosomie X, a mężczyźni mają tylko jeden chromosom X. Kobiety mają zaś dwa, a to zmniejsza ryzyko wystąpienia daltonizmu.
Zdarza się jednak, że daltonizm nie jest uwarunkowany genetycznie. Najrzadziej występującym zaburzenie percepcji barw jest to, kiedy osoba z daltonizmem widzi wszystko w odcieniach bieli, czerni i szarości.
Pozostałe przyczyny występowania daltonizmu:
- jaskra
- jako skutek uboczny niektórych przyjmowanych leków
- uraz oka
- zwyrodnienie plamki żółtej
- zażywanie niektórych środków psychodelicznych
Badanie i leczenie daltonizmu
Daltonizm utrudnia codzienne życie. Osoby z zaburzeniem widzenia nie mogą wykonywać wielu zawodów, czy prowadzić samochodu. Anomalię percepcji barw wykrywa się poprzez badanie wzroku. Podczas badania w kierunku daltonizmu wykorzystuje się barwne tablice pseudoizochromatyczne. Zdarza się, że lekarz dodatkowo bada pacjenta za pomocą anomaloskopu, który pozwala stwierdzić, czy badany nie widzi którejś z podstawowych barw.
Niestety nie da się całkowicie wyleczyć wrodzonego daltonizmu. W przypadku, kiedy zaburzenie percepcji barw wystąpiło wskutek choroby oka np. jaskry, można zoperować oko, a wtedy powinna nastąpić poprawa widzenia. Stosuje się również soczewki korygujące, które pozwalają daltonistom na postrzeganie barw, tak jak widzi je osoba zdrowa.
Sprawdź też:
Daltonizm u dzieci
Leczenie daltonizmu jest szczególnie ważne dla dzieci, ponieważ dla ich prawidłowego rozwoju ważna jest prawidłowa percepcja kolorów. Zwłaszcza zważywszy na fakt, że podręczniki, książki i inne pomoce naukowe dla dzieci mają wiele kolorowych elementów. Jak tłumaczy Dr n. med. Magdalena Kacperska, specjalistka w neurofizjologii, na portalu wylecz.to:
Soczewki oraz okulary korekcyjne posiadają specjalnie zaprojektowaną warstwę (powłokę). Zmienia ona spektrum przechodzącego przez nią światła. U osoby dotkniętej daltonizmem wyzwalane są dzięki niej bodźce podobne do tych, które występują u osób zdrowych (normalnie widzących kolory). Stosowanie tego typu rozwiązań poprawia jakość życia, zwłaszcza u małych dzieci i daje do 80% możliwości całkowitej korekcji niedowidzenia barw (tj. daltonizm częściowy).
Daltonizm, choć utrudnia życie, nie jest wadą śmiertelną, a w dzisiejszych czasach da się nad nim w dużym stopniu zapanować.
[Zdjęcie główne: depositphotos.com]