Śluz płodny: Wszystko, co warto wiedzieć planując ciążę

Obserwacja własnego ciała to bardzo istotny element przy planowaniu potomstwa. Pozwala przyspieszyć zajście w ciążę, a także w razie ewentualnych nieprawidłowości – szybko wykryć ich przyczyny i podjąć leczenie. Wyjaśniamy, w jaki sposób rozpoznać śluz płodny, co powinno zaniepokoić podczas obserwacji śluzu i kiedy warto współżyć, aby zajść w ciążę.

Śluz płodny – oznaka zdrowia

Ciało kobiety podlega licznym przemianom, zamkniętym w ramach cyklu menstruacyjnego, który jest „sterowany” przez wydzielanie się poszczególnych hormonów w konkretnych, trzech fazach. Drobne wahania w obrębie przebiegu cyklu są naturalne i mogą być związane zarówno z fizjologicznymi cechami indywidualnymi konkretnej kobiety, jak i czynnikami zewnętrznymi w rodzaju stresu, podróży, zmian w diecie, a także wyjątkowych przeżyć emocjonalnych. I nie chodzi jedynie o negatywne emocje, ale także pozytywne – dowiedziono, że np. zakochanie się może przyspieszyć dni płodne. Wydzielina pochwowa świeżo zakochanej kobiety może szybciej, niż wynikałoby to z jej regularnego rytmu, stać się gotowa na przyjęcie plemników, a owulacja może wystąpić wcześniej! Z tego też powodu parom, które starają się o dziecko, zalecane jest przyjemne spędzanie czasu na odpoczynku, randkach, wzajemnym odkrywaniu siebie na nowo – pożądanie i poczucie bezpieczeństwa odgrywają bardzo istotną rolę w planowaniu rodziny.

Kobiety, które marzą o tym, aby zostać mamami powinny też nauczyć się obserwować swoje ciało i rozpoznawać dni płodne. Śluz to najbardziej widoczna i stosunkowo najprostsza w interpretacji wskazówka dotycząca fazy cyklu, ale także ogólnego zdrowia intymnego. Co warto o nim wiedzieć?

Jak wygląda śluz płodny i jak odróżnić go od niepłodnego?

Śluz płodny jest niezbędny do przetrwania plemników w drogach rodnych kobiety. Jego brak znacząco utrudnia (jeśli nie uniemożliwia) przemieszczanie się plemników w górę szyjki macicy. W kwaśnym środowisku pochwy plemniki zwyczajnie umierają jeszcze przed dotarciem do samej szyjki. Śluz płodny ma konsystencję, która usprawnia transport męskich komórek i wydłuża ich żywotność. Tym samym są one w stanie dotrzeć do komórki jajowej i ją zapłodnić. Starając się o dziecko, warto przez dłuższy czas obserwować śluz owulacyjny. Jak wygląda wydzielina pochwowa w trakcie dni płodnych?

• jest przejrzysta, „szklista”,
• jest elastyczna i rozciągliwa (można to sprawdzić między dwoma palcami),
• jest śliska.

To, jak wygląda śluz owulacyjny, trudno pomylić ze śluzem w jakiejkolwiek innej części cyklu. Dodatkowo wrażenia kobiety współżyjącej w trakcie owulacji są zupełnie inne niż w pozostałych dniach cyklu – śluz owulacyjny ułatwia penetrację. Podczas gdy w innych fazach cyklu menstruacyjnego, zwłaszcza tuż po okresie, wielu kobietom doskwiera fizjologiczna suchość pochwy utrudniająca stosunki, tak w przypadku dni owulacyjnych ten problem nie występuje.

Śluz owulacyjny – kolor

Generalnie śluz owulacyjny jest bezbarwny, przejrzysty i pozbawiony zapachu. Tym znacznie różni się od np. śluzu poowulacyjnego, który jest biały, mętny i bardzo gęsty, dodatkowo nieśliski. Zdarza się jednak, że w śluzie owulacyjnym znajdą się cienkie pasma jasnoczerwonej krwi. Jeśli nie jest ich dużo, nie powinno to wzbudzać niepokoju. Wiele kobiet w dniu owulacji doświadcza delikatnego bólu podbrzusza, związanego z pękaniem pęcherzyka Graffa – to właśnie jego pęknięcie może powodować drobne krwawienie.

Zobacz też: Śluz w ciąży

Jaki śluz w dni płodne powinien zwrócić naszą uwagę?

Idealny cykl menstruacyjny powinien trwać 28 dni – to założenie książkowe, w stosunku do którego przyjmuje się margines kilku dni w obie strony. W praktyce stosunkowo niewiele kobiet ma idealnie równe, 28-dniowe cykle. Raczej wahają się one w granicach 23-35 dni. Ważne, aby obserwować swój cykl niezależnie od planów rodzicielskich – jego regularność bądź jej brak oraz różnorodne nietypowe zjawiska mogą być ważną wskazówką zdrowotną.

Ewidentnie taką wskazówką jest niewystępowanie śluzu płodnego, jego bardzo skąpa ilość lub występowanie go w czasie spodziewanego okresu. Niewystępowanie śluzu płodnego i suchość pochwy w II fazie cyklu (ok. 13-15 przed spodziewaną miesiączką) mogą świadczyć o zaburzeniach gospodarki hormonalnej i niewydzielaniu się odpowiedniej ilości estrogenów. Są one niezbędne do pojawienia się owulacji.

Podobnie w przypadku skąpej ilości śluzu –  objaw ten może również świadczyć o braku owulacji, ale także różnorodnych schorzeniach dróg rodnych i w przypadku dojrzałych kobiet – zbliżającej się menopauzie. Suchość pochwy jest nieprzyjemną dolegliwością, która wpływa na jakość współżycia seksualnego i może być skutecznie leczona (warto to robić nawet, kiedy nie jest symptomem poważniejszego schorzenia). Z kolei śluz płodny pojawiający się w okolicy 25. dnia cyklu (w okolicy daty spodziewanej miesiączki) może być oznaką ciąży.

Obserwacja śluzu jako metoda antykoncepcyjna

Wnikliwe obserwowanie przemian zachodzących w ciele kobiety w trakcie cyklu jest podstawą wszystkich tzw. naturalnych metod antykoncepcyjnych, jak „kalendarzyk małżeński„. Warto wiedzieć, że naturalna antykoncepcja tego typu uznawana jest za jedną z najmniej skutecznych metod przeciwdziałających ciąży, o bardzo wysokim i rozbieżnym wskaźniku Pearla. Rozbieżność wynika z faktu, że obserwacja, zapisywanie i wyciąganie wniosków na temat płodności danej kobiety wymaga bardzo dużej wprawy i znajomości wpływu wielu czynników na przebieg cyklu. A ten może być zaburzony przez niemal wszystko – począwszy od stresu, przez zmianę diety, spożycie alkoholu, zażycie różnorodnych leków, na podróży skończywszy.

Metoda Billingsów

Metodą Billingsów nazywa się obserwację śluzu szyjkowego przez cały okres trwania cyklu. W ten sposób łatwiejsze jest wyznaczenie dni płodnych i niepłodnych, co pozwala zwiększyć prawdopodobieństwo poczęcia dziecka poprzez współżycie w określonych dniach, jak i zmniejszyć prawdopodobieństwo (ale trudno mówić o całkowitym jego wykluczeniu) poprzez powstrzymywanie się od współżycia w tym samym okresie.

Owulacja ma miejsce raz podczas cyklu owulacyjnego. Komórka jajowa może być zapłodniona w bardzo wąskim „okienku” – 12-24 godzin. Należy jednak pamiętać, że plemniki mogą żyć w drogach rodnych kobiety nawet 5 dni, w czym pomaga im śluz owulacyjny wydzielany na kilka dni przed owulacją i chwilę (ok. 1 dnia) po jej wystąpieniu.

Metoda Billingsów polega na codziennym zapisywaniu obserwacji w ramach specjalnie opracowanego w tym celu schematu. Dotyczą one konsystencji, koloru i ilości śluzu. Zalecane jest także dodatkowo mierzenie temperatury (codziennie rano o tej samej porze).

Śluz płodny w pytaniach i odpowiedziach

Jak rozpoznać dni płodne i niepłodne po śluzie?

W dni płodne śluzu jest zdecydowanie więcej, niż w pozostałych fazach cyklu. Jest on przejrzysty, szklisty, pozbawiony zapachu i bardzo elastyczny. W dni niepłodne śluzu nie ma wcale lub jest on gęsty, białawy (niekiedy żółtawy), mętny, pozbawiony elastyczności. W czasie dni płodnych kobieta doświadcza odczucia wilgoci w pochwie i na wargach sromowych. W pozostałych dniach cyklu wydzielany śluz dość szybko zasycha na bieliźnie lub wkładkach i nie jest wydzielany przez cały czas.

Kiedy występuje śluz płodny?

Śluz płodny występuje w czasie owulacji i na parę dni przed nią, czyli mniej więcej na 10-15 dni przed kolejnym cyklem menstruacyjnym.

Co oznacza śluz płodny przed okresem?

Śluz przed okresem powinien być gęsty, zawiesisty, nieprzejrzysty. Niektóre kobiety obserwują jego galaretkowatą konsystencję. Jeśli jednak mimo zbliżania się do spodziewanej daty wystąpienia okresu śluz jest przejrzysty i wodnisty jak śluz płodny, może to oznaczać ciążę. Nie jest to jednak regułą i aby mieć stuprocentową pewność należy najwcześniej w dniu spodziewanej menstruacji wykonać test ciążowy (najlepiej z krwi).

Czy śluz płodny ma zapach?

Śluz płodny najczęściej pozbawiony jest zapachu i jest przejrzysty. Może jednak zawierać domieszkę krwi (pojedyncze pasemka), która pochodzi z drobnego krwawienia po pęknięciu pęcherzyka Graffa. Zaniepokoić powinien intensywny, nieprzyjemny zapach śluzu, szczególnie jeśli towarzyszy mu świąd czy pieczenie.

Przez ile dni występuje śluz płodny?

Śluz płodny pojawia się w fazie owulacyjnej, która występuje mniej więcej na 13-15 dni przed rozpoczęciem kolejnego cyklu (pierwszym dniem miesiączki). Większość kobiet obserwuje go przez ok. 3-5 dni, w zależności od indywidualnej długości cyklu.

Jaki hormon odpowiada za śluz płodny?

Estrogeny to hormony powodujące owulację i one też są odpowiedzialne za rozpoczęcie wydzielania śluzu płodnego. Jeśli w gospodarce hormonalnej kobiety występują nieprawidłowości wpływające na zbyt niski poziom estrogenów (lub zbyt wysoki testosteronu), najczęściej owulacja nie występuje. To prowadzi do braku możliwości zajścia w ciążę i wymaga dalszej diagnostyki. Warto pamiętać, że nawet w przypadku kobiet nieplanujących dziecka poziom hormonów powinien być kontrolowany celem regulacji cyklu menstruacyjnego wpływającego na ogólny stan zdrowia i samopoczucie.

Jakie pH ma śluz płodny?

Odczyn pH śluzu płodnego jest sprzyjający jak najdłuższemu przetrwaniu plemników i wynosi ok. 7-8.

Sprawdź też: Kiedy się kochać, aby zajść w ciążę?